Królowa W. Brytanii Elżbieta II. Fot. PAP/EPA
Brytyjczycy składają hołd królowej Elżbiecie II, dziękując za ponad 63-letnią służbę na rzecz Wielkiej Brytanii. Królowa jest naszą inspiracją i wzorem, jesteśmy z niej dumni - mówił w środę w brytyjskim parlamencie premier David Cameron.
Elżbieta II będzie od środy najdłużej zasiadającym na tronie brytyjskim monarchą w historii. Dokładnie o godz. 17.30 (18.30 czasu polskiego) pobije dotychczasowy rekord swojej praprababci, królowej Wiktorii, rządząc przez 63 lata, siedem miesięcy i dwie doby (23 226 dni).
Okolicznościowe uroczystości ku czci królowej rozpoczęły się w południe, kiedy ze wschodniego Londynu wyruszyła flotylla historycznych i współczesnych statków w ramach historycznej parady od mostu Tower Bridge do siedziby brytyjskiego parlamentu.
Premier Cameron, otwierając środowe posiedzenie Izby Gmin, podkreślił "absolutnie wyjątkową służbę" królowej dla Wielkiej Brytanii. Przypomniał radiowe wystąpienie Elżbiety II - wówczas jeszcze księżniczki - która w wieku 21 lat powiedziała, że "oddaje swoje życie, niezależnie jak długie, służbie Brytyjczykom". Dodał, że "co najmniej trzy pokolenia miały w niej nieskończone źródło inspiracji".
Zgodnie z wcześniejszym planem królowa przebywa w środę z oficjalną wizytą w Szkocji, otwierając nowe połączenie kolejowe - między Edynburgiem a Tweedbank, przy granicy z Anglią.
Premier Szkocji Nicola Sturgeon podziękowała jej podczas krótkiej ceremonii za "mądrość, oddanie i wzór służby publicznej". Królowa wyraziła wdzięczność za okazane wyrazy sympatii z całego świata i podkreśliła, że środowy rekord "uzyskał znaczenie, do którego nie aspirowała". "Długie życie przynosi wiele ważnych momentów, więc moje nie jest wyjątkiem" - dodała.
Elżbieta II objęła tron 2 czerwca 1952 roku w wieku 25 lat, zastępując swojego ojca Jerzego VI. Obecnie jest głową państwa w Wielkiej Brytanii, a także piętnastu krajach Wspólnoty Narodów, w tym m.in. Australii, Kanady i Nowej Zelandii, tytularnie rządząc ponad 140 milionami ludzi.
Elżbieta II objęła tron 2 czerwca 1952 roku w wieku 25 lat, zastępując swojego ojca Jerzego VI. Obecnie jest głową państwa w Wielkiej Brytanii, a także piętnastu krajach Wspólnoty Narodów, w tym m.in. Australii, Kanady i Nowej Zelandii, tytularnie rządząc ponad 140 milionami ludzi.
W trakcie swego panowania 89-letnia królowa mianowała dwunastu premierów Wielkiej Brytanii, m.in. Margaret Thatcher i Tony'ego Blaira, a zasiadła na tronie za rządów premiera Winstona Churchilla. Elżbieta II przyjęła dwóch prezydentów RP, Lecha Wałęsę i Aleksandra Kwaśniewskiego, z małżonkami. W 2004 roku odznaczyła ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie, Ryszarda Kaczorowskiego, przyznając mu Order Św. Michała i Jerzego (jako trzeciemu Polakowi, po Pawle Edmundzie Strzeleckim, odkrywcy australijskiej Góry Kościuszki, i Aleksandrze Kwaśniewskim). Jest także pierwszym brytyjskim monarchą od czasów reformacji, który przyjął zwierzchnika Kościoła katolickiego - papieża Jana Pawła II podczas jego pielgrzymki do Wielkiej Brytanii w 1982 roku.
Królowa złożyła w trakcie swego panowania 256 wizyt zagranicznych w 116 krajach. W 1996 roku odwiedziła Polskę, podkreślając bliskie więzi obu państw.
Według opublikowanego w środę sondażu ośrodka badań opinii publicznej YouGov aż 68 proc. Brytyjczyków uważa, że "monarchia jest dobra dla Wielkiej Brytanii", a 62 proc. spodziewa się, że "ten ustrój pozostanie przez kolejne 100 lat". Republikańskie sentymenty z lat 80. i 90. przygasły, gdy pod wpływem opinii publicznej królowa zaczęła płacić podatki, a jej pałac zaczął być częściej udostępniany do zwiedzania. Podczas diamentowego jubileuszu jej panowania w 2012 roku poparcie dla monarchii wynosiło momentami nawet 90 proc.
Ankietowani przez YouGov Brytyjczycy sprzeciwili się również większemu otwarciu monarchii na media - ponad połowa badanych przyznała, że "królowa powinna pozostać zdystansowana wobec życia publicznego". Blisko 60 proc. powiedziało również, że "monarcha powinien rządzić tak długo, jak to możliwe", odrzucając nawoływania do wprowadzenia "wieku emerytalnego" dla członków rodziny królewskiej.
Według szacunków Bloomberga prywatny majątek Elżbiety II sięga 425 milionów dolarów, czyniąc ją "relatywnie biedną" w porównaniu z najbogatszym Brytyjczykiem, Geraldem Gorsvenorem (14 miliardów dolarów) i najbogatszą kobietą w Europie, Liliane Bettencourt (32 miliardy dolarów).
Majątek brytyjskiej monarchii został wyceniony na blisko 100 miliardów dolarów, z czego 30 miliardów stanowią królewskie posiadłości, w tym Pałac Buckingham.
Z Londynu Jakub Krupa (PAP)
jak/ agy/ kar/
