Zrekonstruowany pociąg pancerny nr 11 „Poznańczyk” na terenie Muzeum Broni Pancernej. Fot. PAP/J. Kaczmarczyk
Historię pociągu pancernego, który wspierał powstańców wielkopolskich przypomniało w niedzielę z okazji 102. rocznicy wybuchu powstania Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu. Na terenie placówki podziwiać można zrekonstruowany skład.
Powstanie zaczęło się 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu. W niedzielę w stolicy Wielkopolski odbywają się główne uroczystości rocznicowe – ze względu na pandemię w symbolicznym wymiarze. Na terenie Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu eksponowany jest zrekonstruowany pociąg pancerny nr 11 "Poznańczyk". Jego składnikiem jest m.in. oryginalny wagon szturmowy.
Pociąg pancerny nr 11 został sformowany w grudniu 1918 roku w Warszawie. Składał się z osłoniętych betonem i workami z piaskiem wagonów towarowych uzbrojonych w karabiny maszynowe. W trakcie powstania wielkopolskiego brał udział m.in. w zdobyciu Ostrowa Wielkopolskiego i Krotoszyna; w 1920 roku był wykorzystywany podczas wojny polsko-bolszewickiej.
T. Łęcki: powstanie wielkopolskie jest niedoceniane i niesłusznie uznane za regionalne
"Przygotowaliśmy rodzaj inscenizacji, którą od 27 grudnia można obejrzeć w naszych mediach społecznościowych oraz w lokalnych mediach. Są powstańcy wielkopolscy i załoga pociągu pancernego, dymiący parowóz i – armata strzelająca na cześć powstańców i zwycięskiego powstania" - powiedział PAP szef Muzeum Broni Pancernej ppłk Tomasz Ogrodniczuk. Klip "Pociąg na 102" powstał przy współpracy z 12. Wielkopolską Brygadą Obrony Terytorialnej oraz Drużyną Tradycji 70. Pułku Piechoty z Pleszewa.
Ppłk Ogrodniczuk podkreślił, że stojący na terenie muzeum pociąg jest złożony wyłącznie z elementów z epoki. W jego skład wchodzą: parowóz TP3-36 z tendrem z 1913 roku, dwie platformy z 1913 roku oraz oryginalny wagon szturmowy z "Poznańczyka" z 1918 roku.
Skład został zrekonstruowany, bo, jak podkreślił szef muzeum, pociągi pancerne odegrały większą rolę w odzyskaniu przez Polskę niepodległości niż czołgi, tymczasem popadły w zapomnienie. Począwszy od 27 grudnia stojący w Muzeum Broni Pancernej pociąg będzie podświetlany całą noc.
Muzeum wznowiło, po kilkuletniej przerwie, działalność w nowej lokalizacji w 2019 roku, w okolicy poznańskiego lotniska Ławica, jako oddział Muzeum Wojska Polskiego. Na blisko 6 tys. m kw., w czterech pawilonach oraz na zadaszonym terenie zgromadzono kilkadziesiąt eksponatów: czołgi, działa pancerne, transportery, limuzyny rządowe i pojazdy techniczne. W ostatnim czasie placówka pozyskała kolejne 7 ha terenu w sąsiedztwie obecnej siedziby. Przygotowuje się do rozbudowy.
Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. W pierwszym okresie walk, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część miasta. Ostatecznie Poznań został wyzwolony 6 stycznia, kiedy przejęto lotnisko Ławica. Do połowy stycznia wyzwolono też większą część Wielkopolski.
Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze, podpisany przez Niemcy i państwa ententy 16 lutego 1919 r. W myśl jego ustaleń, front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska. (PAP)
Autor: Rafał Pogrzebny
rpo/ mhr/
