KOR powstał we wrześniu 1976 r. Impulsem były wydarzenia z czerwca tamtego roku, w których wyniku znaczna liczba protestujących robotników została aresztowana, a ich rodziny pozbawione środków do życia.
Jak pisali świadkowie tamtych wydarzeń, a dziś historycy Andrzej Friszke i Andrzej Paczkowski:
„Po kilku latach Jan Józef Lipski zaznaczając, że może mówić jedynie o danych szacunkowych, podawał, iż z pracy wyrzucono zapewne od kilku do kilkunastu tysięcy osób, zatrzymano zapewne około dwóch i pół tysiąca, z czego kolegia skazały na areszt i grzywny 373 osoby. W stosunku do ok. 500 wszczęto postępowania sądowe”.
Właśnie w celu niesienia pomocy represjonowanym i ich rodzinom, początkowo spontanicznie z inicjatywy Antoniego Macierewicza i podległych mu harcerzy z I Warszawskiej Drużyny Harcerskiej, wkrótce potem już planowo przy udziale m.in. członków Klubu Inteligencji Katolickiej, zdecydowano się zawiązać pierwsze struktury KOR (nazwę wymyślił najprawdopodobniej Macierewicz). 22 września 1976 r. ogłoszono „Apel do władz i społeczeństwa” – co uznaje się oficjalnie za datę powstania organizacji.
Formacja rozrastała się, mając charakter ponadpolityczny. Znaleźli się w niej przedwojenni działacze socjalistyczni, członkowie konspiracji okupacyjnej, ale też młode wówczas środowisko tzw. komandosów. Wkrótce w składzie lub w gronie współpracowników było kilkadziesiąt osób, w tym Leszek Kołakowski, Stanisław Barańczak czy Marek Edelman. Największą aktywność wykazywali Antoni Macierewicz, Jan Józef Lipski, Jacek Kuroń, Henryk Wujec, Jan Lityński, Mirosław Chojecki, Piotr Naimski, Adam Michnik, Wojciech Onyszkiewicz, a także Zofia i Zbigniew Romaszewscy – z inicjatywy małżeństwa powstało Biuro Interwencyjne dokumentujące i reagujące na przypadki łamania przez władze prawa.
Cele KOR-u zostały wyznaczone już w „Apelu do władz i społeczeństwa”. Walczono o amnestię i przywrócenie do pracy poszkodowanych, oferowano pomoc finansową, prawną i lekarską. Starano się informować świat o skali represji. I też działalność KOR-u wzbudziła aplauz na świecie. Wyrazy poparcia płynęły ze środowisk intelektualnych większości państw zachodnich, ale też od brytyjskich i amerykańskich polityków.
W tej atmosferze władze nie zdecydowały się początkowo na poważniejsze represje wobec członków KOR-u – nie znaczy to, że nie było ich w ogóle. Dopiero w maju 1977 r. aresztowano jedenaście osób z kierownictwa, co doprowadziło do ogłoszenia głodówki w warszawskim kościele św. Marcina. Przypieczętowała ona sukces KOR-u. 22 lipca władze ogłosiły amnestię zarówno dla członków KOR-u, jak i robotników.
Nie oznaczało to jednak końca organizacji. 29 września 1977 r. przemianowano ją na Komitet Samoobrony Społecznej „KOR” i kontynuowano działalność do września 1981 r. Jeśli jednak KOR miał charakter społeczny, KSS „KOR” spełniał już też rolę polityczną, będąc inkubatorem kadr opozycji solidarnościowej.
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.