Jan Rodowicz. Fot. NAC
O odwadze obywatelskiej w czasach nie-heroicznych dyskutowali w czwartek w Muzeum Powstania Warszawskiego m.in. Janina Ochojska, Jan Wróbel i prof. Janusz Czapiński. Dyskusja odbyła się w ramach III edycji Nagrody im. Jana Rodowicza "Anody". Nagroda będzie w tym roku przyznana po raz trzeci, w dwóch kategoriach: za całokształt dokonań i postawę życiową stanowiącą wzór do naśladowania dla młodych pokoleń oraz za wyjątkowy czyn. Jak mówią organizatorzy, może to być działalność społeczna lub podjęcie błyskawicznej decyzji ratowania zagrożonego życia ludzkiego.
Podczas czwartkowej konferencji w Muzeum Powstania Warszawskiego na temat odwagi obywatelskiej w czasach pokoju dyskutowali: założycielka Polskiej Akcji Humanitarnej Janina Ochojska, psycholog społeczny prof. Janusz Czapiński, publicysta Jan Wróbel oraz policjant Radosław Rogowski, nominowany do pierwszej edycji nagrody. Rozmowę prowadził dziennikarz Krzysztof Ziemiec.
"Dzisiejsze czasy, które wydają się bezpieczne i sprzyjające rozwojowi, wymagają szczególnego rodzaju odwagi: umiejętności obrony wartości, które się wyznaje: patriotyzmu, pomocy innemu człowiekowi, uczciwości, odpowiedzialności. Trzeba mieć odwagę posiadania własnych poglądów i ich bronienia. Służba ojczyźnie i drugiemu człowiekowi to wartości, które - pojmowane właściwie - nadają głębszy sens naszemu życiu" - przekonywała Ochojska. Jak dodała, odwaga obywatelska przejawia się w codziennym życiu, drobnych decyzjach, jak pomoc drugiej osobie.
Nagroda im. Jana Rodowicza, powstańca, żołnierza Szarych Szeregów i Armii Krajowej, po wojnie studenta architektury, aktywnie zaangażowanego w zachowanie pamięci o powstaniu, który zmarł w wyniku brutalnego śledztwa po aresztowaniu przez UB, ma być wyróżnieniem dla "powstańców czasu pokoju".
Profesor Janusz Czapiński zastanawiał się nad różnicami między dzisiejszymi nastolatkami a ich rówieśnikami wśród powstańców. Jak podkreślał, dzisiejsza młodzież wychowana jest w znacznej mierze przez media masowe przekazu. "Was formatuje internet. Wasi starsi koledzy wychowywani byli jeszcze przez rodziców, kolegów i nauczycieli. Macie inny system wartości" - zwracał się Czapiński do zaproszonych na debatę warszawskich licealistów. "Nie wierzycie, że polityka może mieć na wasze życie wpływ, nie interesujecie się nią. Cenicie przyjaźń i wykształcenie - w odróżnieniu do waszych starszych kolegów, posiadacie już teraz umiejętność posługiwania się przynajmniej jednym obcym językiem, jesteście zglobalizowani. Nie jesteście przywiązani do miejsca urodzenia" - mówił. Podkreślił także, że nie ma wątpliwości, że obecni nastolatkowie również zachowaliby się bohatersko w obliczu nastania "czasów heroicznych".
Jan Wróbel - publicysta i dyrektor I LO "Bednarska" - przekonywał, że w Polsce istnieje tendencja do przedstawiania bohaterstwa jako braku solidności tam. "Według tego wizerunku, Polak jest bohaterski dlatego, że coś się zawaliło. Ponieważ przed wybuchem II wojny światowej nie zbudowaliśmy silnego przemysłu obronnego, przyszli Niemcy i nas +złomotali+. W związku z tym trzeba było się wykazać bohaterstwem, żeby walczyć z Niemcami pod okupacją. Można było być mniejszym bohaterem, gdyby udało się zbudować więcej czołgów i armat. Trzeba budować solidność i promować bohaterstwo. Ale nie jedno kosztem drugiego" - podsumował.
Nagroda im. Jana Rodowicza, powstańca, żołnierza Szarych Szeregów i Armii Krajowej, po wojnie studenta architektury, aktywnie zaangażowanego w zachowanie pamięci o powstaniu, który zmarł w wyniku brutalnego śledztwa po aresztowaniu przez UB, ma być wyróżnieniem dla "powstańców czasu pokoju".
Kandydatów do III edycji nagrody można zgłaszać od 1 sierpnia do 30 listopada br. Formularz zgłoszeniowy można wypełnić na nowej stronie www.anoda.org lub wydrukować i przesłać pod adresem muzeum. Kandydatów mogą zgłaszać osoby prywatne, organizacje i osoby prawne oraz instytucje publiczne.
Wyboru nominowanych i laureatów dokonuje kapituła Nagrody, w której skład wchodzą m.in. siostra Małgorzata Chmielewska; łączniczka batalionu "Zośka" Anna Jakubowska "Paulinka"; żołnierz batalionu "Parasol" Wojciech Świątkowski "Korczak"; założyciel Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy Jerzy Owsiak; aktorka Anna Dymna; filozof Dariusz Karłowicz; adwokat Jacek Taylor; reżyser Mariusz Malec; scenograf Krystyna Zachwatowicz-Wajda; polityk i działaczka społeczna Olga Krzyżanowska; autorka kampanii społecznych dla Krajowego Biura ds. AIDS Anna Gołębicka; architekt, członek Społecznego Komitetu Opieki nad Grobami Poległych Żołnierzy Batalionu "Zośka" Leszek Włochyński oraz członkowie rodziny "Anody".
Patronami medialnymi nagrody są Polska Agencja Prasowa i dzieje.pl. (PAP)
pj/ akn/ ls/
