Ludmiła Aleksiejewa, szefowa Moskiewskiej Grupy Helsińskiej. Fot. PAP/P. Kula
Ludmiła Aleksiejewa, szefowa Moskiewskiej Grupy Helsińskiej, najstarszej organizacji obrońców praw człowieka w Rosji, została w poniedziałek uhonorowana nagrodą Vaclava Havla przyznawaną m.in. przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy (ZPRE).
88-letnia Aleksiejewa otrzymała tę nagrodę za wybitny wkład w obronę praw człowieka. Odebrała ją w Pałacu Europy w Strasburgu z rąk przewodniczącej ZPRE Anne Brasseur.
"Ludmiła Aleksiejewa zainspirowała wiele pokoleń aktywistów obywatelskich w Rosji i na świecie do poświęcenia się walce w obronie sprawiedliwości" - powiedziała Brasseur.
Moskiewska Grupa Helsińska powstała w 1976 roku z inicjatywy dysydentów skupionych wokół Andrieja Sacharowa. Wśród jej założycieli była Aleksiejewa, pierwsza maszynistka pierwszego w ZSRR opozycyjnego biuletynu informacyjnego "Kronika Wydarzeń Bieżących" (w latach 1968-1972). Za swoją działalność była wielokrotnie zatrzymywana i przesłuchiwana.
W 1977 roku pod groźbą aresztowania Aleksiejewa została zmuszona do emigracji; wyjechała do USA, gdzie dokumentowała działalność środowisk dysydenckich. Współpracowała też z rozgłośniami Radio Swoboda i Głos Ameryki. W 1993 roku powróciła do Rosji, a trzy lata później stanęła na czele Moskiewskiej Grupy Helsińskiej.
Nagroda im. Vaclava Havla, którą ustanowiono w marcu 2013 roku, jest przyznawana corocznie przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy wspólnie z Biblioteką Vaclava Havla oraz Fundacją Karta 77 za wyjątkowe działania obywatelskie w obronie praw człowieka w Europie i na świecie. W kapitule nagrody zasiadają osoby powszechnie uznawane za autorytety w dziedzinie praw człowieka, m.in. polski adwokat Marek Antoni Nowicki.
Vaclav Havel (1936-2011) był ostatnim prezydentem Czechosłowacji i pierwszym prezydentem Czech po upadku komunizmu, a także legendarną postacią czeskiej opozycji w okresie rządów komunistycznych. Podczas praskiej wiosny opowiedział się za stworzeniem demokratycznego społeczeństwa. Po inwazji wojsk Układu Warszawskiego w 1968 roku otrzymał zakaz publikacji. Był dwukrotnie aresztowany i więziony (łącznie ponad pięć lat). Stał się symbolem walki z komunizmem. Był także cenionym i nagradzanym pisarzem i dramaturgiem.
"Bez marzenia o lepszej Europie nigdy nie zbudujemy lepszej Europy" - powiedział Havel w maju 1990 roku na forum ZPRE w Strasburgu. (PAP)
mal/ ap/
