Wystawa IPN „Wielkopolanin na Górnym Śląsku – dr Ignacy Nowak (1887-1966)”
W Chorzowie otwarto w piątek wystawę poświęconą Ignacemu Nowakowi – pochodzącemu z Wielkopolski, ale związanemu z Górnym Śląskiem wybitnemu lekarzowi, uczestnikowi powstania wielkopolskiego, organizatorowi pomocy medycznej śląskich powstańców i posłowi na Sejm II RP.
W uroczystości na chorzowskim Rynku wzięli udział przedstawiciele IPN, lokalnych władz i młodzież z chorzowskich szkół. Wystawę pt. „Wielkopolanin na Górnym Śląsku – dr Ignacy Nowak (1887-1966)” przygotowało Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Katowicach.
Dyrektor oddziału IPN w Katowicach dr Andrzej Sznajder zaznaczył, że wystawa ma na nowo przywołać i ożywić pamięć o dr. Nowaku. Choć w Chorzowie od kilkudziesięciu lat jest ulica jego imienia, to jednak zapewne niewielu mieszańców zdaje sobie sprawę, kogo konkretnie upamiętnia i słabo identyfikuję tę nazwę z bogatą biografią doktora – zaznaczył.
Powstanie Wielkopolskie - jedyna tak duża, udana polska insurekcja
Dyrektor Sznajder opisywał Nowaka jaki Wielkopolanina, który postanowił swoje życie spędzić na Górnym Śląsku, uznając to miejsce za swoje. „To, co jest fascynującego i czego Ignacy Nowak jest symbolem i przykładem, że takich postaci możemy się doszukiwać w historii Górnego Śląska XX, a nawet XXI w. znacznie więcej” - dodał Sznajder.
Autorka wystawy Renata Skoczek wyraziła satysfakcję, że będzie ona prezentowana przed gmachem chorzowskiego ratusza, gdzie Nowak przez dziewięć lat był radnym, przez pięć lat pełniąc funkcję przewodniczącego Rady Miasta. Jak oceniła, Ignacy Nowak jest postacią mało docenioną przez historyków, ale wartą upamiętnienia. Wiceprezydent Chorzowa Jacek Króliczek dziękował IPN za pomysł organizacji wystawy i jej realizację. Jak dodał, to dobry sposób, by postacią dr. Nowaka zapoznać i zainteresować młodzież.
Po zakończeniu powstania powrócił do rodzinnej Wielkopolski. W 1922 r. po przejęciu części Górnego Śląska przez Polskę porzucił prestiżową posadę w poznańskim szpitalu i przyjechał do Chorzowa organizować polską służbę zdrowia jako ordynator oddziału ginekologiczno-położniczego Szpitala Spółki Brackiej.
Ignacy Nowak urodził się i zmarł w Wielkopolsce, ale niemal całe życie spędził w Chorzowie. W okresie plebiscytu pracował z Wojciechem Korfantym w Polskim Komisariacie Plebiscytowym jako kierownik Wydziału Kulturalnego na rzecz przyłączenia Górnego Śląska do Polski. W czasie III powstania śląskiego organizował służbę medyczną i ratował rannych w bitwie pod Kędzierzynem i Górą św. Anny.
Po zakończeniu powstania powrócił do rodzinnej Wielkopolski. W 1922 r. po przejęciu części Górnego Śląska przez Polskę porzucił prestiżową posadę w poznańskim szpitalu i przyjechał do Chorzowa organizować polską służbę zdrowia jako ordynator oddziału ginekologiczno-położniczego Szpitala Spółki Brackiej.
Dr Bernard Linek: spory o Powstania Śląskie i różne ich interpretacje zostały zapomniane
Po przewrocie majowym stał się jednym z najważniejszych polityków sanacyjnych na Górnym Śląsku. Blisko współpracował z wojewodą śląskim Michałem Grażyńskim i prezydentem RP Ignacym Mościckim. Od 1930 r. był członkiem Rady Miejskiej w Chorzowie, a w latach 1934–1939 jej przewodniczącym. Został wybrany posłem na Sejm RP III i IV kadencji. W czasie II wojny światowej jako lekarz Polskich Sił Zbrojnych przebywał w Szkocji, a następnie pomagał na terenie Niemiec byłym więźniom obozów i organizował transporty repatriacyjne.
Po powrocie do Polski w 1946 r. ponownie pracował jako ordynator oddziału ginekologiczno-położniczego w chorzowskim szpitalu. Był inwigilowanym przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Po przejściu na emeryturę w 1953 r. pracował przez cztery lata w przyzakładowej przychodni huty Kościuszko. Po zakończeniu praktyki lekarskiej mieszkał w Wiśle-Jaworniku, a pod koniec życia przeprowadził się do Poznania, gdzie zmarł.
Na wystawie wykorzystano zdjęcia i dokumenty ze zbiorów m.in. Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach, Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, Archiwum Państwowego w Katowicach, Biblioteki Narodowej w Warszawie, Biblioteki Śląskiej w Katowicach, Muzeum Narodowego w Poznaniu i Muzeum w Tarnowskich Górach.
Wystawa będzie prezentowana na Rynku w Chorzowie do 7 października.(PAP)
kon/ dki/
