Wystawa o pobycie króla Leszczyńskiego w Gdańsku

Okazją do zorganizowania wystawy i odsłonięcia obelisku jest 280. rocznica oblężenia Gdańska przez wojska rosyjsko-saksońskie i nieskutecznej odsieczy wojsk francuskich.

"Życiorys Stanisława Leszczyńskiego wspaniale nadaje się do powieści łotrzykowskiej lub filmu tego gatunku. Król ten bowiem, jak policzyłem, był jedynym władcą w Europie, który przynajmniej pięć razy zmieniał swoją fizjonomię i wizerunek. Pięć razy podróżował przez Europę incognito i w przebraniu. To niezwykle barwna postać, choć uznawana ze pechowego i niezbyt sprawnego polityka" - powiedział w poniedziałek na konferencji prasowej dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska Adam Koperkiewicz.

Na wystawie "Król Stanisław Leszczyński w Gdańsku 1733-1734" znajdzie się ponad 300 eksponatów m.in. ryciny, obrazy olejne, numizmaty i militaria z tego okresu. "Są też rzeczy codzienne należące do rodziny króla, jak np. jałmużniczka królowej Marii Leszczyńskiej, w której trzymała drobne, żeby rozdawać biednym" - powiedziała PAP kurator ekspozycji Katarzyna Piotrowska.

Na wystawie "Król Stanisław Leszczyński w Gdańsku 1733-1734" znajdzie się ponad 300 eksponatów m.in. ryciny, obrazy olejne, numizmaty i militaria z tego okresu. "Są też rzeczy codzienne należące do rodziny króla, jak np. jałmużniczka królowej Marii Leszczyńskiej, w której trzymała drobne, żeby rozdawać biednym" - powiedziała PAP kurator ekspozycji Katarzyna Piotrowska.

Oblężenie miasta przez wojska rosyjskie trwało od 20 lutego do 7 lipca 1734 r. i stanowiło część tzw. wojny o sukcesję polską, stanowiącej rywalizację między Francją a Austrią i Rosją o hegemonię w Europie. U podłoża konfliktu leżała podwójna elekcja w Rzeczypospolitej, gdy stronnicy francuscy obrali królem Stanisława Leszczyńskiego (12 września 1733 r.), natomiast wspierająca Austrię Rosja poparła wybór Augusta III (5 października 1733 r.).

Wyparty z Warszawy przez wojska rosyjskie Stanisław Leszczyński schronił się w silnie ufortyfikowanym Gdańsku, do którego przybył 2 października 1733 r., spodziewając się pomocy Francji - od 1725 r. był teściem króla Francji Ludwika XV.

Gdańsk opowiedział się po stronie Leszczyńskiego. Armia rosyjska rozpoczęła marsz w kierunku Gdańska. W mieście zaczęto przygotowania do obrony. Rosjanie podeszli pod Gdańsk i zażądali od jego władz poddania się i wydania króla. Gdy rada miejska odrzuciła żądanie rozpoczęło się oblężenie. Wojska rosyjskie liczyły ok. 40–45 tysięcy żołnierzy, wzmocnione 10-tysięcznym korpusem saskim.

24 maja 1734 r. na gdańskiej reducie w ramach odsieczy pojawiły się okręty z Francji. W czasie próby przedarcia się do oblężonego Gdańska 27 maja 1734 r. zginął dowódca sił francuskich hrabia Louis Robert de Plelo. Razem z nim poległo 96 oficerów i żołnierzy, a 136 zostało rannych. Po zabalsamowaniu ciało Plelo zostało przewiezione do Francji celem pochówku.

We wtorek, w 280. rocznicę śmierci hrabiego przy Twierdzy Wisłoujście w Gdańsku, odsłonięty zostanie monument upamiętniający francuskiego arystokratę i francuskich żołnierzy. "To postać, która powinna być w Gdańsku wyróżniona i zapamiętana. We Francji jest cały szereg miast, które są nazwane imieniem Plelo" - podkreślił Koperkiewicz.

Na wykonanym z kamienia obelisku wyryte są m.in. słowa "Mój ojciec brał udział w pamiętnej bitwie (...)" pochodzące z "Pamiętników zza grobu" autorstwa Francois-Rene de Chauteaubrianda (1768-1848). Ojciec tego wybitnego francuskiego pisarza i dyplomaty walczył bowiem w tym czasie pod Gdańskiem jako 15-letni chłopiec, pochodzący z Bretanii. Napisy na postumencie są w językach polskim i francuskim.

Po rozbiciu francuskiej odsieczy władze Gdańska podjęły decyzję o podjęciu pertraktacji pokojowych z Rosjanami. Sam król Leszczyński natomiast wymknął się z miasta w nocy z 27 na 28 czerwca 1734 r. w chłopskim przebraniu przedostał się do Kwidzyna, a następnie zbiegł do Królewca. Stamtąd udał się na stałe do Francji. Akt kapitulacji władze Gdańska podpisały 7 lipca 1734 r. (PAP)

rop/ agz/