Stuletni weteran bitwy o Monte Casino, działacz organizacji kombatanckich i społecznych na emigracji płk Stanisław Żurakowski został w poniedziałek w Londynie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski - poinformowano na stronie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W uroczystości, która odbyła się w poniedziałek w londyńskim domu pułkownika Stanisława Żurakowskiego, wzięli udział przedstawiciele Ambasady RP, Attachatu Obrony oraz Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego. Odznaczenia w imieniu Prezydenta RP, na wniosek Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN), dokonał ambasador RP w Wielkiej Brytanii Arkady Rzegocki.
Pułkownik Stanisław Żurakowski jest weteranem bitwy o Monte Casino. Był działaczem organizacji kombatanckich i społecznych na emigracji, wolontariuszem w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego (IPMS) w Londynie. Przed miesiącem, 24 lipca, Stanisław Żurakowski obchodził 100-lecie urodzin.
Urodził się 24 lipca 1920 r. w Wołominie w rodzinie polskich uchodźców z Kijowszczyzny. Jego ojciec, Stanisław Ludwik (1886-1940), był prawnikiem, oficerem rezerwy WP, w okresie międzywojennym urzędnikiem państwowym, a następnie samorządowym - burmistrzem Włodzimierza Wołyńskiego, Zdołbunowa i Ostroga (do 17 września 1939 r.). Aresztowany przez NKWD, został zamordowany w Katyniu.
W 1939 r. Stanisław Żurakowski był uczniem gimnazjum państwowego w Ostrogu (ówczesne woj. wołyńskie). W października 1939 r. opuścił dom z zamiarem przedostania się do Wojska Polskiego we Francji. Aresztowany przez sowieckich pograniczników, w czerwcu 1940 r. został skazany na 5 lat łagrów. Wywieziony do Archangielska, a stamtąd do łagru w Narjan-Mar pracował niewolniczo przy wyrębie lasu i budowie linii kolejowej. We wrześniu 1941 r. został zwolniony z obozu. 28 września 1941 r., w miejscowości Tockoje, wstąpił do Wojska Polskiego (Polskie Siły Zbrojne w ZSRR, późniejszy 2. Korpus Polski). Przydzielony do 16. pułku piechoty, przeorganizowanego w 16. Lwowski Batalion Strzelców 5. Kresowej Dywizji Piechoty 2. KP. Przeszedł cały szlak bojowy 2. Korpusu we Włoszech (1944-45).
Podczas walk został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych za udział w bitwie o Monte Cassino (1944) i bitwie o Bolonię (1945). 1 stycznia 1946 r. awansowano go na stopień podporucznika. W 1947 r. przybył do Wielkiej Brytanii i wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji w styczniu 1948 r. zdecydował się pozostać na emigracji w Wielkiej Brytanii.
Żurakowski jest długoletnim, aktywnym działaczem szeregu emigracyjnych instytucji kombatanckich i społecznych. Od 1965 r. nieprzerwanie pracuje jako wolontariusz w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego (IPMS) w Londynie – jednej z najważniejszych instytucji powojennego polskiego wychodźstwa. Jest niestrudzony popularyzatorem dziejów polskich formacji wojskowych, autorem – we współpracy z Tadeuszem Kryską-Karskim – fundamentalnych opracowań: "Piechota Polska" (Londyn 1970-76) i "Generałowie Polski Niepodległej" (Londyn 1976, Warszawa 1991) oraz "Listy z Kozielska Burmistrza miasta Ostroga" (Londyn 1989, Biały Dunajec 2001) i wspomnień "Ot, bajki... nie bajki" (Londyn 1995).
W uznaniu zasług został odznaczony przez Rząd RP na Uchodźstwie: Srebrnym (1968) i Złotym Krzyżem Zasługi (1973), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (w 1985 "za całokształt pracy niepodległościowej i społecznej w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego"). Był awansowany na stopnie: porucznika (1964), kapitana (1990), majora (2000) i podpułkownika rezerwy (2008).
"Całym swoim życiem Stanisław Żurakowski zaświadcza wierność ideałom i wartościom Polski Niepodległej, był i jest przykładem patriotyzmu pozbawionego zbędnego patosu. Nestor społeczności wolontariuszy IPMS, odcisnął widoczny ślad w przedstawicielach kilku jej pokoleń bezkompromisowym dążeniem do tego, co nazywa +przyzwoitym ludzkim życiem+" - napisano na stronie MKiDN.(PAP)
autor: Grzegorz Janikowski
gj/aszw/