Prezydent Litwy Dalia Grybauskaite w środę uruchomiła wirtualny zegar, który na stronie internetowej jej urzędu odlicza czas do 100. rocznicy podpisania aktu niepodległości kraju 16 lutego 1918 r. Do rocznicy pozostało 100 dni.
Podczas środowej uroczystości, w której udział wzięli bliscy uczestników walk niepodległościowych, zesłańcy, litewscy politycy, skauci, a także przedstawiciele Litwinów rozsianych po świecie, prezydent zaapelowała "o wykorzystanie pozostałych 100 dni na twórcze przygotowanie obchodów ważnej rocznicy".
W Wilnie zaprezentowano też rządowy program obchodów proklamacji niepodległości Litwy, na który złoży się ponad 1000 imprez i który będzie kosztował kraj ok. 10 mln euro. W programie znalazły się m.in. konferencje, akademie, koncerty, projekty wydawnicze, odsłonięcie pomników.
Jak poinformowała PAP szefowa projektów na 100-lecie odrodzenia państwa litewskiego Biruta Zimnicka, "najważniejsze imprezy odbędą się 16 lutego przyszłego roku, a także w lipcu, gdy przez tydzień w Wilnie będzie się odbywało Święto Pieśni i Tańca, w którym udział wezmą Litwini z całego kraju, diaspora litewska, a także goście zza granicy".
Imprezy z okazji 100-lecia niepodległości Litwy zaplanowano również poza granicami kraju, m.in. na Łotwie, w Estonii, Rosji, Włoszech, Watykanie, Izraelu, Wielkiej Brytanii, USA i w Polsce. W Warszawie w Pałacu Ujazdowskim zostaną zaprezentowane prace młodych artystów Polski i Litwy, w warszawskiej filharmonii odbędzie się koncert muzyków litewskich, w Warszawie odbędzie się także tydzień kina litewskiego. Natomiast we Wrocławiu zostanie otwarta wystawa architektury modernistycznej Kowna.
16 lutego 1918 r. 20 sygnatariuszy na czele z Jonasem Basanavicziusem, przewodniczącym Rady Krajowej Litwy (Taryby), podpisało w Wilnie akt ogłaszający niepodległość państwa litewskiego. Podpisany dokument nie oznaczał powstania państwa litewskiego, ale wyrażał wolę narodu litewskiego stworzenia państwa. Realna niepodległość Litwy zaczęła się w momencie zakończenia I wojny światowej. W listopadzie 1918 r. Augustinas Voldemaras sformował pierwszy rząd litewski, w kwietniu 1919 roku Antanas Smetona został pierwszym prezydentem Litwy.
Litwa ponownie straciła niepodległość w 1940 roku, gdy weszła w skład Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. W latach 1945-89 sowieckie służby starały się wymazać datę 16 lutego z litewskiej świadomości narodowej. Litwa ponownie odzyskała suwerenność dopiero 11 marca 1991 roku.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ ulb/ kar/
