"Stanisław Sojczyński +Warszyc+ i Konspiracyjne Wojsko Polskie"
Plenerowa wystawa "Stanisław Sojczyński +Warszyc+ i Konspiracyjne Wojsko Polskie" otwarta została na ul. Piotrkowskiej w Łodzi w Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Ekspozycję na łódzkim deptaku przygotował Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi.
Na wielkoformatowych planszach przedstawiono drogę życiową kpt. Stanisława Sojczyńskiego "Warszyca" - jako jednego z wielu żołnierzy Armii Krajowej, którzy nie złożyli broni w 1945 r., uznając, że Polska pod rządami komunistów nie jest wolnym i suwerennym krajem. Pokazuje także losy jego podkomendnych.
"+Warszyc+ był jedną z najbardziej symbolicznych postaci walki o wolną i niepodległą ojczyznę w regionie łódzkim. Dlatego warto o nim i dowodzonym przez niego antykomunistycznym ugrupowaniu przypominać mieszkańcom Łodzi w taki właśnie sposób. Jeśli dobrą pamięcią darzymy Legionistów Piłsudskiego, powstańców śląskich i wielkopolskich, żołnierzy walczących na wszystkich frontach II wojny światowej, to musimy również pamiętać o żołnierzach powojennej antykomunistycznej konspiracji" – powiedział PAP dyrektor łódzkiego oddziału IPN dr Paweł Perzyna.
Jeden z autorów wystawy Paweł Kowalski dodał, że 70 lat temu konsekwentna walka kpt. Sojczyńskiego o suwerenny kraj była skazana na przegraną, ale - jak podkreślił - jej znaczenie polega na tym, że przez następne lata pamięć o utworzonym przez niego Konspiracyjnym Wojsku Polskim oraz legenda Żołnierzy Niezłomnych, sprawiły, iż następne pokolenia widziały sens w dalszej walce.
Stanisław Sojczyński "Warszyc" był organizatorem i dowódcą Konspiracyjnego Wojska Polskiego – najsilniejszej organizacji antykomunistycznego podziemia, działającej w centralnej Polsce. Ugrupowanie wsławiło się m.in. wyzwoleniem grupy aresztowanych i przetrzymywanych przez władze komunistyczne w więzieniu w Radomsku. W 1946 r. został aresztowany przez UB i skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi na karę śmierci. "Warszyc" i jego pięciu podkomendnych zostało zamordowanych 19 lutego 1947 r. na trzy dni przed ogłoszeniem amnestii. Do dziś nie udało się odnaleźć miejsc pochówku straconych.
Wystawę można oglądać na ul. Piotrkowskiej 68. Ekspozycja prezentowana będzie w tym miejscu do 30 marca.
Żołnierzowi poświęcono w środę także konferencję naukową z udziałem historyków łódzkiego Oddziału IPN pt. "Stanisław Sojczyński +Warszyc+ (1910-1947). W 70. rocznicę śmierci". Wcześniej w Łodzi i regionie odbyły się także inne uroczystości związane z obchodami Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. M.in. złożono kwiaty pod krzyżem na Cmentarzu Rzymskokatolickim p.w. św. Wincentego w Łodzi. Na terenie tej nekropolii zlokalizowano groby dwudziestu dziewięciu Żołnierzy Wyklętych, których zamordowano i pogrzebano w bezimiennych mogiłach w różnych częściach cmentarza w latach 1946–1955.
Uroczystości z udziałem m.in. działaczy łódzkiej "Solidarności" oraz samorządowców odbyły się przed Pomnikiem Ofiar Komunizmu przy al. Anstadta. To pierwszy tego rodzaju monument w Polsce. Odsłonięty został pod koniec 2009 r. Stanął na wprost budynku, w którym podczas II wojny światowej miało siedzibę Gestapo, a w latach 1945-56 - Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego.
Wojewoda łódzki Zbigniew Rau w Skierniewicach spotkał się kapitanem Józefem Szymańskim, jednym z Żołnierzy Wyklętych.
W Radomsku łódzki IPN przygotował m.in. warsztaty "Losy kpt. Stanisława Sojczyńskiego +Warszyca+" oraz prelekcję dr. Krzysztofa Latochy pt. "Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego w latach 1945-1956 w Łodzi i regionie". W Kępnie zaprezentowano okolicznościowe pocztówki z wizerunkami Żołnierzy Wyklętych.
Wieczorem zaplanowano pokaz filmu poświęconego sanitariuszce Danucie Siedzikównie "Inka. Są sprawy ważniejsze niż śmierć" w reż. Jacka Frankowskiego, połączony z prelekcją oraz mszę św. w intencji Żołnierzy Wyklętych pod przewodnictwem bp. Adama Lepę w Łódzkiej Archikatedrze. (PAP)
bap/ agz/
