Grób gen. Zbigniewa Ścibor-Rylskiego zostanie poddany renowacji

Generał Zbigniew Ścibor-Rylski, ps. "Motyl" zmarł 3 sierpnia tego roku. Jego ciało spoczęło w grobie Starzeńskich i Ścibor-Rylskich, znajdującym się w najstarszej części warszawskich Powązek. Nagrobek od lat był zagrożony całkowitym zniszczeniem. W czwartek dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski poinformował, że trwają prace nad rekonstrukcją grobu. "Obiecujemy państwu, że przed 75. rocznicą powstania warszawskiego zostanie odnowiony i udostępniony warszawiakom w takiej formie, aby mogli godnie złożyć hołd w pierwszą rocznicę śmierci generała" - powiedział.

Nadzorująca prace konserwator zabytków Karolina Marzec przyznała, że zadanie odnowienia grobowca okazało się zadaniem trudniejszym niż początkowo oczekiwano. "Przez lata nagromadziły się nawarstwienia, które stwardniały i skorodowały powierzchnię kamienia. Problemem jest również ściana frontowa, która odstaje od pionu. Nie da się skorygować samej ściany. Należy rozłożyć cały nagrobek i ustawić go na nowo" - tłumaczyła Marzec.

Grób rodziny Starzeńskich i Ścibor-Rylskich wybudowano ok. 100 lat temu. W 1939 roku zniszczyła go bomba, a prace naprawcze po wojnie zostały - ze względów finansowych - przeprowadzone prowizorycznie. Zrobiono m.in. wylewkę betonową. "To psuje odbiór wizualny. Postanowiliśmy więc elementy wylewki przykryć płatami piaskowca. W efekcie renowacji uzyskamy efekt spójności."

Z dawnej postaci grobu pozostały kolumny i tympanon. Zgodnie z domysłami konserwatorów, mogiła początkowo mogła być kapliczką. Ani w archiwach rodzinnych ani w zarządzie cmentarza, nie zachowały się jednak żadne dokumenty, które pozwoliłyby ustalić, jak nagrobek mógł wyglądać przed wojną.

Jan Ołdakowski podkreślił, że muzeum zależało na podaniu informacji o konserwacji grobu w przeddzień obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości. "Planując 11 listopada, chcemy, by głosy powstańców warszawskich wciąż pozostały słyszalne. Zwłaszcza słowa generała Ścibor-Rylskiego, który powtarzał, jak ważne jest, byśmy w święta narodowe pozostawali wspólnotą" - dodał.

W spotkaniu uczestniczył również powstaniec warszawski Tadeusz Roman ps. "Kowalski". Jak powiedział, gen. Zbigniew Ścibor-Rylski "w imieniu naszego pokolenia zawsze zwracał uwagę, że ofiara krwi złożona przez młodych ludzi jest warta zapamiętania. Zależało mu, żeby współczesna młodzież brała przykład z młodzieży, która walczyła w czasie powstania".

Jak do tej pory Muzeum Powstania Warszawskiego odnowiło ok. 120 grobów powstańców w całej Polsce. W tym roku objęto pracami konserwatorskimi 15 grobów.

Zbigniew Ścibor-Rylski urodził się 10 marca 1917 r. w Browkach w obwodzie żytomierskim (obecnie Ukraina) w rodzinie szlacheckiej herbu Ostoja. Był żołnierzem Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" gen. Franciszka Kleeberga, Armii Krajowej, uczestnikiem Powstania Warszawskiego. W 1984 r. został jednym z członków Obywatelskiego Komitetu Obchodów 40. Rocznicy Powstania Warszawskiego, należał także do grupy inicjatywnej utworzenia Muzeum Powstania Warszawskiego. Później był w składzie Rady Honorowej Budowy Muzeum. W 1990 r. został prezesem Związku Powstańców Warszawskich. Był także sekretarzem Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. W 2005 r. otrzymał awans na generała brygady. Był wielokrotnie odznaczany m.in. Krzyżem Wojennym Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą "Polonia Restituta".

Zmarł 3 sierpnia w wieku 101 lat.(PAP)

autorka: Malwina Wapińska

mwp/ pat/