Blisko dwa lata od wejścia w życie ustaw nadających obywatelstwo Hiszpanii lub Portugalii potomkom wypędzonych w XV wieku Żydów sefardyjskich otrzymało je w obu tych krajach ponad 5 300 osób. Prawie 95 proc. dokumentów wydał Madryt.
Wśród potomków Żydów sefardyjskich, którym po październiku 2015 r. nadane zostało obywatelstwo Hiszpanii, dominują osoby mieszkające dotychczas w krajach Ameryki Północnej i Południowej, głównie w USA, Kanadzie, Meksyku, Wenezueli, Argentynie i Brazylii. W gronie uznanych przez Madryt za potomków hiszpańskich Żydów, wypędzonych z kraju w 1492 r., jest również po kilkuset obywateli Maroka, Turcji, Izraela i Pakistanu. Wszyscy oni potrafili udokumentować swoje sefardyjskie korzenie w linii prostej lub bocznej, a także zdać wymagane egzaminy ze znajomości języka hiszpańskiego oraz wiedzy o prawie, kulturze i społeczeństwie Hiszpanii.
W piątek ministerstwo sprawiedliwości w Madrycie, które rozpatruje wnioski o obywatelstwo składane przez potomków wypędzonych Żydów, zwolniło z obowiązkowego egzaminu kandydatów mających ponad 70 lat.
Z danych Instytutu Cervantesa w Madrycie wynika, że aktualnie najwięcej wniosków od osób ubiegających się o paszport Hiszpanii i deklarujących się jako potomkowie Żydów sefardyjskich pochodzi z Wenezueli, Maroka i Argentyny. Z krajów tych kandyduje dziś odpowiednio po 989, 671 i 408 osób.
Choć eksperci wskazują, że Portugalia pod względem pozytywnie rozpatrzonych wniosków znacznie odbiega od swojego wschodniego sąsiada, to w ostatnim czasie nastąpił wzrost liczby wydawanych przez Lizbonę paszportów potomkom Żydów sefardyjskich. Dotychczas wydano ponad 300 takich dokumentów.
W ocenie lizbońskiej ekonomistki Any Silvy wdrażana w życie ustawa o przywróceniu obywatelstwa Portugalii wypędzonym z tego kraju Żydom jest nie tylko “dziejową sprawiedliwością”, ale również niesie ze sobą poprawę wizerunku Portugalii na arenie międzynarodowej.
“Inną zaletą jest fakt, że wielu z uznanych za Portugalczyków potomków wypędzonych może dziś wzbogacić nasz kraj pod względem przenoszonego tu kapitału” - powiedziała PAP Silva.
Potwierdzeniem słów ekspertki jest masowe zainteresowanie potomków Żydów mieszkających w Wielkiej Brytanii. Po ogłoszeniu wyników referendum w sprawie Brexitu z czerwca ub.r. chęć otrzymania obywatelstwa Portugalii tylko do października wyraziło ponad pół tysiąca mieszkających na Wyspach osób.
Żydzi sefardyjscy napłynęli do Portugalii pod koniec XV w. z Hiszpanii na skutek rozpoczętych tam prześladowań. Początkowo przychylny ich osadnictwu król Manuel I zażądał od nich w 1496 r. przejścia na chrześcijaństwo lub opuszczenia portugalskiego terytorium. Szacuje się, że na przełomie XV i XVI w. w Portugalii żyło około 280 tys. Żydów sefardyjskich. Stanowili oni około 20 proc. ludności tego kraju.
Kierunkami emigracji pochodzących z Portugalii Żydów były przede wszystkim Holandia, Włochy, Anglia oraz Afryka Północna. Ocenia się, że na świecie żyje dziś około 2,8 mln Żydów pochodzenia sefardyjskiego.
Z Lizbony Marcin Zatyka (PAP)
zat/ jhp/ kar/
