Prezes IPN Jarosław Szarek (P) podczas otwarcia wystawy „Prawdy Polaków. Manifestacja odwagi i wiary” w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Opolu. Fot. PAP/K. Świderski
Pięć Prawd Polaków, ogłoszonych na kongresie w Berlinie 80 lat temu, nadal jest aktualnym przesłaniem i ma charakter uniwersalny - powiedział w Opolu prezes IPN Jarosław Szarek, podczas poniedziałkowego otwarcia wystawy "Prawdy Polaków. Manifestacja odwagi i wiary".
Wystawa, zorganizowana przez IPN, poświęcona jest 80 rocznicy I Kongresu Polaków mieszkających w Niemczech, który odbył się 6 marca 1938 r. w Berlinie, podczas którego ogłoszono Pięć Prawd Polaków.
"Jesteśmy Polakami. Wiara Ojców naszych wiarą dzieci naszych. Polak Polakowi bratem. Co dzień Polak narodowi służy. Polska naszą Matką, nie wolno o Matce mówić źle. To uniwersalne przesłanie, aktualne także dziś. To był manifest trwania polskości czerpiącej siłę z wierności narodowej tożsamości i wiary oraz służby Ojczyźnie i poczuciu obowiązku na jej rzecz" - przypomniał Szarek.
Szef IPN powiedział, że mieszkający w Niemczech Polacy odważyli się na manifestację swojej polskości w stolicy Niemiec, tydzień przed agresją III Rzeszy na Austrię.
"W państwie nastawionym wrogo do Polaków, w stanie ogromnego zagrożenia ze strony agresywnej niemieckiej władzy i narodowosocjalistycznej idei przepełnionej nienawiścią do wszystkiego co polskie, był to akt odwagi i wierności, za którą zapłacono wysoką cenę. Na początek były szykany, pieczątka +uwaga Polak+ wbita w dokumenty. Potem były wybite szyby, na końcu wywózka do obozów koncentracyjnych i egzekucje" - powiedział Szarek.
Zdaniem prezesa IPN, do Prawd Polaków odniósł się właśnie papież Jan Paweł II, mówiąc w 1991 r. o Polsce, jako o swojej matce. "Czy w tych słowach nie pobrzmiewa echo Pięciu Prawd Polaków? Czy dzisiaj są one świadectwem pokolenia, która bezpowrotnie pochłonął brunatny i czerwony totalitaryzm, czy aktualnym zobowiązaniem?" – podkreślił Szarek.
Do uczestników otwarcia wystawy skierował list prezydent RP Andrzej Duda.
"Ten wielki wiec, gromadzący z inicjatywy Związku Polaków w Niemczech około pięć tysięcy delegatów, był potężną manifestacją polskości - dumnej i nieugiętej, świadomej swych obywatelskich praw i patriotycznych obowiązków" - napisał prezydent. "Trzeba było wówczas ogromnej odwagi i determinacji, aby w hitlerowskiej III Rzeczy, w atmosferze rozbuchanego nazizmu i niemieckiego nacjonalizmu, z taką mocą zadeklarować przywiązanie do wiary ojców, polskiej tradycji i fundamentalnych wartości budujących polską tożsamość. Uchwalone na Kongresie pięć Prawd Polaków tworzyły swego rodzaju katechizm narodowy" - podkreślił Duda.
Wystawa, opracowana przez delegaturę IPN w Opolu w języku polskim i niemieckim, ukazuje wpływ nowo powstałej II Rzeczypospolitej na życie Polaków w Niemczech i ich manifestacje polskości, zarówno na etnicznie polskich obszarach, jakimi były ziemie nad Odrą czy nad Bałtykiem, jak i na terytorium Niemiec środkowych i zachodnich.
Można ją zwiedzać w budynku Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej przy ulicy Piastowskiej w Opolu do końca marca. (PAP)
autor: Marek Szczepanik
edytor: Paweł Tomczyk
masz/ pat/
