Jan Potocki - portret nieznanego malarza. Źródło: Muzeum-Zamek w Łańcucie
Trzy wystawy poświęcone pisarzowi, podróżnikowi i etnografowi hr. Janowi Potockiemu oraz międzynarodowa konferencja na jego temat to główne wydarzenia Jubileuszu Jana Potockiego organizowanego w 200. rocznicę jego śmierci przez Muzeum-Zamek w Łańcucie (Podkarpackie).
Dwudniowy jubileusz rozpocznie się w czwartek przed południem prezentacją znaczka pocztowego „Rok Jana Potockiego” i otwarciem trzech monograficznych wystaw poświęconych hr. Janowi Potockiemu.
Jak poinformowała PAP kustosz muzeum Aldona Kruszyńska na wystawie „Grand Tour czyli podróż życia Jana Potockiego” będzie można zobaczyć jego rękopisy, w tym kilka zeszytów powieści „Rękopis znaleziony w Saragossie”.
Znajdą się tam także liczne pierwodruki jego prac; rysunki, w tym np. kostiumu teatralnego Dżyngis-chana; dokumenty związane z polityczną działalnością Potockiego w czasie Sejmu Czteroletniego, jego korespondencja z siostrzenicą Marią Potocką, bratem Sewerynem czy teściową księżną Izabelą Lubomirską.
Na ekspozycji zorganizowanej w Wielkiej Jadalni zaprezentowane zostaną także wszystkie znane jego portrety. Wśród kilkunastu obrazów można będzie zobaczyć Potockiego w różnych okresach życia, od kilkuletniego chłopca do dojrzałego mężczyzny sportretowanego w 1810 roku, czyli pięć lat przed samobójczą śmiercią.
Wystawa „W rodzinnym kręgu” urządzona w Jadalni Nad Bramą prezentuje portrety antenatów, czyli przodków Jana Potockiego, zarówno ze strony matki jak i ojca, oraz jego potomków.
Kruszyńska dodała, że większość z eksponatów prezentowanych na tych dwóch wystawach udostępniona jest po raz pierwszy; pochodzą one ze zbiorów prywatnych i z państwowych z Polski i z zagranicy.
Osobną wystawę, prezentowaną w Galerii Rzeźb, tworzy cykl współczesnych ilustracji do „Rękopisu znalezionego w Saragossie” autorstwa Slavi Chrystowa. Powstały one z inspiracji i należą do kolekcji krewnego Jana - Marka Potockiego.
Głównym wydarzeniem Jubileuszu będzie międzynarodowa konferencja „Jan Potocki po 200 latach”, współorganizowana przez uniwersytety w Lozannie i w Montpellier. Wśród gości znajdzie się m.in. prof. Francois Rosset i prof. Dominiq Triaire, biografowie Jana Potockiego.
Pierwszego dnia Jubileuszu zorganizowana będzie „Poczta Balonowa”. Przesyłki zostaną ostemplowane datownikiem okolicznościowym oraz stemplem z hasłem: Poczta Balonowa Jubileusz Jana Potockiego Muzeum-Zamek w Łańcucie. Przesyłki zostaną przekazane załodze balonu, która przetransportuje je we wskazane na adresach miejsca. Tam z kolei odbiorą je pracownicy lokalnych Urzędów Pocztowych i po ostemplowaniu listów i paczek specjalnym datownikiem dostarczą je adresatom.
Uroczystościom towarzyszy publikacja wydana przez Muzeum-Zamek w Łańcucie „Jubileusz Jana Potockiego”.
Jan Potocki (1761-1815) znany jest głównie jako powieścio- i dramatopisarz, tworzący w języku francuskim, ale też jako podróżnik, historyk, etnograf, czy poseł na Sejm Czteroletni. Zasłynął głównie z powieści „Rękopis znaleziony w Saragossie”, na podstawie której w 1964 roku powstał film Wojciecha Hasa.
Arystokrata był związany z łańcucką rezydencją Potockich poprzez ślub z Julią - najmłodszą córką księżnej marszałkowej Izabeli Lubomirskiej. To w Łańcucie między innymi w 1792 roku w teatrze jego teściowej księżnej Lubomirskiej odbyła się światowa prapremiera jego humorystycznych jednoaktówek „Parady”. Te scenki z życia wyższych sfer zostały napisane specjalnie dla tego teatrzyku.
Kruszyńska zauważyła, że zamek w Łańcucie jest obecnie jedynym zachowanym historycznym domem, z którym Jan Potocki związany był bezpośrednio. „Tutaj także w największym stopniu kultywowano jego pamięć, gromadząc nie tylko jego dzieła, ale i wszystkie portrety” – dodała Kruszyńska. Łańcucki zamek stał się także siedzibą najstarszego syna Jana Potockiego- Alfreda i jego potomków.
W łańcuckim zamku zachowały się pamiątki po Janie Potockim, m.in. wydanie „Parad” z 1793 roku, które po 120 latach kazał umieścić w gablocie teatrzyku jego prawnuk Roman Potocki. Oprócz tego w bibliotece łańcuckiej znajdują się francuskie wydania „Rękopisu znalezionego w Saragossie”.
Jubileusz Jana Potockiego zorganizowany przez Muzeum-Zamek w Łańcucie w 200. rocznicę śmierci Jana Potockiego jest pierwszym światowym monograficznym muzealnym wydarzeniem poświęconym temu Polakowi - badaczowi, pisarzowi i podróżnikowi znanemu na całym świecie.
Rok 2015 został ogłoszony przez UNESCO rokiem Jana Potockiego obchodzonym na całym świecie. Ponadto decyzją sejmiku województwa podkarpackiego rok 2015 jest rokiem Jana Potockiego na Podkarpaciu.
Nad uroczystościami łańcuckimi honorowy patronat objęli marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz, były prezydent Francji Valery Giscard d’Estaing oraz Międzynarodowy Komitet UNESCO. (PAP)
api/ dym/
