Gmina Wyznaniowa Żydowska w Łodzi została laureatem nagrody "Serce Łodzi" przyznawanej przez duchownych czterech wyznań. Nagroda trafia do osoby lub instytucji, która "oddaje swoje serce miastu i jego mieszkańcom”. W tym roku Gmina obchodzi 210. rocznicę powstania.
Uzasadniając wybór tegorocznego laureata członkowie kapituły wzięli pod uwagę m.in. długi okres funkcjonowania Gminy w Łodzi i jej - zarówno historyczny jak i współczesny - wkład w rozwój gospodarczy, kulturalny, społeczny i polityczny miasta.
Sekretarz kapituły nagrody Tomasz Kopytowski przypomina, że już na początku XX w. Łódź stała się największym ośrodkiem przemysłowym na ziemiach polskich. Fabryki łódzkich Żydów - Izraela Poznańskiego, Markusa Silbersteina, Szaji Rozenblatta, Salo Budzynera oraz Oskara Kona - należały do największych.
Wspólnota łódzkich Żydów dała polskiej kulturze znakomitych artystów m.in. poetę Juliana Tuwima i muzyków Artura Rubinsteina oraz Aleksandra Tansmana. Łódzkie korzenie miał Aleksander Ford, reżyser "Krzyżaków". Stąd pochodził też Zygmunt Hertz, współtwórca paryskiej "Kultury".
Do oddanych mieszkańcom miasta Żydów należał np. Seweryn Sterling, lekarz, popularyzator higieny społecznej, oświaty sanitarnej oraz działacz społeczny. W żydowskim szpitalu im. Izraela i Leony Poznańskich (obecnie szpital im. Sterlinga) zorganizował pierwszy w Królestwie Polskim oddział dla chorych na gruźlicę i został jego ordynatorem. Bogaci przedsiębiorcy żydowscy byli założycielami towarzystw dobroczynnych oraz fundatorami wielu obiektów użyteczności publicznej, a także łódzkich świątyń, które funkcjonują do dziś.
Współcześnie jednym z podstawowych działań Gminy jest dbałość o religię i tradycję. Wspólnota łódzkich Żydów opiekuje się zabytkami, a wśród nich - największym w Europie – Cmentarzem Żydowskim w Łodzi, przy ul. Brackiej.
Wspólnota łódzkich Żydów dała polskiej kulturze znakomitych artystów m.in. poetę Juliana Tuwima i muzyków Artura Rubinsteina oraz Aleksandra Tansmana. Łódzkie korzenie miał Aleksander Ford, reżyser "Krzyżaków". Stąd pochodził też Zygmunt Hertz, współtwórca paryskiej "Kultury".
W ramach działań edukacyjnych odbywają się wykłady przybliżające religię i kulturę żydowską. Gmina Wyznaniowa Żydowska jest też inicjatorem i współorganizatorem wydarzeń kulturalnych. Członkowie Gminy włączają się w "budowanie jedności na płaszczyźnie wyznaniowej". Zawsze obecni są na najważniejszych uroczystościach państwowych oraz religijnych innych wyznań.
Gmina Wyznaniowa Żydowska w Łodzi powstała w czerwcu 1806 roku. Na przestrzeni pierwszych stu lat liczebność Gminy rosła wraz z rozwojem Łodzi przemysłowej. Na początku XX wieku Łódź była największym po Warszawie skupiskiem ludności żydowskiej w Polsce.
W czasie II wojny światowej łódzka społeczność żydowska została przesiedlona do getta, utworzonego przez Niemców w Łodzi w lutym 1940 roku. Trafiali tam nie tylko łódzcy Żydzi, ale także z Europy Zachodniej. W czasie funkcjonowania getta łącznie przebywało w nim ok. 220 tys. osób. Według różnych źródeł ocalało jedynie 7-13 tysięcy osób.
Jeszcze na początku lat 60. ub. wieku w Łodzi zamieszkiwało 2-3 tys. Żydów. Obecnie Gmina liczy ok. 300 osób.
Nagroda "Serce Łodzi" wręczona zostanie przedstawicielom Gminy w czwartek podczas uroczystości związanych z 210. rocznicą powstania Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi. Spotkanie odbędzie się w Synagodze Rodziny Reicherów.
W programie - oprócz wręczenia nagrody - zaplanowano psalmy w wykonaniu przedstawicieli wspólnot religijnych: chóru parafialnego rzymsko-katolickiej archikatedry św. Stanisława Kostki, chóru parafialnego kościoła ewangelicko-augsburskiego św. Mateusza, chóru prawosławnej parafii katedralnej św. Aleksandra Newskiego oraz Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi.
Nagrodę, którą jest miniatura dzwonu "Serce Łodzi", przyznaje kapituła złożona z duchownych czterech wyznań: kościoła rzymskokatolickiego w Łodzi, gminy wyznaniowej żydowskiej w Łodzi, katedralnej parafii prawosławnej św. Aleksandra Newskiego w Łodzi i parafii ewangelicko-augsburskiej św. Mateusza w Łodzi.
"Serce Łodzi" to nowy dzwon, który łódzka archikatedra otrzymała w 2012 r. Jest wzorowany na swym poprzedniku "Zygmuncie", który w czasie II wojny światowej został skradziony przez Niemców. Dzwon trafił na katedralną wieżę w czerwcu 2012 r., w 25. rocznicę wizyty w Łodzi papieża Jana Pawła II. Ma rozbrzmiewać w wyjątkowych sytuacjach związanych m.in. z wielkimi wydarzeniami historycznymi oraz uroczystościami kościelnymi. (PAP)
jaw/ par/
