Marian Marek Drozdowski, fot. PAP/Andrzej Rybczyński
W poniedziałek (3 lutego) zmarł prof. Marian Marek Drozdowski. Był nestorem polskich historyków, skoczył 93 lata. Informację o jego śmierci w rozmowie z PAP potwierdziła Maria Drozdowska, żona naukowca.
Marian Marek Drozdowski urodził się 1 lutego 1932 r. w Łasku, miasteczku niedaleko Łodzi.
Pochodził z rodziny o patriotycznych tradycjach. Jego ojciec był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej i żołnierzem I Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego, a także ochotnikiem w III Powstaniu Śląskim. W trakcie okupacji niemieckiej rodzina Drozdowskich została wypędzona z domu w Łasku.
Przed podjęciem studiów historycznych (w 1955 r. w Instytucie Nauk Społecznych przy KC PZPR) Drozdowski studiował na Wydziale Transportu Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Szczecinie i był pracownikiem naukowym tej uczelni. Już tam jego zainteresowania skupiły się na działalności gospodarczej Eugeniusza Kwiatkowskiego. Sam z dumą o sobie mówił, że jest nie tylko biografem twórcy Centralnego Okręgu Przemysłowego i portu w Gdyni, ale jego uczniem. Poświęcił Kwiatkowskiemu obronioną w Instytucie Historii PAN rozprawę doktorską („Polityka gospodarcza rządu polskiego w latach 1936-1939”).
Przez kilka lat pracował Zakładzie Historii Partii (przy KC PZPR), ale naraził się Władysławowi Gomułce, który zarzucił mu idealizowanie PPS-u.
Od 1960 r. był związany z Instytutem Historii PAN i zajął się głównie badaniami historii Warszawy. Opracował źródła dotyczące losów ludności cywilnej w Powstaniu Warszawskim oraz bezpośrednio po jego zakończeniu.
W latach siedemdziesiątych został stypendystą Departamentu Stanu USA, Fundacji Kościuszkowskiej i Instytutu Gospodarstwa Społecznego, co zaowocowało opracowaniem przez niego pamiętników polskich emigrantów i publikacjami na temat dziejów USA oraz stosunków polsko-amerykańskich.
W latach 1949-1981 należał do PZPR, co jednak nie uratowało go przed różnymi atakami za odstępstwo od oficjalnej linii. Np. w 1968 roku został skrytykowany przez "Trybunę Ludu" (organ prasowy KC PZPR) za dyskusję zorganizowaną z okazji 50. rocznicy odzyskania niepodległości. W 1981 roku zrezygnował z członkostwa w PZPR i aktywnie działał w "Solidarności".
W stanie wojennym pod pseudonimem publikował w prasie niezależnej.
Po upadku PRL-u przyczynił się do postawienia w Warszawie pomników Stefana Starzyńskiego, Henryka Sienkiewicza oraz Tadeusza Kościuszki. Był autorem publikacji naukowych poświęconych Ignacemu Janowi Paderewskiemu, Stefanowi Starzyńskiemu oraz Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu.
Wspólnie z Andrzejem Zahorskim napisał Historię Warszawy, a samodzielnie opracowanie "Alarm dla Warszawy. Obrona cywilna stolicy we wrześniu 1939 r.". (PAP)
jkrz/
