Setne urodziny świętowała Anna Zabrzeska, która niemal od początku istnienia niemieckiego obozu Auschwitz pomagała jego więźniom – zakomunikowało Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej, na którego ekspozycji upamiętniona jest jubilatka. Po wojnie była więziona.
Anna Zabrzeska urodziła się 29 marca 1923 r. w Oświęcimiu. Tu uczyła się w szkole podstawowej. Tu również rozpoczęła naukę w gimnazjum, którą przerwał wybuch wojny.
„Kiedy w 1940 roku Niemcy założyli KL Auschwitz, niemal od początku pomagała jego więźniom. Anna Zabrzeska działała spontanicznie: podkładała żywność i lekarstwa osadzonym, którzy pracowali poza obozem. Pośredniczyła również w przekazywaniu nielegalnej korespondencji. Potrafiła całą swoją pensję przeznaczyć na rzecz więźniów. Kiedy do obozu można było wysyłać paczki, robiła to za pośrednictwem oficjalnej poczty” – podało muzeum w biogramie Anny Zabrzeskiej.
Do działań zaangażowała swego brata Kazimierza, aptekarzy z Oświęcimia i Brzeszcz, a także mieszkańców Oświęcimia. „Pomocy udzielała nieprzerwanie do końca niemieckiej okupacji. Po oswobodzeniu więźniów KL Auschwitz (27 stycznia 1945 roku – PAP) pomagała im nadal w prowizorycznym szpitalu” – wskazała placówka.
W grudniu 1949 roku Zabrzeska została aresztowana w Katowicach przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. „Przyczyną pozbawienia jej wolności było utrzymywanie znajomości z Tadeuszem Cieślą, więźniem KL Auschwitz od sierpnia 1940 r., a później narzeczonym Anny. Przeniesiony do obozu w Czechach uciekł z niego w kwietniu 1945 roku. Zaangażował się w podziemną działalność niepodległościową. Aresztowany przez komunistów został skazany na karę śmierci i stracony 9 lipca 1952 roku. Miesiąc później komunistyczne służby rozstrzelały jego młodszego brata – Edwarda, również działającego w podziemiu” – poinformowało muzeum.
W areszcie komunistycznej policji politycznej Anna Zabrzeska, oskarżona o szpiegostwo na rzecz obcego państwa, przebywała 11 miesięcy. Była tirturowana, przesłuchiwana wielokrotnie w dzień i w nocy. Nie miała żadnego kontaktu z rodziną. Wyrokiem sądu wojskowego z listopada 1950 roku została skazana na 5 lat więzienia z utratą praw obywatelskich na dwa lata oraz przepadek mienia. Karę praktycznie odbyła w całości. W kręgu zainteresowań Służby Bezpieczeństwa pozostawała do 1989 roku.
Anna Zabrzeska została wielokrotnie odznaczona, w tym Krzyżem Oficerskim Orderu odrodzenia Polski. „Jej sylwetka została upamiętniona na wystawie stałej w Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej” – podkreśliła placówka.
Muzeum Pamięci jest samorządową instytucja kultury, której organizatorem jest powiat oświęcimski, a organem współprowadzącym ministerstwo kultury. Jego misją jest prowadzenie działań mających na celu upamiętnienie mieszkańców ziemi oświęcimskiej, ze szczególnym uwzględnieniem okresu II wojny światowej i pomocy, jaką niejednokrotnie z narażeniem życia nieśli oni więźniom obozu. (PAP)
Autor: Marek Szafrański
