„W przestrzeniach historii. Dzieje miasta Oświęcimia”
800 lat historii Oświęcimia przybliża wystawa, którą w dawnym XIX-w. ratuszu otworzyło w piątek miejscowe Muzeum Zamek. Zdaniem prezydenta miasta Janusza Chwieruta odnowienie zabytku i nadanie mu nowej funkcji to wkład w obchody 100. rocznicy niepodległości.
„Staramy się utrwalać historię miasta i przekazywać ją następnym pokoleniom przez symbole i miejsca. Odnowiony zabytek i jego nowe funkcje to nasz wkład, w obchodzoną w tym roku, 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Okazja, by wspominać o naszych lokalnych bohaterach, którzy o walczyli o wolną ojczyznę” – podkreślił prezydent Oświęcimia Janusz Chwierut. Jak dodał, jest to również kolejny element budowania lokalnej tożsamości.
Rzecznik magistratu Katarzyna Kwiecień ma nadzieję, że ekspozycja zachęci turystów do odkrywania bogatej przeszłości miasta. „Jest to miejsce, w którym turyści mogą poznać historię miasta +w pigułce+. Zarazem proponujemy im wędrówkę do innych miejsc związanych z przeszłością Oświęcimia, jak nasze Muzeum Zamek, które przygotowało wystawę w ratuszu, a także Centrum Żydowskie (przed wojną Żydzi stanowili 60 proc. mieszkańców miasta – PAP), Centrum Romskie, czy klasztory sióstr Serafitek oraz księży Salezjanów” – powiedziała.
Multimedialna ekspozycja „W przestrzeniach historii. Dzieje miasta Oświęcimia” obejmuje cały zabytkowy budynek. Zdaniem szefowej miejskiego Muzeum Zamek Wioletty Oleś w syntetycznej formie przybliża historię miasta. Każde piętro poświęcone jest innemu okresowi z jego historii.
W najniższej części prezentowane są najstarsze dzieje Oświęcimia. Pierwszych wzmianki o mieście pojawiły się w XII w. Wirtualnymi narratorami jest tu para książęca: Władysław i Eufrozyna. „Mówimy o nadaniu praw miejskich. Wykorzystujemy tu dokumenty, pieczęcie, ale także multimedia. Można zobaczyć m.in. halerza, monetę bitą w Oświęcimiu” – powiedziała Oleś.
Opowieść przybliża później trudne czasy XVII i XVIII w., od potopu szwedzkiego po zabory. Był to okres wielu powodzi oraz pustoszących miasto epidemii. Ukazuje też rozkwit Oświęcimia w XIX w., który dokonał się za sprawą kolei. Miasto uzyskało połączenie z Wrocławiem i Wiedniem. W części dotyczącej I wojny światowej wspomniano m.in. o przyjeździe Józefa Piłsudskiego do miasta w 1915 r.
W okresie międzywojennym zwiedzających wirtualnie wita ówczesny burmistrz Roman Mayzel, który rządził miastem od 1909 r. przez 26 lat. „Był wybitnym człowiekiem, którego akceptowały różne społeczności w mieście. Mieszkańcy nadali mu tytuł honorowego oświęcimianina” – wyjaśniła Wioletta Oleś.
W tej części ekspozycji zaprezentowany został samochód Praga–Oświęcim, model Baby z 1936 r., który został wyprodukowany w miejscowej firmie Zjednoczone Fabryki Samochodów. Działa ona tu przez dekadę od 1929 r. Produkowano w niej zarówno auta osobowe, jak i ciężarowe. Z taśmy oświęcimskiego zakładu zjechało ponad 1,7 tys. pojazdów . Wśród ich właścicieli byli m.in. Jan Kiepura i Wojciech Kossak.
Na wystawie zaprezentowane zostały także wątki związane z wybuchem wojny w 1939 r., wysiedleniami mieszkańców, a także ukazana pomoc, której oświęcimianie udzielali podczas okupacji więźniom stworzonego przez Niemców na peryferiach miasta obozu Auschwitz.
Zwiedzającym udostępnione zostały trzy cele aresztu, wykorzystywane w okresie II wojny światowej przez Niemców, a po jej zakończeniu przez Urząd Bezpieczeństwa.
Wystawę kończy współczesny obraz miasta. Znajdą się informacje na temat m.in. hokeistów Unii Oświęcim, którzy ośmiokrotnie sięgali po tytuł mistrzów Polski. „Kończymy wizerunkiem współczesnym: chcielibyśmy, aby Oświęcim był kojarzony jako miasto pokoju i kultury” – powiedziała Oleś.
Oświęcim jest jednym z najstarszych piastowskich grodów kasztelańskich. Jego historia liczy ponad 800 lat. W XVI w. liczył ok. 500 domów. Mieszkało w nim ok. 200 rzemieślników. Wzniesiono wówczas pierwszy ratusz. Budynek spłonął w 1863 r. Rok później oświęcimianie rozebrali jego pozostałości i użyli cegieł do budowy innych domów w mieście. W 1875 r. wznieśli nowy ratusz, który służył im jeszcze w międzywojniu. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ agz/
