Ogromna mozaika, zdobiąca niegdyś wnętrze starego dworca kolejowego w Oświęcimiu, została przeniesiona na fasadę nowej stacji – podaje Bartłomiej Sarna ze biura prasowego PKP S.A. Dworzec, którego budowa kosztowała ok. 16,5 mln zł, ma zostać wkrótce otwarty.
Mozaika, stworzona przez malarza Kazimierza Gąsiorowskiego w latach 1964-65, mierzy 24,2 m szerokości i 4,6 m wysokości. Waży prawie 100 ton.
Sarna poinformował, że przeniesienie monumentalnego dzieła sztuki było dużym wyzwaniem technicznym. Najpierw wykonano pełną dokumentację mozaiki, wykorzystując do tego skan 3D powierzchni, a następnie powstały analizy inżynierskie i konserwatorskie, które wykazały, że można ją przenieść tylko i wyłącznie z całym podłożem.
"Mozaika została precyzyjnie podzielona na cztery sekcje, każda po 6 m szerokości, i odpowiednio zabezpieczona przy transporcie, na czas składowania, a później w trakcie montażu na elewacji nowego budynku dworca" – powiedział autor projektu przebudowy dworca Paweł Kośmicki z PKP S.A.
Demontaż każdej części trwał ok. 3 godzin. Cała operacja zajęła prawie pół dnia. Po zakończeniu prac rozbiórkowych i wykonaniu żelbetowej konstrukcji nowej bryły dworca segmenty muru wraz z mozaiką zostały przeniesione dźwigiem na docelowe miejsce na południowej elewacji dworca i posadowione na nowym fundamencie.
Sarna dodał, że po scaleniu mozaiki została ona poddana konserwacji, dzięki czemu odzyskała pierwotną kolorystykę.
Dzieło zostało wykonane w latach 1964-65, gdy oświęcimski dworzec został poddany gruntownej modernizacji. Kazimierz Gąsiorowski wykonał ją z czarnych, białych i szarych kamieni oraz z brył szklanych w kolorach czerni, bieli i ostrej, karminowej czerwieni.
Mozaikę można traktować jako kompozycję abstrakcyjną, która nie niesie wyraźnego znaczenia ani ładunku emocjonalnego. Pojawiały się też interpretacje, w których przypisywano jej symbolikę przekraczania Morza Czerwonego. Według części materiałów archiwalnych kompozycja nosiła tytuł "Wyzwolenie". Za znaczeniem symbolicznym przemawiałyby okoliczności powstania dzieła – odsłonięcie nastąpiło w ramach obchodów 20. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz.
Bartłomiej Sarna podał, że dodatkowym akcentem, który pojawi się przed nowym budynkiem, jest mozaika roślinna, jaką zaprojektowała architekt krajobrazu Marzena Świtalska. Ma wypełniać i uatrakcyjniać przestrzeń placu dworcowego. Kwiaty mają być wyrazem hołdu złożonego ofiarom Auschwitz.
Nowy dworzec powstał w formule Innowacyjnego Dworca Systemowego. Składał z dwóch niezależnych kubatur, połączonych wspólnym dachem. Został wzniesiony w miejscu, które zajmowała stara stacja.
W zachodniej części nowego obiektu znajdą się przede wszystkim przeszklona poczekalnia, kasy biletowe, toalety, pomieszczenie dla opiekuna z dzieckiem i posterunek Straży Ochrony Kolei. Zaplanowano tam także poczekalnię dla dzieci z kącikiem zabaw. W części wschodniej znajdą się cztery lokale usługowo-handlowe. Na zewnątrz, pod wiatą, pojawią się miejsca oczekiwania na pociąg i parking rowerowy. Na dworcu staną też: biletomat, bankomat, maszyny vendingowe, szafki na bagaż i paczkomat.(PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ ozk/
