Zjazd rodzin byłych więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku, wydanie komiksu historycznego, marsz upamiętniający ostatnią ewakuację więźniów - złożą się na tegoroczne obchody 75. rocznicy likwidacji obozu i utworzenia muzeum.
„Muzeum na Majdanku to jedyne muzeum martyrologiczne o takim charakterze, które powstało jeszcze czasie II wojny światowej, a tym samym najstarsze na świecie” – powiedział na konferencji prasowej w środę dyrektor Państwowego Muzeum na Majdanku w Lublinie Tomasz Kranz.
W tym roku przypada 75. rocznica ostatecznej likwidacji niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku, co miało miejsce w lipcu 1944 r. Natomiast w listopadzie 1944 r. na terenie byłego obozu utworzono muzeum.
W programie obchodów rocznicowych jest m.in., planowany w lipcu, zjazd rodzin byłych więźniów Majdanka pod hasłem „Pokolenia”. Wizyta potomków więźniów ma być okazją do poznania działalności muzeum i do rozmowy na temat jego przyszłości i form upamiętniania. „Uważamy to z bardzo istotny element tego, co nazywamy dialogiem międzypokoleniowym. Drugie, trzecie pokolenie powojenne to są depozytariusze tej pamięci, podobnie jak muzeum, dlatego ten dialog jest niezbędny” – zaznaczył Kranz.
Także w lipcu odbędzie się marsz szlakiem ostatniego transportu ewakuacyjnego więźniów z likwidowanego obozu na Majdanku. 22 lipca 1944 r. około tysiąc więźniów zostało popędzonych z Lublina w kierunku Kraśnika; w Ćmielowie zostali załadowani do pociągów i wywiezieni do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Wiele osób, które nie wytrzymywały tempa marszu zostało rozstrzelanych.
„Chcemy zorganizować taki marsz z Lublina śladami tego ostatniego transportu. To będzie ponad 20 km. W czasie marszu będziemy przekazywać informacje o tym, co się wtedy działo” – zaznaczył Kranz.
Muzeum planuje również wydanie komiksu pt. „Chleb wolnościowy” poświęconego historii obozu koncentracyjnego na Majdanku. Prace nad tym komiksem trwają do trzech lat; jego treść i obrazy były konsultowane zarówno z byłymi więźniami Majdanka, jak i młodzieżą. Autorem rysunków jest Paweł Piechnik.
Komiks ma zobrazować losy więźniów, ich obozową codzienność. Jego tytuł nawiązuje do jednego z największych problemów w obozie – braku jedzenia. Do komiksu zostanie dołączony opis historyczny dotyczący funkcjonowania i życia w obozie na Majdanku. Premiera i promocja komiksu ma się odbyć w maju.
Z okazji 75. rocznicy utworzenia muzeum na Majdanku planowana jest m.in. ogólnopolska konferencja naukowa „Historia w przestrzeniach pamięci. Obóz - miejsce - muzeum” poświęcona roli i problematyce funkcjonowania muzeów w miejscach zbrodni nazistowskich i sowieckich. Konferencja odbędzie się w październiku.
W Lublinie z okazji 75. rocznicy powstania muzeum na Majdanku odsłonięty zostanie również okolicznościowy mural i zorganizowany będzie specjalny koncert jubileuszowy. W programie obchodów zaplanowano też wiele innych spotkań, warsztatów, wykładów, wystaw, prezentacji muzealiów.
Niemiecki obóz koncentracyjny na Majdanku istniał od października 1941 r. do lipca 1944 r. Spośród prawdopodobnie 150 tys. osób, które przeszły przez Majdanek, na skutek głodu, chorób, pracy ponad siły, a także w egzekucjach i komorach gazowych życie straciło ok. 80 tys. osób. 60 tys. z nich stanowili Żydzi przywożeni do obozu z całej Europy. Na Majdanek trafiali też więźniowie polityczni, kryminalni, świadkowie Jehowy, homoseksualiści, jeńcy wojenni, ludzie ujęci podczas łapanek, wysiedleń i pacyfikacji.
Na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego w listopadzie 1944 r. utworzono Państwowe Muzeum na Majdanku. Muzeum jest instytucją podległą bezpośrednio Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego, prowadzi działalność wystawienniczą, edukacyjną i naukową. Oddziałami Muzeum na Majdanku są miejsca pamięci po byłych niemieckich obozach zagłady w Bełżcu (od 2004 r.) i Sobiborze (od 2012 r.). W ubiegłym roku Muzeum na Majdanku i jego odziały w Bełżcu i Sobiborze zwiedziło ponad 217 tys. osób.(PAP)
Autorka: Renata Chrzanowska
ren/ pat/
