Ministrowie spraw zagranicznych Polski, Czech, Słowacji i Węgier oddali w czwartek w Warszawie hołd Ryszardowi Siwcowi, który w 1968 r. w proteście przeciw agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację dokonał aktu samospalenia. Szef polskiej dyplomacji Radosław Sikorski, minister spraw zagranicznych Czech Karel Schwarzenberg, szef węgierskiego MSZ Janos Martonyi i minister spraw zagranicznych Słowacji Miroslav Lajcak złożyli kwiaty przed pomnikiem Ryszarda Siwca przed Stadionem Narodowym w Warszawie.
To tam na ówczesnym Stadionie Dziesięciolecia Siwiec (1909-68) oblał się rozpuszczalnikiem i podpalił 8 września 1968 r. Był filozofem, absolwentem Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, w czasie wojny żołnierzem AK, a po wojnie - księgowym w Przemyślu.
Po inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w 1968 r. sporządził testament, nagrał na taśmę magnetofonową przesłanie zaczynające się od słów: "Ludzie, w których może jeszcze tkwi iskierka ludzkości, uczuć ludzkich, opamiętajcie się! Usłyszcie mój krzyk..." i przyjechał do Warszawy.
Na trybunie stadionu podczas odbywających się wtedy centralnych dożynek z udziałem I sekretarza PZPR Władysława Gomułki, premiera Józefa Cyrankiewicza i stutysięcznej publiczności dokonał aktu samospalenia. Chwilę wcześniej rozrzucił w tłumie antyradzieckie ulotki.
Nie przeżył dramatycznego czynu. Zmarł 12 września 1968 r. w szpitalu w wyniku oparzeń. Spoczął na cmentarzu w Przemyślu.
Protest przeszedł w kraju bez echa, państwowe media nie zamieściły na ten temat nawet wzmianki. Pierwszą wiadomość o jego samospaleniu można było usłyszeć na antenie sekcji polskiej Radia Wolna Europa dopiero w kwietniu 1969 r. Osobom obserwującym zdarzenie na Stadionie Dziesięciolecia funkcjonariusze SB przekazali wersję o chorobie psychicznej Siwca.
Pamięć Ryszarda Siwca uczczono po 1989 r. zarówno w Polsce, jak i w Czechach i Słowacji. W Przemyślu jest most jego imienia, w Pradze postawiono mu pomnik i również nazwano jego imieniem ulicę. Pośmiertnie przyznano Ryszardowi Siwcowi odznaczenia państwowe. W maju 2012 r. przed Stadionem Narodowym w Warszawie został odsłonięty jego pomnik.(PAP)
wni/ mok/ mag/
