Z okazji przypadającej 20 stycznia 80. rocznicy tzw. konferencji w Wannsee prezydent RFN Frank-Walter Steinmeier odwiedził historyczne miejsce – willę, w której Niemcy opracowali plan „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”. W Wannsee „niemieccy urzędnicy planowali ludobójstwo europejskich Żydów” – podkreślił prezydent.
Steinmeier przypomniał w środę o "morderczej machinie narodowego socjalizmu". 20 stycznia 1942 roku 15 osób spotkało się w willi nad jeziorem Wannsee na sielskich przedmieściach Berlina, aby omówić "ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej".
Wtedy trwały już deportacje i mordowanie Żydów. Celem spotkania było jednak przyspieszenie realizacji ludobójstwa. W trzeźwym, biurokratycznym języku uczestnicy zapisywali, jak zamierzają rozwiązać "europejską kwestię żydowską". Zachował się tylko jeden egzemplarz 15-stronicowego protokołu z konferencji w Wannsee - przypomina telewizja ARD.
Dziś miejsce konferencji w willi nad Grosser Wannsee jest miejscem pamięci i edukacji ze stałą ekspozycją. "Nie można zapominać o tym, co wydarzyło się tutaj 80 lat temu, kiedy aparat państwowy, niemieccy urzędnicy administracyjni planowali ludobójstwo europejskich Żydów" - napisał Steinmeier w księdze gości.
Historycy przypuszczają, że zorganizowanie konferencji "w idyllicznie położenej willi na obrzeżach miasta miało na celu stworzenie atmosfery relaksu i przepychu. Willa była własnością Fundacji Nordhav, organizacji charytatywnej SD, i służyła jako dom gościnny". Można więc było liczyć na dyskrecję obsługi, która "częstowała uczestników kawą i koniakiem" - przypomina tygodnik "Spiegel".
Adolf Hitler, Joseph Goebbels, Heinrich Himmler i inni wysocy rangą narodowi socjaliści nie byli obecni na konferencji, ponieważ zadanie jej uczestników "było stworzenie ram organizacyjnych dla dalszego prześladowania i eksterminacji Żydów. Wymagało to jedynie biurokratów, bez obecności członków ścisłego kierownictwa reżimu nazistowskiego" - pisze "Spiegel".
Gazeta przypomina, że "miesiąc po konferencji Hitler publicznie podsumował jej wyniki, nie wspominając o samej konferencji w Wannsee. 24 lutego 1942 r. w oświadczeniu z okazji 22. rocznicy założenia NSDAP ogłosił: +Moje proroctwo się spełni, że przez tę wojnę nie zostanie zniszczona ludzkość aryjska, ale zostanie wytępiony Żyd+".
Po konferencji Niemcy przyspieszyli i rozszerzyli prześladowania i eksterminację. Wiosną 1942 r. w "Wielkiej Rzeszy Niemieckiej" nastąpiły dwie nowe fale deportacji. Ponadto w marcu 1942 r. rozpoczęły się wielkie deportacje Żydów ze Słowacji i Francji. Wkrótce potem planiści zabójstw zaczęli działać także w Holandii i Belgii.
Z Berlina Berenika Lemańczyk (PAP)
bml/ kgod/
