Premier Leszek Miller i szef dyplomacji Włodzimierz Cimoszewicz podpisują traktat ateński. Fot. PAP/R. Pietruszka
Na ateńskiej Agorze, u stóp Akropolu 10 lat temu ówczesny premier Leszek Miller i szef MSZ Włodzimierz Cimoszewicz podpisali w imieniu Polski traktat akcesyjny. Na jego mocy 1 maja 2004 r. doszło do poszerzenia UE o 10 państw, w tym o Polskę.
Uroczystość podpisania traktatu akcesyjnego w Atenach 16 kwietnia 2003 roku uwieńczyła wieloletnie starania Polski o członkostwo UE.
Pierwszy pod traktatem akcesyjnym podpisał się ówczesny przewodniczący Rady Europejskiej Kostas Simitis. Następnie podpisy złożyli i kolejno przemawiali najwyżsi ówcześni przedstawiciele 25 państw - 15 członkowskich, m.in. kanclerz Niemiec Gerhard Schroeder, premier Wielkiej Brytanii Tony Blair oraz premier Hiszpanii Jose Maria Aznar, i 10 mających przystąpić do Unii w kolejnym roku. Wraz z Polską 1 maja 2004 r. do Unii przystąpiły: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Słowacja, Słowenia oraz Węgry.
W 2003 r. Atenach był także obecny ówczesny prezydent Aleksander Kwaśniewski, który w swoim krótkim przemówieniu nazwał dzień podpisania traktatu "świętem jedności Europy", "sukcesem, który może być drogowskazem dla świata i spełnieniem marzeń".
W imieniu Polski pod traktatem podpisali się premier Leszek Miller, minister spraw zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz oraz jako trzecia - ówczesna minister ds. europejskich Danuta Huebner. Część państw-sygnatariuszy zażyczyła sobie trzeciego podpisu; w kilku wypadkach prócz premierów i szefów dyplomacji złożyli je właśnie sekretarze stanu ds. europejskich, a w innych - główni negocjatorzy.
W Atenach był także obecny ówczesny prezydent Aleksander Kwaśniewski, który w swoim krótkim przemówieniu nazwał dzień podpisania traktatu "świętem jedności Europy", "sukcesem, który może być drogowskazem dla świata i spełnieniem marzeń".
"Ten dzień przyniesie Polsce rozwój, pomyślność i bezpieczeństwo. Europa przeżywa dzisiaj święto jedności, jej sukces może być drogowskazem dla świata. (...) Dziś Polska jest gotowa wziąć na swoje barki współodpowiedzialność za losy kontynentu" - mówił Kwaśniewski. Wspominał także o historycznej roli Solidarności i o polskim Kościele. Namawiał wszystkich Polaków do powiedzenia „tak” w referendum unijnym.
Kilku ówczesnych unijnych przywódców zwróciło wówczas uwagę, że poszerzenie Unii było przede wszystkim zasługą przystępujących do niej narodów tego regionu.
Premier Danii Anders Fogh Rasmussen przywołał powstanie węgierskie z 1956 roku, Praską Wiosnę z 1968 roku, walkę polskiej Solidarności w latach 80. oraz "ludzki łańcuch" łączący Litwę, Łotwę i Estonię w początku lat 90.
Kanclerz Niemiec Gerhard Schroeder zaczął swoje przemówienie od przyznania, że "stoi na czele rządu kraju, który rozpętał drugą wojnę światową, leżącą u podstaw podziału Europy". "Lata krwawej historii nauczyły nas pokojowo rozwiązywać konflikty i to doświadczenie możemy wnieść do światowej polityki" - mówił.
Wiele wystąpień zawierało aluzje do sporów o interwencję zbrojną w Iraku z 2003 roku.
Premier Wielkiej Brytanii Tony Blair zwrócił uwagę, że "w czasach, gdy panuje niezgoda - wiemy, z jakiego powodu - traktat ten jest fundamentalnym wyrazem jedności".
Początki integracji Polski z UE sięgają roku 1988, kiedy to nawiązane zostały przez nasz kraj stosunki dyplomatyczne z ówczesną wspólnotą europejską. Rok później, 19 września 1989 r., Polska i wspólnoty europejskie podpisały umowę o handlu i współpracy gospodarczej.
Prezydent Francji Jacques Chirac zwrócił uwagę, że członkostwo w Unii oznacza także "troskę o naturalne zwracanie się do europejskiej rodziny".
Przestrzegł też, że w Unii składającej się z 25 lub więcej państw, mniejsze grupy państw, nazwane przez niego "pionierskimi", zechcą "pójść dalej i szybciej, wzorując się na modelu euro i Schengen".
Początki integracji Polski z UE sięgają roku 1988, kiedy to nawiązane zostały przez nasz kraj stosunki dyplomatyczne z ówczesną wspólnotą europejską. Rok później, 19 września 1989 r., Polska i wspólnoty europejskie podpisały umowę o handlu i współpracy gospodarczej. Dwa lata później sygnowano Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie między RP a wspólnotami europejskimi i ich państwami członkowskimi.
Faktyczny proces integracji Polski do Unii Europejskiej rozpoczął się w Atenach 8 kwietnia 1994 r. z chwilą złożenia przez Polskę wniosku o członkostwo w UE. Trzy lata później, w grudniu 1997 roku, rozpoczęły się negocjacje akcesyjne, które sfinalizowano 13 grudnia 2002 r. na szczycie w Kopenhadze. 4 miesiące później, 16 kwietnia 2003 roku w Atenach Cimoszewicz i Miller podpisali traktat akcesyjny.
7 i 8 czerwca 2003 roku odbyło się referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, w którym 77,45 proc. Polaków opowiedziało się za wejściem naszego kraju do UE. 1 maja 2004 r. Polska formalnie stała się pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej wraz z 9 innymi krajami Europy.
Obecnie Unia Europejska liczy 27 państw, bowiem 1 stycznia 2007 roku do UE przystąpiły Rumunia i Bułgaria. 1 lipca tego roku do grona unijnych państw dołączy także Chorwacja.(PAP)
agy/ par/ bk/
