Pochowane na przyklasztornym cmentarzu w Braniewie zakonnice zostały w tym roku błogosławionymi. Fot. PAP/Agnieszka Libudzka
Przyklasztorny cmentarz w Braniewie, gdzie znajduje się grób sióstr katarzynek - warmińskich męczennic, 15 zakonnic, które zginęły w 1945 roku z rąk czerwonoarmistów, zyskał w tym roku nową rangę - pochowane tam siostry zostały w maju błogosławionymi Kościoła Katolickiego.
- Przyklasztorny ogród z dostępem na cmentarz oraz klasztor są otwarte dla gości codziennie od rana do wieczora - powiedziała PAP siostra Angela Krupińska ze Zgromadzenia Świętej Katarzyny Dziewicy i Męczennicy w Braniewie, zapraszając do odwiedzenia 1 i 2 listopada wszystkich chętnych.
Pochówek szczątków warmińskich męczennic w Braniewie poprzedziły poszukiwania i ekshumacje prowadzone przez IPN.
Jak przypomniał PAP Artur Chomicz z Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, w 2020 roku siostry ze Zgromadzenia Świętej Katarzyny Dziewicy i Męczennicy zwróciły się do IPN z prośbą o pomoc w odnalezieniu katarzynek, ofiar komunizmu. Zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w 2020 roku w Gdańsku, Olsztynie i Ornecie odnalazł i ekshumował szczątki siedmiu zakonnic. Zostały one poddane oględzinom antropologicznym i próbie identyfikacji genetycznej w Zakładzie Medycyny Sądowej w Gdańsku.
Przedstawiciel IPN podkreślił, że w czasie prac prowadzonych przez pracowników Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN obecne były siostry ze Zgromadzenia Sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy – s. Angela Krupińska i s. Patrycja Paśko, odpowiedzialne za proces beatyfikacyjny, oraz delegat arcybiskupa warmińskiego ds. beatyfikacji o. Arkadiusz Czaja.
Beatyfikacja 15 warmińskich zakonnic zamęczonych w 1945 r., ale jeden proces wciąż trwa
Pierwszy etap prac poszukiwawczo-ekshumacyjnych odbył się w Gdańsku w lipcu 2020 roku na terenie dawnego cmentarza w Gdańsku-Będkowie. Tam poszukiwano s. M. Caritiny Jadwigi Fahl, wikarii generalnej zgromadzenia, brutalnie pobitej przez czerwonoarmistów, która zmarła 5 czerwca 1945 roku.
Drugi etap poszukiwań odbył się w Olsztynie od 19 do 30 października 2020 roku. IPN przeprowadził wówczas prace poszukiwawcze na terenie dawnego cmentarza Mariackiego, na którym w latach 1878–1974 grzebano zmarłych z pobliskiego Szpitala Mariackiego. Wśród ofiar sowieckiego terroru znalazły się trzy siostry zakonne pełniące posługę w ówczesnym szpitalu – s. M. Krzysztofa Marta Klomfass, s. M. Liberia Maria Domnick oraz s. M. Generosa Bolz.
- Aby odnaleźć sekwencję zakonnych pochówków oraz wytypować szczątki poszukiwanych sióstr, przebadano około 80 metrów kwadratowych terenu, co stanowi niewielki wycinek cmentarza Mariackiego w Olsztynie. Liczba regularnych pochówków, które ukazały się badaczom IPN po zdjęciu niewielkiej warstwy ziemi, uwidoczniła szacunkową skalę wszystkich pochówków w tym miejscu - podkreślił przedstawiciel IPN w Gdańsku.
Podczas tych badań prowadzonych na niewielkim obszarze ujawniono ponad 30 pochówków – mężczyzn, kobiet i dzieci. Wśród nich znajdowały się również groby zakonne, o czym świadczyły przedmioty znalezione przy szczątkach: pozostałości habitów, pasów zakonnych, różańców, medalików i krzyżyków. Wiedza historyczna oraz antropologiczna ocena odsłoniętych szczątków pozwoliły wytypować i podjąć trzy poszukiwane siostry - podkreślił przedstawiciel IPN.
Trzeci, ostatni etap prac przeprowadzono w grudniu 2020 roku w Ornecie, gdzie na tamtejszym cmentarzu zostały ekshumowane szczątki trzech sióstr: s. M. Bony Anny Pestki, s. M. Gunhildy Dorothei Steffen oraz s. M. Rolandy Marii Abraham.
31 maja w Braniewie beatyfikacja sióstr katarzynek - ofiar czerwonoarmistów w 1945 r.
Prace Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN toczyły się równolegle z prowadzonym przez Kościół procesem beatyfikacyjnym.
15 sióstr katarzynek zginęło z rąk czerwonoarmistów od stycznia do listopada 1945 r., gdy – mimo możliwości ewakuacji – pozostały przy chorych i potrzebujących. Majowa beatyfikacja sióstr ze Zgromadzenia Sióstr Świętej Katarzyny Dziewicy i Męczennicy, którego założycielką w Braniewie była błogosławiona Regina Protmann, była pierwszą beatyfikacją w historii archidiecezji warmińskiej.
Kościół warmiński przypomina jednak, że pod koniec II wojny światowej wskutek wkroczenia Armii Czerwonej na tereny Prus Wschodnich śmierć poniosło ponad 100 sióstr zgromadzenia, z których 28 zostało deportowanych w głąb Związku Radzieckiego.
Nazwiska wszystkich sióstr katarzynek beatyfikowanych 31 maja 2025 roku w Braniewie to: s. Christophora (Krzysztofa) – Marta Klomfass, s. Liberia – Maria Domnick, s. Bona – Anna Pestka, s. Gunhild – Dorota Steffen, s. Rolanda – Maria Abraham, s. Caritina – Jadwiga Fahl, s. Maurycja – Anna Margenfeld, s. Leonis – Käthe Müller, s. Tiburcja – Cecylia Mischke, s. Sekundina – Barbara Rautenberg, s. Adelgard – Agata Eufemia Bönigk, s. Aniceta – Klara Anna Skibowska, s. Gebharda – Maria Schröter, s. Sabinella – Rozalia Angrick oraz s. Ksaweria – Maria Rohwedder. Proces beatyfikacyjny siostry Generosy Bolz nadal trwa. (PAP)
ali/ miś/ aszw/
