Kilkaset stron dokumentów komunistycznego aparatu bezpieczeństwa, papiery i notatki osobiste, a nawet dokumentacja medyczna gen. Czesława Kiszczaka trafiły do USA. W Hoover Institution Library & Archives w Stanford odnaleźli je dziennikarze "Rzeczpospolitej" i Polskiego Radia.
"Prawie trzy metry bieżące papierów zgromadzono w sumie w 23 pudełkach. Jest w nich korespondencja, którą Czesław Kiszczak w różnych okresach swojego życia prowadził z wieloma osobami – w tym. m.in. ze znanymi aktorami, Lechem Wałęsą, Adamem Michnikiem czy Wojciechem Jaruzelskim" - podała "Rz".
Według "Rz", w archiwum znajdują się "dokumenty wytworzone przez podległe generałowi w okresie PRL agendy komunistycznej bezpieki – m.in. analizy dotyczące wprowadzenia stanu wojennego", "obszerna dokumentacja procesów jakie generał miał po roku 1989 – w tym notesy ze strategią obrony" oraz dokumenty osobiste, takie jak "opinie z wojska o przebiegu służby, oryginał nominacji na stopień generała brygady, prawo jazdy, karta pacjenta z jednego ze stołecznych szpitali, a nawet pełna dokumentacja medyczna".
"Całość kolekcji dopełniają wycinki prasowe. Te z okresu PRL to głównie relacje z wizyt, jakie generał składał w różnych miejscach w Polsce i za granicą. Te po 1989 roku to imponujący zbiór tematów, którymi się interesował już po przejściu na emeryturę" - napisano.
Jak podaje autor, "jedną z osób, która znajdowała się w kręgu jego zainteresowania, był Lech Wałęsa. Generał zbierał artykuły na temat przywódcy Solidarności, a potem prezydenta RP. Zakreślał flamastrem interesujące go wątki z wywiadów z Wałęsą – np. te, w których były prezydent odpierał zarzuty o współpracy z SB".
"Rz" poinformowała, że pośród setek dokumentów znajdują się także albumy z fotografiami Kiszczaka z czasów PRL, oraz kilka godzin nagrań filmów wideo, "które funkcjonariusze SB nakręcili podczas rozmów komunistycznych władz z opozycją w Magdalence – tuż przed obradami Okrągłego Stołu".
Część z tych dokumentów była wcześniej znana historykom, ale wiele z nich "nie ujrzała jeszcze światła dziennego". Jako pierwsi przeglądali te papiery dziennikarze "Rzeczpospolitej" i Polskiego Radia. Dalej "Rz" podaje, że "historykom znany jest np. słynny list kaprala Lecha Wałęsy do generała Wojciecha Jaruzelskiego napisany podczas internowania przywódcy Solidarności w Arłamowie 8 listopada 1982 r. Przytoczono go w całości 12 listopada 1982 r. na łamach rządowej +Trybuny Ludu+. Jego kopia znajduje się w Instytucie Pamięci Narodowej, ale oryginał wylądował w USA".
Według ustaleń "Rz", nieznaczną część dokumentów przekazał do Hoover Institution Library & Archives w Stanford "jeszcze za życia sam gen. Czesław Kiszczak. Reszta została sprzedana już po jego śmierci, czyli po 5 listopada 2015 r. oraz po wizycie w willi Kiszczaków prokuratorów z IPN w lutym 2016 r., gdzie nie dokonali oni przeszukania, a jedynie wezwali Marię Kiszczak do dobrowolnego wydania dokumentów".
"Rz" podało również, że "w rozmowie telefonicznej Maria Kiszczak przyznała, że ostatnie materiały archiwalne zostały przez nią sprzedane do Stanford… zaledwie pół roku temu". Zdaniem dziennikarzy, "wiele wskazuje na to, że przed sprzedażą wcale ich nie przeglądała", ponieważ w archiwaliach znajdują się np. "polisy ubezpieczeniowe domu Kiszczaków czy oryginały umów Marii Kiszczak z ZAIKS-em, dotyczące praw autorskich i naliczania tantiem od sprzedaży jej publikacji".
"Hoover Institution Library & Archives w Stanford nie udziela informacji dotyczących daty pozyskania materiałów archiwalnych, ani kwoty jaka została za nie zapłacona" - podano.
"Najważniejsze naszym zdaniem dokumenty będziemy w najbliższym czasie publikować na portalach +Rzeczpospolitej+ oraz Polskiego Radia. Pierwsza publikacja już w środę" - podano.
Tekst opublikowany w "Rz" powstał we współpracy "Rzeczpospolitej" i Polskiego Radia. Obie redakcje stworzyły zespół, który przeprowadził kwerendę w archiwum Instytutu Hoovera w Stanford. W jego skład weszli: Tomasz Krzyżak ("Rz"), Piotr Litka oraz Wiktor Świetlik (Polskie Radio). (PAP)
Autor: Olga Łozińska
oloz/ krap/
