Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej. Fot. PAP/J. Turczyk
Do zasobu archiwalnego Instytutu Pamięci Narodowej trafi dokumentacja, która - według specjalistów IPN - jest prawdopodobnie częścią kartoteki wywiadu Armii Krajowej. Dokumenty dotyczą m.in. osób zaangażowanych w ruch komunistyczny na terenie Warszawy.
Uroczystość przekazania dokumentów odbędzie się w środę o godz. 9.30 w Sochaczewie w siedzibie Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą.
Protokół przekazania podpiszą dyrektor muzeum Paweł Rozdżestwieński oraz prezes IPN Jarosław Szarek w obecności sekretarza stanu w Kancelarii Premiera Macieja Małeckiego.
Kartoteka - jak poinformowała PAP dyrektor Archiwum IPN Marzena Kruk - "dotyczy osób zaangażowanych w ruch komunistyczny lub podejrzanych o kontakty z takimi organizacjami na terenie Warszawy oraz okolicznych powiatów".
Dokumentację tworzy zbiór luźnych fiszek kartotecznych, mierzący niecały metr. Poszczególne karty nie posiadają formy ustandaryzowanych formularzy, a robionych samodzielnie kart; część fiszek sporządzono na maszynie do pisania, pozostałe wypełniono pismem odręcznym.
Głębia informacyjna poszczególnych kart jest zróżnicowana. "Część kart zawiera szczegółowe dane osobowe, adres zamieszkania, miejsce pracy, przynależność partyjną, charakter działalności danej osoby, pełnionej przez nią funkcji w ruchu komunistycznym, kontakty z innymi osobami podejrzanymi; część kart - jedynie podstawowe dane np. nazwisko i powód zainteresowania. Karty zakładano również na dane zagadnienie (obiekt). Hasłem głównym jest tu np. zakład pracy, do którego przypisane zostały osoby zaangażowane w ruch komunistyczny, lub organizacja partyjna (KC PPR, "Młot i Sierp", Gwardia Ludowa) z wymienionymi zidentyfikowanymi członkami" - podali specjaliści IPN.
Wytwórca oraz okoliczności powstania kartoteki pozostają obecnie nieustalone; na kartach brakuje jakichkolwiek zapisów, które umożliwiłyby identyfikację zbioru. Materiał ten będzie jednak badany przez historyków, m.in. dr. Karola Sacewicza oraz innych badaczy zajmujących się dziejami Polskiego Państwa Podziemnego - "a w szczególności polityką wobec czynników komunistycznych".
Według specjalistów IPN, charakter tych archiwaliów pozwala jednak przypuszczać, że może być to fragment kartoteki wywiadu Armii Krajowej, w szczególności referatu 999 kryptonim "Korweta" Wydziału Bezpieczeństwa i Kontrwywiadu Oddziału II Komendy Głównej AK, w ramach którego rozpracowywano komunistów.
W Archiwum IPN, pod sygnaturą IPN BU 01290/26, znajduje się podobna tematycznie kartoteka, przekazana przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, opisana jako "kartoteka Armii Krajowej z 1944 r. dotycząca osób podejrzanych o współpracę z okupantem niemieckim". Zbiór ten wcześniej był zarejestrowany w Centralnym Archiwum MSW. Charakter zawartych informacji w obu kartotekach jest podobny, lecz karty w tych zbiorach różnią się od siebie formatem oraz sposobem zapisu.
Przekazana kartoteka zostanie opracowana w Archiwum IPN, a następnie - zgodnie z ustawą o IPN - będą mogli zapoznać się z nią historycy i dziennikarze.
Norbert Nowotnik (PAP)
nno/ agz/
