S, Kulawiak, Grupa SEM Kolejka Darłowo, 1978
Eksperymenty polskich artystów w obszarze fotografii i sztuki video z lat 1945-1981 będzie można prześledzić na wystawie, która w niedziele zostanie otwarta w Pawilonie Czterech Kopuł – oddziale Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Na wystawie prezentowane będą prace m.in. Zbigniewa Dłubaka, Jerzego Lewczyńskiego, Zdzisława Beksińskiego, Zofii Rydet, Natalii LL, Andrzeja Lachowicza oraz Józefa Robakowskiego. To przede wszystkim przykłady fotografii eksperymentalnej oraz sztuki video. Dobór prac – zdaniem organizatorów - pokazuje najważniejszych twórców i główne tendencje w sztuce nowych mediów w okresie PRL.
Dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu Piotr Oszczanowski podkreślił, że prace prezentowane na wystawie powstały w wyjątkowym okresie w dziejach Polski. „Bolesne skutki historii (…) ewidentna opresyjność czy też – bo ta ostania rodzi ją w sposób tylko dla nas, Polaków właściwy – niezwykła wręcz kreatywność znalazły czytelne odzwierciedlenie w nowych mediach” - powiedział Oszczanowski.
Dyrektor podkreślił, że w okresie PRL-u polscy artyści musieli radzić sobie z brakiem dostępu do narzędzi nowoczesnej technik. „To wzmagało wolę podejmowania najróżniejszych eksperymentów (...) wreszcie coraz bardziej kierowało nasz artystyczny potencjał w stronę sztuki niezależnej. I właśnie ta wola niezależności obserwowana w obszarze nowych narzędzi komunikacji skutkowała tworzeniem jednej z nielicznych enklaw, jaka pojawiała się w PRL-owskiej rzeczywistości – iście eksterytorialnego obszaru wolnej sztuki” - powiedział Oszczanowski.
Kurator wystawy Adam Sobota dodał, że artystyczną reakcją na socrealizm były tworzone w latach 50. XX w. fotografie i filmy ukazujące ciemniejsze strony życia codziennego oraz pojawiająca się moda na abstrakcję. „W latach 60. polscy artyści coraz częściej wypowiadali się poprzez formy instalacji i happeningów, gdzie w jeszcze większym stopniu wykorzystywano nowe media” - mówił kurator.
Zdaniem Soboty przełomowe znaczenie dla polskiej sztuki nowych mediów miały dwie wystawy zbiorowe „Fotografia subiektywna” z 1968 r. oraz „Fotografowie poszukujący” z 1971 r. „W tym kierunku po 1970 r. podążało wielu artystów, wiele grup, niezależnych galerii i środowisk preferujących postkonceptualny nurt sztuki. Po 1975 r. alternatywą dla idei sztuki konceptualnej był tzw. kontekstualizm, również wykorzystujący nowe media” - mówił Sobota.
Prężnie rozwijającym się nurtem fotografii w latach 80. była – zdaniem Soboty – tzw. fotografia ekspansywna. „To działania poza galeriami, w przestrzeni publicznej, zaskakujące formą i rozwijające się w czasie, stosownie do warunków i reakcji odbiorców” - mówił kurator.
Ekspozycję „Nowe horyzonty w nowych mediach. Zjawiska sztuki polskiej w latach 1945 – 1981” będzie można oglądać w Pawilonie Czterech Kopuł do 6 sierpnia. (PAP)
pdo/ agz/
