Wystawa "Photographisme. Klein, Ifert, Zamecznik". Źródło: You Tube
Kilkadziesiąt prac polskiego artysty Wojciecha Zamecznika eksponowanych będzie na wystawie "Photographisme" w paryskim Centrum Pompidou, jednym z najważniejszych muzeów sztuki XX wieku na świecie. Wernisaż odbędzie się 7 listopada.
Założeniem wystawy "Photographisme. Klein, Ifert, Zamecznik" jest ukazanie relacji pomiędzy grafiką i fotografią po II wojnie światowej, a zwłaszcza w latach 1945-1969. Na ekspozycji znajdą się setki fotografii i różnorodnych prac, w tym około 60 Wojciecha Zamecznika, pochodzących z kolekcji Centrum Pompidou oraz z publicznych i prywatnych kolekcji za granicą - poinformowała PAP Karolina Puchała-Rojek z Fundacji Archeologia Fotografii.
"Blisko 30 prac Zamecznika, które znalazły się na wystawie, pochodzi z kolekcji Fundacji; ich właścicielem jest syn artysty, a u nas przechowywane są na zasadzie depozytu" - powiedziała PAP Karolina Puchała-Rojek. "Są to prace eksperymentalne z pogranicza fotografii i grafiki, m.in. koperty do płyt gramofonowych Polskich Nagrań, np.: do +Trenu Ofiarom Hiroszimy+ Krzysztofa Pendereckiego czy studia do plakatów +Warszawskiej Jesieni+" - dodała.
Bohaterowie wystawy Gerard Ifert z Bazylei, William Klein z Nowego Jorku, Wojciech Zamecznik z Warszawy należeli do pokolenia innowatorów, którzy w latach 50.i 60. rozwijali nowe, "fotograficzne" formy ekspresji. "Mimo że pracowali w większości w różnych dziedzinach, działali jednak w bardzo podobnych kontekstach kulturowych(...). Poprzez fotograficzne rejestrowanie światła, wykorzystanie gry kolorów i rytmiczne powtórzenia obrazów, wszyscy trzej próbowali uchwycić dynamikę charakterystyczną dla społeczeństwa przemysłowego, wyrażoną w szybkości, ruchu i doświadczeniu tłumu" - napisała Karolina Ziębińska-Lewandowska w tekście kuratorskim.
Według kuratorki "prezentowane na wystawie prace, niejednokrotnie mało znane, rzucają światło na ważną fazę w relacjach między fotografią a grafiką. Choć wielu projektantów graficznych eksplorowało możliwości fotomontażu, inni korzystali z możliwości form abstrakcyjnych, jakie oferuje fotografia. Uzyskane dzięki nieszablonowym eksperymentom fotogramy i rysunki świetlne były później wykorzystywane w reklamach, plakatach, okładkach książek i płyt."
Twórców tych Karolina Ziębińska-Lewandowska określa, jako "przedstawicieli nowej wrażliwości wizualnej" i zaznacza, że byli niejednokrotnie uczniami Bauhausu lub nim się inspirowali. Według tej szkoły, projektant był wyrazicielem współczesnego ducha ekspresji w społeczeństwie.
Do tego społecznego wymiaru pracy projektanta nawiązuje wypowiedź Wojciecha Zamecznika z 1961 r. "To, co łączy w sobie projektowanie graficzne i wystawiennictwo, fotografię i kino, to zainteresowanie nowoczesnością, rozwojem technologii i współczesnego języka artystycznego".
Wojciech Zamecznik (1923-67) był z wykształcenia architektem; w latach 1940-42 studiował na tajnych kompletach Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Był więźniem Brzezinki. Po wojnie kontynuował naukę na tym samym wydziale Politechniki.
W 1945 r. uczestniczył w realizacji pierwszej powojennej wystawy warszawskiego Muzeum Narodowego "Warszawa Oskarża". Kolejne wystawy, w których brał udział, to "Odrodzenie w Polsce" oraz w 1966 r. pierwsza retrospektywna wystawa plakatu w Polsce "Od Młodej Polski do naszych dni".
Należał do najwybitniejszych przedstawicieli polskiej szkoły plakatu. Zaprojektował ponad 200 plakatów. Jan Lenica pisał: "Dla Wojciecha Zamecznika plakat był działaniem matematycznym, jego dążeniem było sprowadzenie skomplikowanych wzorów do najprostszych równań, do sumy dwóch, trzech elementów. Chętnie +zderzał+ ze sobą fotografię i znak graficzny, często organizował całą przestrzeń plakatu jednym tylko elementem, niekiedy poprzestawał na sprowadzeniu działania do znaku, ale z najwyższą lubością alchemika preparował fotografię: wyżerał ją kwasami, odwracał, maltretował w kuwetach, moczył w wannie, kadrował, ciął, wyżymał, aż wreszcie wydobywał z niej sam ekstrakt, działanie spotęgowane, dźwięk mocny i czysty."
Zamecznik uprawiał też architekturę wnętrz, scenografię, grafikę użytkową, książkową; zajmował się fotografią, filmem, typografią i wystawiennictwem. Znany jest z eksperymentalnego wykorzystania fotografii w tworzeniu plakatu. Wraz z Lenicą zrealizował film promocyjny dla pawilonu polskiego na Wystawę Międzynarodową "Italia 61", uhonorowany Nagrodą Srebrnego Smoka. Od 1964 r. był członkiem Alliance Graphique Internationale.
Wystawa "Photographisme. Klein, Ifert, Zamecznik" będzie czynna w paryskim Centrum Pompidou od 8 listopada 2017 r. do 29 stycznia 2018 r. (PAP)
autor: Anna Bernat
edytor: Paweł Tomczyk
