Poświęconą osiągnięciom polskich przedwojennych kryptologów wystawę „Enigma. Odszyfrować zwycięstwo” otwarto w poniedziałek na Uniwersytecie Technicznym w Lizbonie.
W drugiej połowie maja ekspozycja trafi do miasta Tavira w turystycznym regionie Algarve na południu Portugalii.
Ambasador RP w Lizbonie Bronisław Misztal wyjaśnił PAP, że data inauguracji ekspozycji ma związek z 70. rocznicą zakończenia II wojny światowej. Jak zaznaczył, wystawę prezentowano wcześniej zamkniętym gremiom, w tym środowisku portugalskich służb specjalnych i osób odpowiedzialnych za rozszyfrowywanie danych, a także kadrze i studentom Instytutu Wyższych Studiów Wojskowych w Lizbonie.
W poniedziałkowej inauguracji wystawy na Uniwersytecie Technicznym wzięli udział m.in.: marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, wicemarszałek Sejmu Eugeniusz Grzeszczak i wiceprzewodniczący sejmowej komisji ds. Unii Europejskiej Andrzej Gałażewski.
“O ile w Polsce tajemnica Enigmy jest dobrze znana, o tyle w Portugalii jest to duża nowość. Warto o tym mówić ze względu na fakt, że ten iberyjski kraj miał również swój mały wkład w sukces polskich kryptologów. W czasie II wojny światowej Lizbona dała bowiem schronienie dwóm z trzech Polaków, którzy odkodowali Enigmę” - powiedział PAP marszałek Borusewicz.
Polityk przyznał, że jako historyk z wykształcenia od lat pasjonuje się szczegółami dotyczącymi odkodowania niemieckiej maszyny szyfrującej.
Obecny na uroczystości rektor Uniwersytetu Technicznego w Lizbonie Arlindo Oliveira zwrócił uwagę na fakt, że praca Mariana Rejewskiego, Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego była kontynuowana w czasie II wojny światowej przez Brytyjczyków, którzy udoskonalając polskie osiągnięcia uczynili je ważną i skuteczną bronią przeciwko Trzeciej Rzeszy.
Z kolei Bronisław Misztal przypomniał, że bez odkodowania Enigmy II wojna światowa pochłonęłaby znacznie więcej ofiar.
“Z przeprowadzonych przez brytyjskich historyków szacunków wynika, że bez możliwości odszyfrowywania niemieckich meldunków za sprawą Enigmy wojna przedłużyłaby się o cztery lata” - dodał.
Jak poinformował, kolejnym portugalskim miastem, w którym zostanie przedstawiona wystawa o polskich kryptologach, będzie Tavira. “Ekspozycja trafi tam w drugiej połowie maja” - dodał.
Składająca się z 23 tablic wystawa poświęcona jest osiągnięciom polskich matematyków w łamaniu szyfrów Enigmy. Przygotowana została przez samorząd województwa wielkopolskiego. Przypomina tragiczną historię losów ludzi, którzy dzięki swojej wiedzy i umiejętnościom przyczynili się do uratowania wielu milionów istnień ludzkich podczas II wojny światowej. Po raz pierwszy zaprezentowana została 17 października 2012 roku w siedzibie Senatu RP.
Z Lizbony Marcin Zatyka (PAP)
zat/ dmi/ mc/ malk/
