
W północno-wschodniej Francji odnaleziono skamieniałość prastarego gada z epoki triasu – informuje „Nature”. Zdaniem holenderskiego paleontologa Stephana Spiekmana odkryta Mirasaura miała na grzbiecie strukturę przypominającą pióra, choć powstałą niezależnie od nich w toku ewolucji.
247 mln lat temu na terenach dzisiejszej Lotaryngii żył niewielki gad, który wspinał się po paprociach i polował na owady. Wyróżniał się grzebieniem zbudowanym z drobnych wypustek przypominających pióra. Naukowcy podkreślają jednak, że nie były to ani pióra, ani łuski, ani włosy, lecz zupełnie nowy typ struktury skórnej.
„To zmienia sposób, w jaki postrzegamy gady” – ocenił Spiekman, pracujący w Muzeum Historii Naturalnej w Stuttgarcie i autor publikacji w „Nature”. Badacze uznali, że te wyjątkowe formy grzebieniowe powstały niezależnie w toku ewolucji – podobnie jak inne „innowacje” skóry, takie jak pióra czy sierść.
W artykule opublikowanym w środę w „Nature” autorzy nazwali gada Mirasaura grauvogeli – od łacińskiego Mirasaura, czyli „cudowny gad”, oraz na cześć Louisa Grauvogela, francuskiego paleontologa-amatora, który odkrył skamieniałość w 1939 roku. Grauvogel, zamożny właściciel fabryki i biolog z wykształcenia, przez lata zbierał szczątki roślin i zwierząt z okolicznych kamieniołomów. Po jego śmierci kolekcję przekazała w 2019 r. do muzeum jego córka, również paleontolożka – Léa Grauvogel-Stamm.
Początkowo Grauvogel uznał widoczną w skale strukturę za płetwę ryby. Dopiero osiemdziesiąt lat później naukowcy zidentyfikowali ją jako fragment grzebienia połączonego z kością gada, skrytą głęboko w skale. Szczegóły budowy Mirasaura udało się odtworzyć dzięki tomografii komputerowej i analizie mikroskopowej barwników.
Mirasaura należała do grupy gadów, która odłączyła się od przodków dinozaurów na długo przed ich pojawieniem się. Cała linia, do której należał ten gatunek, wymarła około 200 mln lat temu. Odkrycie potwierdza, że ewolucja wielokrotnie wytwarzała złożone struktury skóry – podobne do piór, włosów czy łusek – niezależnie u różnych grup zwierząt.
Patryk Kulpok (PAP)
pmk/ zan/