Historyk, badaczka dziejów Żydów polskich w okresie okupacji hitlerowskiej Alina Skibińska odebrała we wtorek w Warszawie nagrodę Jana Karskiego i Poli Nireńskiej za rok 2012 przyznawaną autorom publikacji przybliżających wkład Żydów polskich w kulturę polską.
Nagroda została ustanowiona przez Jana Karskiego w 1992 roku i jest administrowana przez Żydowski Instytut Naukowy YIVO (YIVO Institute for Jewish Research) w Nowym Jorku. Jest przyznawana corocznie autorom publikacji odzwierciedlających wkład Żydów polskich w kulturę polską. Wysokość nagrody wynosi 5 tys. dol. Jej laureatkę wyłonił komitet w składzie: prof. Jerzy Tomaszewski, prof. Feliks Tych, prof. Paweł Śpiewak (dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie), dr Jonathan Brent (dyrektor YIVO Institute for Jewish Research) i Marek Web, sekretarz Komitetu Nagrody.
"Alina Skibińska, niezależnie jaką funkcję pełniła, zawsze była osobą niesłychanie rzetelną, a w ostatnich latach ujawniła się jako urodzona badaczka, której publikacje niesłychanie wzbogaciły naszą wiedzę. Jest bowiem łowczynią trudnych, niepopularnych, a przy tym niezwykle istotnych historycznie tematów, co jest niezwykle cenne. Cechuje ją również znakomity warsztat historyczny i umiejętność odnajdywania właściwych źródeł. Myślę, że jej rzetelność byłaby także bliska patronowi nagrody Janowi Karskiemu" - mówił podczas laudacji prof. Feliks Tych.
"Czuję się niezwykle zaszczycona tym wyróżnieniem, ponieważ jest to jedna z najważniejszych nagród dla osób, które zajmują się tematyką polsko-żydowską, a Holokaustem w szczególności, ze względu na osobę Jana Karskiego. I choćby przez to, jest to nagroda wyjątkowa i dla mnie cenna" - podkreśliła Alina Skibińska.
Laureatka odbierając nagrodę z rąk prof. Tycha i dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego prof. Pawła Śpiewaka wyraziła radość i wzruszenie z jej otrzymania. "Czuję się niezwykle zaszczycona tym wyróżnieniem, ponieważ jest to jedna z najważniejszych nagród dla osób, które zajmują się tematyką polsko-żydowską, a Holokaustem w szczególności, ze względu na osobę Jana Karskiego. I choćby przez to, jest to nagroda wyjątkowa i dla mnie cenna" - podkreśliła Skibińska.
Alina Skibińska jest badaczką dziejów Żydów polskich w okresie okupacji hitlerowskiej i przedstawicielką waszyngtońskiego U.S. Holocaust Memorial Museum (USHMM) w Polsce. Z ramienia USHMM współpracuje z instytucjami gromadzącymi i opracowującymi materiały archiwalne o Zagładzie; pośredniczy również w kontaktach między USHMM a naukowcami, historykami, archiwistami i pracownikami muzeów w Polsce. Od 2003 roku jest członkiem Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN oraz redakcji rocznika naukowego "Zagłada Żydów. Studia i Materiały", w którym drukuje wiele swoich prac.
Skibińska jest autorką i współautorką szeregu artykułów, które koncentrują się na wojennych i bezpośrednio powojennych losach ludności żydowskiej, zbrodniach popełnianych na ukrywających się Żydach, losach Żydów wysiedlonych z warszawskiego getta do obozów oraz sytuacji Żydów ukrywających się po aryjskiej stronie. We współpracy z innymi historykami polskimi opublikowała przewodnik archiwalno-bibliograficzny do badań oraz wybór źródeł do nauczania o zagładzie Żydów na okupowanych ziemiach polskich.
Najnowsza pozycja opublikowana przez Alinę Skibińską (wspólnie z Tadeuszem Markielem) to książka "Jakie to ma znaczenie czy zrobili to z chciwości? Zagłada domu Trynczerów".
Zmarły w 2000 roku Jan Karski był w czasie wojny kurierem rządu polskiego w Londynie. Przedostał się z okupowanej Polski na Zachód i przekazał rządom alianckim informacje o postępującej zagładzie ludności żydowskiej w Polsce dokonywanej przez okupantów niemieckich.
Nagroda została ufundowana przez Karskiego dla uhonorowania pamięci jego żony, Poli Nireńskiej, tancerki i choreografa, która w czasie II wojny uratowała się jako jedyna z ponad siedemdziesięcioosobowej rodziny żydowskiej.
W poprzednich latach laureatami nagrody Jana Karskiego i Poli Nireńskiej byli: Eugenia Prokop-Janiec, Jerzy Ficowski i Michał Friedman, Marek Rostworowski, Henryk Grynberg, Ruta Sakowska, Jerzy Tomaszewski, Hanna Krall, Maria i Kazimierz Piechotkowie, ks. Stanisław Musiał, Leszek Hońdo, Michał Jagiełło, Monika Adamczyk-Garbowska, Jan Jagielski, Joachim Russek, Joanna Tokarska-Bakir, Szymon Rudnicki, Aleksander B. Skotnicki, Joanna Nalewajko-Kulikov i Marcin Wodziński. (PAP)
akn/ abe/