Warszawa, 01.08.2023. Uroczystości przed pomnikiem Gloria Victis na terenie kwater powstańczych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Fot. PAP/R. Guz
W 79. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego przed pomnikiem Gloria Victis na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w godzinę „W” przedstawiciele władz, w tym prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki, a także weterani i mieszkańcy miasta oddali hołd powstańcom warszawskim.
O godz. 17.00, o której 1 sierpnia 1944 roku - 79 lat temu - rozpoczął się w Warszawie zryw powstańczy, zawyły syreny. Zgromadzeni przed pomnikiem Gloria Victis minutą ciszy uczcili pamięć powstańców. Odśpiewano Mazurek Dąbrowskiego i odegrano hejnał warszawski. Biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz odmówił modlitwę za poległych.
Wraz z prezydentem RP Andrzejm Dudą kwiaty złożyli powstańcy: Jakub Nowakowski i Janusz Walendziak. Wieniec złożył też premier Mateusz Morawiecki, a także marszałek Sejmu Elżbieta Witek i wicemarszałkowie Sejmu Małgorzata Gosiewska i Małgorzata Kidawa-Błońska oraz marszałek Senatu Tomasz Grodzki z wicemarszałek Gabrielą Morawską-Stanecką. Kwiatami złożonymi pod pomnikiem powstańców uhonorował też prezes PiS Jarosław Kaczyński. Wieniec od mieszkańców stolicy złożył prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski wraz z delegacją w skład której wchodzili: wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich Jerzy Mindziukiewcz, Janusz Komorowski z zarządu głównego Światowego Związku Żołnierzy AK, przewodniczący zarządu głównego Stowarzyszenia Szarych Szeregów Andrzej Marasek, prezes zarządu stowarzyszenia AK "Żywiciel" i Miłośników ich Tradycji Bogusław Kamola, Janusz Maksymowicz ze Związku Powstańców Warszawskich.
79 lat temu w Warszawie wybuchło powstanie – największa akcja zbrojna podziemia w okupowanej przez Niemców Europie
W uroczystościach uczestniczyli również m.in. powstaniec prof. Leszek Stanisław Żukowski, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński, kard. Kazimierz Nycz, Prezes Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, prezes IPN Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski.
Chwilę przed godziną "W" w asyście żołnierzy z Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki, prezes PiS Jarosław Kaczyński oraz marszałek Sejmu Elżbieta Witek złożyli kwiaty na grobie gen. Antoniego Chruściela "Montera". Czcząc pamięć dowódcy sił walczących w Powstaniu Warszawskim kwiaty na grobie "Montera" złożyli także przedstawiciele władz stolicy, parlamentarzyści.
Oficjalną część obchodów na Powązkach Wojskowych zakończyło odprowadzenie wojskowej asysty honorowej i pocztów sztandarowych.
Uroczystości przed pomnikiem Gloria Victis stanowią kulminacyjny punkt obchodów rocznicy Powstania Warszawskiego.
Tradycja oddawania hołdu poległym w rocznicę powstania na Wojskowych Powązkach sięga czasów PRL, gdy ówczesne władze nie pozwalały na oficjalne uroczystości. Pomimo tego warszawiacy całymi rodzinami gromadzili się 1 sierpnia każdego roku wokół pomnika Gloria Victis i grobów poległych.
Obelisk Gloria Victis postawiono na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w drugą rocznicę zrywu w 1946 r. Autorką monumentu wyłonionego w konkursie jest łączniczka i żołnierz Powstania Warszawskiego Helena Kłosowicz. Wokół pomnika znajdują się mogiły powstańców, których ciała ekshumowano zaraz po wojnie z całej Warszawy.
Nazwa pomnika - "Chwała zwyciężonym" - jest nawiązaniem do opowiadania Elizy Orzeszkowej, poświęconego Powstaniu Styczniowemu, w którym autorka podkreśliła, że walczącym w imię wyzwolenia ojczyzny należy się cześć i szacunek, niezależnie od wyników walk. (PAP)
autor: Olga Łozińska
oloz/ aszw/
