Uroczystości główne 25. rocznicy otwarcia Muzeum Katyńskiego, 29 bm. na placu apelowym muzeum w Warszawie. Muzeum Katyńskie jest pierwszą na świecie placówką muzealno-badawczą dokumentująca zbrodnię katyńską. Fot. PAP/L. Szymański
Muzeum Katyńskie znakomicie służy prawdzie, narodowej pamięci i tożsamości. Zadanie to jest jedną z najważniejszych części jubileuszu stulecia polskiej niepodległości - napisał szef MON Mariusz Błaszczak w liście z okazji 25. rocznicy rozpoczęcia działalności Muzeum Katyńskiego.
List szefa MON został odczytany podczas piątkowych jubileuszowych uroczystości w Muzeum Katyńskim w Warszawie.
Minister podkreślił w nim, że Muzeum Katyńskie jest nie tylko placówką edukacyjną i historyczną, ale przede wszystkim pomnikiem złożonym w hołdzie ofiarom zbrodni katyńskiej. "Chciałbym wyrazić słowa ogromnego szacunku dla wielkiego dzieła, dla tej pracy, która została (...) włożona w stworzenie tego miejsca i zachowanie pamięci po tych zdarzeniach, które nas tutaj sprowadzają" - napisał Błaszczak.
"W dniu 17 września 1939 roku rozpoczęła się sowiecka agresja. Była ona czwartym rozbiorem i kolejnym atakiem na niepodległość Polski, realizowanym na podstawie zbrodniczego porozumienia zapisanego w tajnym protokole paktu Ribbentrop-Mołotow. Na tysiącach oficerów chronionych przez międzynarodowe konwencje dokonany został mord, którego symbolem jest Katyń" - przypomniał.
Jak podkreślił szef resortu obrony, nikt nie stanął przed sądem "za tę niebywałą zbrodnię, którą próbowano ukryć w dołach śmierci". "Prawda o Katyniu jednak przetrwała i zwyciężyła" - zaznaczył.
Minister podkreślił także, że walka z kłamstwem katyńskim to jedna z najważniejszych i najbardziej szlachetnych kart w historii naszego narodu. "Wielkie dzieło odważnych ludzi, zwłaszcza rodzin katyńskich, które przez lata wytrwale głosiły słowo prawdy" - ocenił. "Dziękuję Muzeum Katyńskiemu za znakomite wywiązywanie się z zadania służenia prawdzie, narodowej pamięci i tożsamości. Zadania, które jest jedną z najważniejszych części jubileuszu stulecia polskiej niepodległości" - dodał.
Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk w liście skierowanym do uczestników uroczystości zauważył, że zbrodnia katyńska zajmuje w naszej dziejowej spuściźnie wyjątkowe miejsce. "Jest ona jawnym zaprzeczeniem wartości, które kształtowały przez wieki naszą europejską, łacińską cywilizację, oraz symbolem złowrogiej i ludobójczej ideologii. Po wielu latach przemilczania i zakłamywania mogliśmy wreszcie poznać prawdę o losach polskich żołnierzy i funkcjonariuszy wziętych przez Sowietów do niewoli w 1939 r." - napisał.
"W hołdzie im, w hołdzie tym niezłomnym bohaterom, stworzyliśmy Muzeum Katyńskie - najpiękniejszy pomnik, jaki mogliśmy wznieść dla uczczenia ich męczeństwa. Z okazji 25. rocznicy działalności Muzeum Katyńskiego pragnę złożyć wszystkim pracownikom tej placówki moje gorące podziękowanie za dotychczasową działalność. Życzę także państwu satysfakcji i sukcesów w dalszej realizacji powierzonej misji" - dodał.
Pamięć o Zbrodni Katyńskiej
Podczas uroczystości osobom szczególnie zasłużonym na rzecz Muzeum Katyńskiego zostały wręczone pamiątkowe medale. Odznaki honorowe Muzeum Wojska Polskiego otrzymali wieloletni dyrektor MWP płk Zbigniew Święcicki oraz pierwszy kierownik Muzeum Katyńskiego płk Zdzisław Sawicki - obaj w stanie spoczynku.
Medalami pamiątkowymi im. płk. Bronisława Gembarzewskiego uhonorowani zostali dr Ewa Kowalska, dr Tomasz Szczepański, Mirosław Duszak, Longin Piórkowski i Sebastian Karwat. "Orzełkami Katyńskimi" doceniono zaś m.in. prezeski Zarządu Rodzin Katyńskich Izabellę Sariusz-Skąpską, prezeskę Ogólnopolskiego Stowarzyszenia "Rodzina Policyjna 1939 r." Teresę Bracką, głównego projektanta ekspozycji stałej Muzeum Katyńskiego Jerzego Kalinę oraz osoby prowadzące ekshumacje w Katyniu, Charkowie i Bykowni.
Główną część uroczystości w Muzeum Katyńskim poprzedziła msza św. w Katedrze Polowej Wojska Polskiego.
Inicjatorem powstania odrębnej instytucji poświęconej zbrodni katyńskiej był ówczesny dyrektor Muzeum Wojska Polskiego płk Zbigniew Święcicki, przy jej powstaniu pomagały Rodziny Katyńskie. Pierwszą ekspozycję tematyczną otwarto 29 czerwca 1993 r. w kazamatach fortu Czerniakowskiego na warszawskiej Sadybie. W styczniu 2009 ekspozycję zamknięto.
Międzynarodowy konkurs na projekt muzeum ogłoszono w 2010 r.; do realizacji wybrano ostatecznie projekt zespołu BBGK Architekci (w składzie Jan Belina-Brzozowski, Konrad Grabowiecki, Jerzy Kalina oraz Krzysztof Lang). Ekspozycję otwarto 17 września 2015 r. Prezentowane są na niej m.in. przedmioty wydobyte w dołach śmierci.
Siedziba muzeum była m.in. także nominowana do Nagrody imienia Miesa van der Rohe. Obok Muzeum Katyńskiego - Oddziału Martyrologicznego MWP - i Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej (Oddział Muzeum Niepodległości) w najbliższych latach na Cytadeli powstać mają także główna siedziba Muzeum Wojska Polskiego i Muzeum Historii Polski.(PAP)
autorka: Martyna Olasz
oma/ itm/
