"Prawie wszystko o Zwierzyńcu"
Dzieje i tradycje Zwierzyńca - podkrakowskiej wsi, która od 1910 r. jest częścią miasta, przybliża wystawa w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa. To właśnie tam narodziły się tradycje takie jak Lajkonik, wielkanocny odpust Emaus i kolorowe bożonarodzeniowe szopki.
Twórcy wystawy zastrzegają, że jest ona syntetyczną opowieścią o Zwierzyńcu, ale nie wyczerpuje wszystkich wątków, stąd jej tytuł "Prawie wszystko o Zwierzyńcu". "Gdybyśmy chcieli opowiedzieć wszystko, nie wystarczyłoby nawet wynajęcie Wawelu z jego przestronnymi wnętrzami" – powiedziała PAP kurator wystawy Maria Lempart.
Ekspozycja prezentowana jest w Domu Zwierzynieckim - oddziale Muzeum Historycznego działającym właśnie na Zwierzyńcu i została pomyślana jako wystawa cykliczna, której główne wątki będą co pewien czas powracać w zmienionych odsłonach.
Historia Zwierzyńca wiąże się z początkami chrześcijaństwa na ziemiach polskich. W XII wieku na tych terenach Jaksa Gryfita funduje klasztor ss. Norbertanek. Do dziś przetrwał także starszy od klasztoru kościół Najświętszego Salwatora oraz barokowa, drewniana kaplica pw. św. Małgorzaty i Judyty. Świątynie zostały uwiecznione na obrazach, grafikach i zdjęciach, które można oglądać na wystawie.
Autorzy ekspozycji cofają się nawet o kilkadziesiąt tysięcy lat, prezentując przedmioty znalezione przez archeologów w latach 60. XX wieku przy ul. Księcia Józefa i ul. Spadzistej (obecnie Hofmana). Zwiedzający zobaczą m.in. ząb trzonowy i kość łokciową dorosłego mamuta, zęby mleczne mamuciego oseska oraz ostrza z krzemienia jurajskiego.
W jednej z sal prezentowane są pamiątki związane z usypaniem na Zwierzyńcu dwóch kopców: Tadeusza Kościuszki i Kopca Niepodległości marszałka Józefa Piłsudskiego.
Prace przy budowie Kopca Kościuszki zostały uwiecznione przez malarzy, można też zobaczyć książkę - „Pamiętnik budowy pomnika Tadeusza Kościuszki” z 1825 r. z odręcznymi podpisami członków Komitetu Budowy Kopca. W zbiorach Muzeum Historycznego zachowały się urny, w których w latach 30. XX wieku z całego świata przywożono ziemię na Kopiec Piłsudskiego. Na archiwalnych zdjęciach widać m.in. pracujących przy jego sypaniu parlamentarzystów, sportowców Cracovii oraz dzieci.
"Nasza wystawa jest także opowieścią o mieszkańcach Zwierzyńca. Przypominamy tych bardzo znanych jak Jacek Malczewski, Vlastimil Hofman, dramaturg Karol Hubert Rostworowski oraz nieznanych z imienia i nazwiska andrusów, rybaków, flisaków, dostawców wina, karczmarzy, którzy tworzyli klimat tego miejsca" - mówiła Maria Lempart.
W Domu Zwierzynieckim można zobaczyć oryginalny strój Lajkonika zaprojektowany przez Stanisława Wyspiańskiego w 1904 r., który obecnie nie opuszcza już murów muzeum oraz stroje Tatarów uszyte według projektów Krystyny Zachwatowicz i Witolda Chomicza.
O wywodzącej się ze Zwierzyńca tradycji robienia bożonarodzeniowych szopek, z którymi chodzono pod domach, by dawać przedstawienia jasełkowe przypominają szopki wykonane przez rodzinę Malików. W jednej z gablot można zobaczyć także tradycyjne zabawki sprzedawane w Wielkanoc nieopodal klasztoru Norbertanek na odpuście Emaus.
Ekspozycję zamyka umieszczona na podłodze mapa współczesnego Zwierzyńca z zaznaczonymi miejscami, które są pokazywane na obrazach i grafikach. "Zachęcamy zwiedzających, by odkryli swój własny Zwierzyniec, żeby ruszyli w teren i zobaczyli to, co najpiękniejsze" – mówiła Maria Lempart.
Wystawa "Prawie wszystko o Zwierzyńcu" będzie czynna do 3 września. (PAP)
wos/ agz/
