Portret bł. o. Stanisława Papczyńskiego. Fot. PAP/R. Pietruszka
"Ojcem ubogich" i "apostołem Mazowsza" nazywany jest nowy polski święty Stanisław Papczyński (1631-1701), kanonizowany w niedzielę przez papieża Franciszka założyciel pierwszego polskiego zakonu męskiego - zgromadzenia księży marianów.
Urodził się jako Jan 18 maja 1631 roku w Podegrodziu koło Starego Sącza.
W 1654 roku wstąpił do pijarów i przyjął tam imię zakonne Stanisław od Jezusa Maryi. Wkrótce potem najazd wojsk szwedzkich na Polskę zmusił jego i innych zakonników do ucieczki z klasztoru i tułaczki.
Po otrzymaniu święceń wykładał retorykę i napisał poświęcony jej podręcznik. Do swego nauczania i książki włączył też, jak się podkreśla w jego biografiach, elementy krytyki nierówności społecznych. Fragmenty te zostały potem usunięte z kolejnego wydania podręcznika pod wpływem nacisków szlachty.
Gdy w 1669 roku na króla wybrano Michała Korybuta Wiśniowieckiego, o. Papczyński napisał w imieniu pijarów panegiryk na jego cześć, wydany następnie drukiem.
W kolejnych latach posługi w Warszawie zdobył sławę jako kaznodzieja i spowiednik, także, według historyków, przyszłego króla Jana III Sobieskiego. Uważa się, że miał duży wpływ na formowanie jego duchowości.
O. Papczyński wystąpił jednak z pijarów na tle kontrowersji, ponieważ bronił surowej dyscypliny. Odrzucił propozycje wstąpienia do kilku innych zakonów.
Wkrótce potem ogłosił zamiar założenia „Towarzystwa Księży Marianów Niepokalanego Poczęcia” i krzewienia kultu maryjnego.
W 1677 roku marianie otrzymali od biskupa kościół Wieczerzy Pańskiej w miejscowości Nowa Jerozolima koło Warszawy (obecna Góra Kalwaria). Pracowali wśród prostych i ubogich ludzi.
Szerzenie kultu maryjnego założyciel zakonu łączył z posługą. Według jego biografów bywał na polach bitew, opatrywał rannych żołnierzy, grzebał poległych. Pełnił posługę kapelana w czasie walk z Turkami na terenach Ukrainy w latach 1675-1676.
Czynił dzieła miłosierdzia; nazywano go „ojcem ubogich” i „apostołem Mazowsza”. Troszczył się o ubogich i chorych, wspierał przytułki i szpitale, upominał się o prawa dla odrzuconych i niesprawiedliwie traktowanych. Przypomnieli o tym biskupi w liście duszpasterskim ogłoszonym przed niedzielną kanonizacją.
Walczył również z pijaństwem w różnych warstwach narodu, zwłaszcza zakazywał picia alkoholu marianom.
Podkreśla się, że zabiegał o to, by jego zakon był wzorem ewangelicznej doskonałości.
Bardzo długo starał się o to, aby zgromadzenie zostało uznane przez Rzym.
Czekał na to ponad 20 lat i podróżował w tej sprawie do Watykanu.
Dopiero w 1699 roku papież Innocenty XII zatwierdził założenie zakonu marianów.
O. Papczyński był jego przełożonym generalnym aż do śmierci 17 września 1701 roku. Zmarł w opinii świętości w Górze Kalwarii koło Warszawy.
Po jego śmierci i okresie kryzysu, w jakim pogrążył się zakon, marianie rozwinęli następnie działalność, także poza granicami Polski. Obecnie wspólnota ta liczy około 500 zakonników obecnych w 18 krajach.
Proces beatyfikacyjny założyciela został otwarty w 1767 roku, a starania te poparł Sejm Koronacyjny króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Proces jednak został potem odłożony prawie na trzy stulecia, przede wszystkim z powodów historycznych - zaborów i wojen. Wierni stale jednak pielgrzymowali do jego grobu. Polscy pisarze przypominali postać o. Papczyńskiego, wskazując go jako autorytet religijny i moralny.
Ponowne starania o beatyfikację i kanonizację podjęto w 1923 roku, a proces został wznowiony 30 lat później.
Watykan przystąpił do badania dokumentów na temat założyciela marianów w 1977 roku. PO 15 latach, za pontyfikatu Jana Pawła II wydano dekret o heroiczności cnót kandydata na ołtarze.
O. Papczyński został beatyfikowany w Licheniu 16 września 2007 roku. Uroczystości tej przewodniczył w imieniu papieża Benedykta XVI watykański sekretarz stanu kardynał Tarcisio Bertone. Benedykt XVI mówił wtedy wiernym w Watykanie o polskim błogosławionym: „Był gorącym czcicielem Niepokalanej Matki Boga, wielkim kaznodzieją i ojcem ubogich”.
W 2011 roku Senat RP przyjął uchwałę, w której podkreślił, że "uznaje błogosławionego ojca Stanisława Papczyńskiego za godny naśladowania wzór Polaka oddanego sprawom Ojczyzny".
"Aktualność jego moralnego i obywatelskiego nauczania uzasadnia przybliżenie postaci Ojca Stanisława współczesnemu pokoleniu Polaków, a szczególnie młodzieży" - głosi uchwała.
Przypomniano w niej słowa założyciela zgromadzenia marianów: „Nie ma nic wspanialszego pod słońcem, nic wznioślejszego, nic nad polską wolność”.
W senackiej uchwale przywołano również jego słowa: „Prawdziwych mężczyzn nam potrzeba, a nie nicponi, nie mętów społecznych. Dajcie ojczyźnie Polaków, nie pachołków, to jest dajcie ludzi silnych, odważnych, zdolnych do wielkich wysiłków, zaprawionych do walki, przygotowanych do brania udziału w naradach”.
Ojciec Papczyński, założyciel pierwszego polskiego zakonu męskiego, jest patronem dzieci poczętych, obrońców życia i małżonków pragnących potomstwa. (PAP)
sw/ mc/
