Fragment ekspozycji Galerii Wzornictwa Polskiego w Muzeum Narodowym. Fot. PAP/M. Obara
Krzesło wg projektu Stanisława Witkiewicza, klocki z obrazkami Zofii Stryjeńskiej, gramofon Bambino, porcelana i tkaniny z lat 50. i 60. XX wieku, są eksponowane w nowo otwartej w Muzeum Narodowym w Warszawie Galerii Wzornictwa Polskiego. Wernisaż 15 grudnia.
W gmachu głównym Muzeum Narodowego w Warszawie na I piętrze w tzw. górnym ryzalicie otwarto Galerię Wzornictwa Polskiego. Na 300 m kw. powierzchni zaprezentowano ok. 600 obiektów z liczącej 25 tys. przedmiotów kolekcji polskiego designu. Jak powiedziała PAP Anna Maga, jedna z kuratorek Galerii - intencją organizatorów ekspozycji było chronologiczne ukazanie historii wzornictwa polskiego, najważniejszych osiągnięć polskich projektantów od początków XX wieku po dziś. W Galerii znajdują się obiekty z początku XX wieku, z czasów międzywojnia oraz okresu powojennego, z czasu odbudowy, socrealizmu, po odwilż i poodwilżową nowoczesność – najbardziej dynamiczne lata polskiego wzornictwa, na współczesnym designie kończąc" – dodała.
"To wielka satysfakcja, że możemy przedstawić pierwszą stałą Galerię Wzornictwa Polskiego" – powiedziała podczas wtorkowej konferencji Agnieszka Morawińska, dyrektor Muzeum Narodowego. "Z uwagi na szczupłość miejsca i bogactwo zbiorów będzie to galeria stała - niestała. Będziemy, co jakiś czas +podmieniać+ ekspozycję, tak, aby publiczność mogła poznać jak największą liczbę obiektów z naszych zbiorów" – wyjaśniła.
Dyrektor przypomniała historię początków budowania kolekcji. "Największa część zbiorów - 283 obiekty - pochodzi ze zbiorów Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, które przekazała Muzeum Narodowemu w 1978 r. ówczesna dyrektor Instytutu Wzornictwa Przemysłowego Wanda Telakowska. Około 190 obiektów trafiło do Muzeum w formie darów od 45 prywatnych osób, 22 firm, i, oczywiście, samych artystów. Nieznaczną część stanowią depozyty" – zaznaczyła dyr. Morawińska.
Przestrzeń wystawy została tak zaaranżowana, aby ukazać w porządku chronologicznym najważniejsze zjawiska polskiego wzornictwa, począwszy od lat 1890–1918, kiedy próbowano określić styl narodowy, jako zwornik państwa polskiego. Symbolicznym eksponatem jest tu krzesło zaprojektowane przez Stanisława Witkiewicza w stylu zakopiańskim. W tym stylu wymyślonym i kształtowanym przez Witkiewicza budowano domy i projektowano przedmioty użytkowe: meble, tkaniny, stroje, wyroby ze srebra czy serwisy porcelanowe.
Kolejna część wystawy przedstawia międzywojnie i najważniejsze dwa nurty tego okresu: jeden – wywodzący się z warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, oraz drugi – artystów awangardy, związany z Wydziałem Architektury Politechniki Warszawskiej.
Po II wojnie światowej początkowo doszło do rozwoju rzemiosła i drobnej wytwórczości. Powstało wiele przedmiotów codziennego użytku wykonanych z łatwo dostępnych, miejscowych surowców, projektowanych przez artystów, tak, by ich produkcja była możliwie najtańsza.
Lata 50. i 60. były wyjątkowo twórcze dla polskiego wzornictwa. Obiekty z bogatej kolekcji ceramiki i tkanin z tamtego czasu są pokazane w Galerii Wzornictwa Polskiego, obok krzeseł ze sklejki i mebli z tworzyw sztucznych. W latach 70. i 80. niektórzy projektanci zaczęli zakładać małe firmy. Po 1989 r. nastąpił swobodny rozwój pracowni i biur projektowych. Ekspozycję symbolicznie kończy przedstawicielka nowej technologii i nowych sposobów projektowania drukarka 3D.
"Galeria Wzornictwa przedstawia nie tylko historię kultury, historię kultury wizualnej, ale opowiada też o relacjach pomiędzy gospodarką, postępem cywilizacyjnym danego kraju i umiejętnością do wytwarzania rzeczy, będących efektem projektowania" - powiedział uczestniczący we wtorkowej konferencji wicedyrektor Muzeum Narodowego Piotr Rypson. "Projektowanie, wzornictwo to cały zespół fundamentalnych kwestii związanych z bytowaniem człowieka w coraz bardziej skomplikowanym świecie" – wyjaśnił.
Rypson dodał, że równolegle z ekspozycją w układzie chronologicznym przedstawione zostały trzy zespoły obiektów prezentujące odrębne zagadnienia: etnodizajn, czyli projektowanie inspirowane sztuką ludową, projektowanie dla dzieci i projektowanie przemysłowe.
Galeria Wzornictwa Polskiego w Muzeum Narodowym będzie dostępna dla publiczności od 15 grudnia.
autor: Anna Bernat
edytor: Paweł Tomczyk
