Marszałek Sejmu Marek Kuchciński (2L) i wicemarszałek Senatu Maria Koc (2P) podczas odsłonięcia tablicy pamiątkowej upamiętniającej 550-lecie Parlamentaryzmu Rzeczypospolitej w Piotrkowie Trybunalskim. Fot. PAP/G. Michałowski
Mamy świadomość, że jesteśmy spadkobiercami tej wielkiej kilkusetletniej tradycji parlamentaryzmu Rzeczypospolitej - podkreślił w piątek marszałek Sejmu Marek Kuchciński podczas obchodów 550-lecia Parlamentaryzmu Rzeczypospolitej w Piotrkowie Trybunalskim (Łódzkie).
"Chcemy dziś godnie upamiętnić narodziny Sejmu w czasach Jagiellonów. Podkreślamy w ten sposób ścisły związek z wartościami nadal tworzącymi fundamenty polskiej polityki. Z ideą sprawiedliwości społecznej i rządów prawa, mając świadomość, że jesteśmy spadkobiercami tej wielkiej kilkusetletniej tradycji parlamentaryzmu Rzeczypospolitej" – mówił Kuchciński na piotrkowskim placu Zamkowym.
Marszałek Sejmu przypomniał, że przed 550 laty do Piotrkowa Trybunalskiego zwołano pierwszy w historii Rzeczypospolitej dwuizbowy Sejm, w którym – obok Rady Królewskiej – zasiedli wybrani wcześniej posłowie. "W ten sposób sejm piotrkowski w 1468 roku stał się ważnym etapem na drodze budowania i umacniania parlamentaryzmu Rzeczypospolitej" - podkreślił.
Przypomniał, że na historycznym posiedzeniu zajmowano się wieloma sprawami, także podatkami. Jak jednak wskazał, najważniejszą uchwaloną wówczas ustawą, był nakaz posługiwania się w sądach prawem pisanym w celu uzyskania gwarancji jednolitego prawa obowiązującego na terenie całego królestwa.
"Regulacje te usprawniały tworzenie sfery publicznej w Polsce i pomagały w utrwalaniu praw obywatelskich na ziemiach Rzeczypospolitej. Nastąpiła w ten sposób instytucjonalizacja systemu przedstawicielstwa parlamentarnego. Ten nowy ustrój, rozszerzony został później, po 1569 roku na Rzeczpospolitą Obojga Narodów, a praktycznie na większą część Europy Środkowej" – zaznaczył marszałek.
Kuchciński odsłonił pamiątkową tablicę upamiętniającą 550-lecie Parlamentaryzmu Rzeczypospolitej. Na obelisku w centralnym punkcie placu Zamkowego umieszczono napis: "1468-2018. Salus rei publicae suprema lex. W Piotrkowie w dniach od 9 do 31 października 1468 roku obradował pierwszy dwuizbowy sejm walny".
"My, piotrkowianie jesteśmy dumni z bogatej i pięknej historii naszego miasta. Mającego tak szczególny udział we współtworzeniu polskiej państwowości. Pielęgnujemy to dziedzictwo kulturowe. (…) Niech troska ówczesnych parlamentarzystów o dobro Rzeczypospolitej, wspólnoty, będzie wzorem zapobiegliwości i przedkładania interesów przed własne, osobiste, partyjne" – mówił prezydent miasta Krzysztof Chojniak.
W uroczystościach uczestniczyli przedstawicieli Kancelarii Sejmu, wicemarszałek Senatu Maria Koc, senatorowie i posłowie, władze miasta i województwa, duchowni oraz młodzież szkolna i mieszkańcy Piotrkowa Tryb.
Oficjalna część obchodów rozpoczęła się w piątek mszą świętą w kościele pw. św. Jakuba, gdzie zebrani modlili się pod obrazem Matki Bożej Trybunalskiej, patronki polskich parlamentarzystów. "Jesteśmy w miejscu, w którym dziś wspominamy 550 lat parlamentaryzmu polskiego. Niesłychanego doświadczenia, nawet trudno powiedzieć jednego narodu, bo przecież Rzeczpospolitej Wielu Narodów. To 550 lat tradycji schodzenia się razem, myślenia razem, twórczego myślenia o dobru wszystkich. To wielkie dziedzictwo. Mamy prawo do chluby" – podkreślił w homilii metropolita łódzki abp Grzegorz Ryś.
Po uroczystościach na placu Zamkowym, marszałek Kuchciński otworzył w miejscowym muzeum wystawę poświęconą historii polskiego parlamentaryzmu, a następnie zaplanowano konferencję naukową "Od Piotrkowa do Warszawy - 550-lecie Parlamentaryzmu Rzeczypospolitej" w Centrum Idei "Ku Demokracji".
W sobotę odbędzie się nieoficjalna część obchodów z widowiskiem i piknikiem historycznym, koncertami oraz pokazem multimedialnym.
Piotrków Trybunalski uznawany jest za kolebkę polskiego parlamentaryzmu i demokracji. 9 października 1468 r. zebrani w tym mieście reprezentanci szlacheccy po raz pierwszy obradowali na sejmie walnym koronnym oddzielnie, jako osobna izba poselska. Ta data uznawana jest za początek polskiego parlamentaryzmu. (PAP)
autor: Bartłomiej Pawlak
bap/ godl/
