Gen. bryg. Jan Podhorski. Fot. PAP/J. Kaczmarczyk
Zmarł gen. Jan Henryk Podhorski, ps. Zygzak, Marciniak – poinformował w środę PAP wojewoda wielkopolski. Podhorski był uczestnikiem Powstania Warszawskiego, działaczem konspiracyjnym, generałem brygady WP w stanie spoczynku. W czerwcu tego roku Podhorski skończyłby 102 lata.
Jan Henryk Podhorski, „Zygzak”, „Marciniak”, urodził się 21 czerwca 1921 roku w Budzyniu w powiecie chodzieskim w Wielkopolsce. Był polskim działaczem konspiracyjnym, generałem brygady Wojska Polskiego w stanie spoczynku. Ochotnikiem w batalionie Obrony Narodowej w kampanii wrześniowej, w czasie II wojny światowej żołnierzem Związku Jaszczurczego, Narodowych Sił Zbrojnych oraz Armii Krajowej. Podhorski był uczestnikiem powstania warszawskiego, Żołnierzem Wyklętym, działaczem powojennej konspiracji antykomunistycznej, inwigilowanym oraz represjonowanym i więzionym przez władze PRL.
Wojewoda wielkopolski Michał Zieliński przekazał w środę PAP, że informację o śmierci generała Jana Podhorskiego przyjął z ogromnym smutkiem. Jak wskazał, gen. Jan Podhorski „był wzorem żołnierza i obywatela, którego biografia stanowi inspirację dla kolejnych pokoleń, gotowych służyć Polsce. Przykład jego patriotyzmu i wiernej służby Ojczyźnie do dziś jest ważną lekcją dla młodych ludzi”.
„Jako żołnierz, powstaniec warszawski, harcerz i działacz drugiej konspiracji zawsze dawał świadectwo wielkiej odwagi i poświęcenia dla Ojczyzny. Na najwyższe uznanie zasługuje fakt, że przez całe życie pełnił służbę Polsce i niósł pomoc bliźnim zgodnie z rotą Przyrzeczenia Harcerskiego. Z ogromnym smutkiem przyjąłem wiadomość o jego śmierci. Rodzinie i znajomym zmarłego składam najszczersze wyrazy współczucia” - dodał wojewoda.
Jan Podhorski urodził się w patriotycznej rodzinie. Jego ojciec Maksymilian był powstańcem wielkopolskim odznaczonym Krzyżem Walecznych. Matka, Magdalena z domu Marciniak, pochodziła z rodziny włościańskiej. W 1927 roku rodzina zamieszkała w Rakoniewicach w powiecie wolsztyńskim. Tam Jan ukończył szkołę powszechną, był harcerzem w Drużynie im. Tadeusza Kościuszki. Gimnazjum ukończył w Wolsztynie.
Od 24 sierpnia 1939 roku Podhorski był ochotnikiem batalionu Obrony Narodowej „Opalenica”. 12 września 1939 roku walczył pod Sompolnem, a pod Sannikami dostał się do niewoli. Po kilku miesiącach wrócił do Rakoniewic, aresztowany przez gestapo, torturowany, uciekł do Koźmina Wlkp.
W styczniu 1940 roku współzakładał (pod pseudonimem Marciniak) harcerską organizację konspiracyjną „Orły”, która wydawała podziemne pismo pod tym samym tytułem. W kwietniu 1942 roku przedostał się do Generalnego Gubernatorstwa. Tam przystąpił do Organizacji Wojskowej Związek Jaszczurczy. Po scaleniu organizacji, już jako żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych działał w Grójcu. Kontynuował tajną naukę z zakresu szkoły średniej, ukończył konspiracyjną szkołę wojskową.
Po wybuchu powstania warszawskiego Podhorski walczył w pułku NSZ im. gen. Władysława Sikorskiego, następnie w 2. Kompanii Batalionu Armii Krajowej „Miłosz” śródmiejskiej Grupy „Radwan”. 23 sierpnia 1944 r. jako dowódca grupy szturmowej uczestniczył w zdobyciu Komendy Policji i Kościoła Św. Krzyża. Po zakończeniu powstania, w stopniu podporucznika, był więziony w Stalagu IV B w Muehlbergu nad Łabą.
Po wybuchu powstania warszawskiego Podhorski walczył w pułku NSZ im. gen. Władysława Sikorskiego, następnie w 2. Kompanii Batalionu Armii Krajowej „Miłosz” śródmiejskiej Grupy „Radwan”. 23 sierpnia 1944 r. jako dowódca grupy szturmowej uczestniczył w zdobyciu Komendy Policji i Kościoła Św. Krzyża. Po zakończeniu powstania, w stopniu podporucznika, był więziony w Stalagu IV B w Muehlbergu nad Łabą.
Po wojnie Podhorski wrócił do Poznania, podjął studia (leśnictwo). Współtworzył organizację konspiracyjną „Młodzież Wszechpolska”. W maju 1946 roku w proteście wobec wydarzeń w Krakowie zainicjował wybuch strajku w Poznaniu, w którym żądano uwolnienia studentów aresztowanych 3 maja w Krakowie. Bezpieka aresztowała go w grudniu 1946 roku, a Wojskowy Sąd Rejonowy w Poznaniu skazał na 7 lat więzienia. Karę odsiadywał we Wronkach.
W PRL był prześladowany przez służby bezpieczeństwa aż do lat osiemdziesiątych ub. wieku. W latach 1993-2013 był prezesem Okręgu „Wielkopolska” Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych w Poznaniu, następnie prezesem Rady Naczelnej Związku Żołnierzy NSZ, członkiem Wielkopolskiej Wojewódzkiej Rady Kombatanckiej przy Wojewodzie Wielkopolskim.
W lutym 2016 roku został awansowany do stopnia generała brygady WP.
Został odznaczony m.in.: Krzyżem Komandorskim OOP, Krzyżem Walecznych, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Armii Krajowej, Medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939”, Medalem „Pro Memoria”, Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości, Medalem „Pro Bono Poloniae”.
Był ojcem czterech córek. Pracował w spółdzielczości, był rzecznikiem patentowym. Mieszkał w Poznaniu. (PAP)
autor: Anna Jowsa
ajw/ pat/
