Książka Petra Blażka "Akce Sever"
Do 11 listopada 2018 r. na półkach czeskich księgarni ma pojawić się co najmniej 11 książek z logiem "Samostatnost 1918" ("Niepodległość 1918") w polskich i czeskich barwach narodowych. Inicjatorem projektu jest Instytut Polski w Pradze.
"Naszym celem jest zachęcenie czeskich wydawców i historyków do wykorzystania zbliżających się wspólnych rocznic, by pogłębić wiedzę czeskich czytelników o Polsce. To oni tworzą projekt, my tylko inspirujemy, podpowiadamy i wspieramy" – poinformował PAP dyrektor Instytutu Polskiego w Pradze Maciej Ruczaj.
W ostatnich dniach w stolicy Czech odbyły się prezentacje pierwszych publikacji wydanych w ramach cyklu przez czeskich wydawców. To np. pierwsza po 1989 r. synteza dziejów Polski napisana przez czeskich historyków oraz pionierska praca Petra Blażka "Akce Sever" - o operacjach czeskiej bezpieki przeciwko Solidarności.
Jak relacjonował sam Blażek na niedawnym spotkaniu w Instytucie, w jego książce znajduje się m.in. znany wcześniej w Polsce raport wysłany przez czechosłowackich rezydentów w Warszawie dotyczący współpracy Lecha Wałęsy z SB. To notatki z rozmów przeprowadzonych z dyrektorem Departamentu III "A" gen. Władysławem Ciastoniem, który poinformował czechosłowackich funkcjonariuszy, że Wałęsa był aktywnym tajnym współpracownikiem.
Dyrektor Instytutu dodał, że dokumenty przedstawione przez historyka Petra Blażka pokazują także "jak czechosłowacka bezpieka celowo tworzyła stereotyp Polaka jako lenia i oszusta. "Wszystko po to, żeby zniechęcić Czechów do Solidarności" - wyjaśnił.
"Choć jesteśmy sąsiadami, to nasz zbiór wiedzy o sobie nawzajem jest często tylko garścią stereotypów. Tymczasem głębsza wiedza o korzeniach i tożsamości to najlepsza droga do wzajemnego zrozumienia również tu i teraz" – tłumaczy dyrektor Instytutu Polskiego w Pradze Maciej Ruczaj.
Wydanie publikacji Petra Blażka w 2018 r. dla polskich czytelników zapowiedziało Biuro Badań Historycznych IPN.
Instytut Polski w Pradze podał też, że w najbliższych miesiącach w czeskich księgarniach pojawią się tłumaczenia polskich książek. To jedna z popularnych powieści Elżbiety Cherezińskiej, esej Anny Janko "Mała Zagłada" o polskiej traumie wojennej czy książka prof. Grzegorza Motyki "Wołyń '43". Kolejne książki, które czeka tłumaczenie, to m.in. powieść "Czas niedokonany" Bronisława Wildsteina i reportaż Witolda Szabłowskiego "Sprawiedliwi zdrajcy".
Projekt nie ogranicza się tylko do książek naukowych, bo - jak powiedział Ruczaj - "literatura piękna często może jeszcze trafniej pokazywać kim jesteśmy, jakie są źródła naszej tożsamości". Według niego ważnym kryterium doboru publikacji jest poszukiwanie wątków, które mogą być bliskie czeskiemu czytelnikowi.
"Stąd z powieści Elżbiety Cherezińskiej wybraliśmy +Grę w kości+, opartą na historii praskiego biskupa Wojciecha. Stąd też wiele miejsca poświęcamy rzezi wołyńskiej, gdzie do drugiej wojny żyła liczna mniejszość czeska" - tłumaczył szef Instytutu. Zapewnił, że nie zabraknie także publikacji o losach polsko-czechosłowackiej Solidarności, która przyczyniła się m.in. do utworzenia Grupy Wyszehradzkiej.
"Choć jesteśmy sąsiadami, to nasz zbiór wiedzy o sobie nawzajem jest często tylko garścią stereotypów. Tymczasem głębsza wiedza o korzeniach i tożsamości to najlepsza droga do wzajemnego zrozumienia również tu i teraz" – tłumaczy dyrektor Instytutu.
"Normalnie w Czechach ukazują się dwie, trzy książki o historii Polski rocznie. My chcemy spowodować pojawienie się 11 książek do 11 listopada przyszłego roku. A na rocznicę Cudu nad Wisłą w 2020 roku będzie ich już co najmniej dwadzieścia" - zapewnił Ruczaj.
Instytut Polski w Pradze, który przedstawia m.in. historię i kulturę Polski, to jedna z najstarszych tego typu polskich placówek w Europie. Instytut kontynuuje tradycje ataszatu kulturalnego Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej z lat 20. ubiegłego wieku, który po II wojnie światowej przekształcony został w Polski Ośrodek Kultury. Od 1994 roku funkcjonuje on jako Instytut Polski w Pradze. (PAP)
autor: Norbert Nowotnik
edytor: Agata Zbieg
nno/ agz/
