historia PRL

30 lat temu, 6 lutego 1989 r., w Pałacu Namiestnikowskim w Warszawie rozpoczęły się obrady okrągłego stołu. Porozumienia między opozycją solidarnościową a władzą, podpisane 5 kwietnia 1989 r., znacząco wpłynęły na upadek systemu komunistycznego i przemiany polityczne nie tylko w Polsce, lecz również w całej Europie Środkowo-Wschodniej.

Rozmowy przy okrągłym stole spowodowały zmianę ustroju w Polsce; dzisiaj jesteśmy w Unii Europejskiej i w NATO - podkreślił prezydent Andrzej Duda, w przedzień 30-lecia inauguracji obrad OS. Był symbolem nie tylko zmian politycznych, ale także sposobu debatowania - dodał.

Okrągły stół jest symboliczny, nie tylko dla przemian politycznych, ale także dla sposobu debatowania - powiedział we wtorek prezydent Andrzej Duda rozpoczynając debatę oksfordzką pt. "Obrady okrągłego stołu były jedynym pokojowym sposobem obalenia komunizmu w Polsce".

Okrągły stół niewątpliwie uruchomił lawinę pozytywnych zdarzeń, ale to działaczom Solidarności, którzy walczyli o niepodległość i demokrację, zawdzięczamy to, że Polska się zmieniła - ocenił we wtorek premier Mateusz Morawiecki.

„Hegemonia ZASTALU w Zielonej Górze. Dzieje Zaodrzańskich Zakładów Przemysłu Metalowego ZASTAL 1945-1991” - to tytuł nowej wystawy historycznej przygotowanej przez Muzeum Ziemi Lubuskiej. Jej wernisaż odbędzie się w środę – poinformowała rzeczniczka Muzeum Alicja Błażyńska.

Patrzymy na 1989 r. jak na gwałtowną i szybką fazę walki o władzę. Wydaje się, że była to jednak walka o Polskę. Stawką było to, czy „wkręcimy się” w anarchię i beznadzieję, z której będziemy wychodzić dekadami – mówi PAP prof. Jerzy Eisler, dyrektor oddziału warszawskiego IPN.

Po wprowadzeniu stanu wojennego obóz władzy chroniony był przed mrzonkami o pluralizmie potrójną barierą. Do marksizmu i przywiązania do monopolu na sprawowanie rządów doszedł nowy element: strach. Świadomość negatywnych emocji, jakie wywołało uderzenie w „Solidarność”, musiała dodatkowo powstrzymywać komunistów przed weryfikacją sympatii społecznych w drodze wyborów. A jednak brzemię dźwiganej w pojedynkę władzy było tak ciężkie, że w kręgach zaufanych doradców pojawiła się myśl, by z kimś się tym brzemieniem podzielić.

30 lat temu, 20 stycznia 1989 r., zmarł Józef Cyrankiewicz, najdłużej sprawujący swoją funkcję premier PRL, przedwojenny socjalista, więzień Auschwitz, jedna z czołowych postaci reżimu komunistycznego; współodpowiedzialny za masakry w czerwcu 1956 i grudniu 1970 r.

90 lat temu, 12 stycznia 1929 r., w Warszawie urodził się Janusz Szpotański, filolog, z zamiłowania szachista; autor satyrycznych wierszy i poematów wyśmiewających rzeczywistość PRL-u. Był autorem satyrycznej opery „Cisi i gęgacze, czyli Bal u Prezydenta”, za którą skazany został na trzy lata więzienia.

70 lat temu, 16 grudnia 1948 r., ukazał się pierwszy numer „Trybuny Ludu”, najważniejszego dziennika i tuby propagandowej reżimu komunistycznego w Polsce. W historii tej gazety odbijają się dzieje PRL-u oraz stosowane wówczas metody manipulowania opinią publiczną.