To nasz obowiązek, żeby jak najszybciej oddać Polakom nową siedzibę Muzeum Historii Polski – powiedział w piątek na Cytadeli Warszawskiej wicepremier Piotr Gliński podczas uroczystości rozpoczęcia budowy placówki. „To dla nas wielki dzień” – mówił dyrektor muzeum Robert Kostro.
W piątek na Cytadeli Warszawskiej wicepremier, minister kultury prof. Piotr Gliński, dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro, wiceminister kultury Jarosław Sellin, wojewoda mazowiecki Zdzisław Sipiera, prezes zarządu firmy Budimex S.A. Dariusz Blocher symbolicznie "wbili pierwszą łopatę" w miejscu budowy muzeum.
"Myślę, że realizujemy w tej chwili jeden z głównych celów, jaki przyświeca pracy mojemu resortowi. Muzeum Historii Polski to jest coś, na co Polacy czekają od lat. To jest nasz obowiązek, żeby jak najszybciej oddać to miejsce, ten nowy budynek, nową siedzibę Muzeum Historii Polski, nową i pierwszą w zasadzie, (...) muzealnikom, ale oddać po prostu Polakom" - powiedział Gliński w trakcie uroczystości.
"Budujemy wreszcie stałą siedzibę dla Muzeum Historii Polski, z jednej strony to jest duża radość i uroczystość, z drugiej strony olbrzymia odpowiedzialność" - zaznaczył szef MKiDN.
Minister kultury dodał, że jest przekonany, iż uda się zrealizować tę inwestycję "szybko i sprawnie" i "będziemy mieli to piękne muzeum".
Pytany po uroczystości przez dziennikarzy, jakie znaczenie dla Polski i dla Polaków ma rozpoczęcie budowy muzeum, odpowiedział: "każdy naród powinno mieć swoje muzeum historii, więc my wreszcie budujemy tę instytucję". "To faktycznie będzie chyba największa inwestycja Polska w obszarze kultury" - podkreślił.
"To miejsce powinno być przede wszystkim przyjazne, dlatego dobrze to charakteryzuje podział funkcjonalny budynku. Na 44 tysiącach metrów kwadratowych większość powierzchni to będą np. powierzchnie magazynowe, ponieważ współczesne muzea muszą mieć nowoczesne i wygodne magazyny, ale dla publiczności dostępna będą najróżniejsze strefy rekreacji a także porządna, duża sala koncertowa i audiowizualna na ponad 600 miejsc" - zwrócił uwagę szef MKiDN.
"Przede wszystkim chcemy, żeby to było miejsce bardzo symboliczne, bardzo ważne dla Polaków, ale jednocześnie przyjazne" - powtórzył minister kultury.
Na pytanie, czy są plany, aby poszerzyć ofertę muzeów, które znajdują się na Cytadeli Warszawskiej, odpowiedział: "w tej chwili nie planujemy, chyba i nikt nie planuje". Przypomniał, że na Cytadeli Warszawskiej znajdują się już dwa muzea - Muzeum Katyńskie i Muzeum X Pawilonu, a dwa kolejne powstają - Muzeum Historii Polski i Muzeum Wojska Polskiego.
"Bardzo jestem szczęśliwy, dumny i myślę, że wyrażam tutaj nie tylko swoje uczucia, ale uczucia całego zespołu, który pracuje nad tworzeniem tej inwestycji, tworzeniem Muzeum Historii Polski, tworzeniem wystawy stałej. To jest wielki dzień dla nas, ale również dla wszystkich Polaków. Za kilkadziesiąt miesięcy powstanie tutaj duże, ważne, narodowe Muzeum Historii Polski. To będzie dom dla nas wszystkich, ale również ważne miejsce na mapie turystycznej naszego kraju, które będzie pokazywało historię Polski - to jak ona jest ciekawa, fascynująca - wszystkim turystom zagranicznym” - mówił Kostro.
Jak przypomniał, na Cytadeli Warszawskiej w XVIII w. stały koszary Gwardii Pieszej Koronnej, dawnej jednostki wojska I RP. "Kilkaset metrów stąd dalej stoją budynki, które należą dziś do Wojska Polskiego, ale znajdują się na fundamentach konwiktu pijarskiego. Tutaj mieszkali uczniowie Collegium Nobilium, czyli elitarnej szkoły I RP, którzy uchwalali potem m.in. Konstytucję 3 Maja. Tu niedaleko, w jednej działobitni, była niemiecka radiostacja przejęta przez wojsko polskie w listopadzie 1918 r. I stamtąd został nadany komunikat o powstaniu niepodległego państwa polskiego 16 listopada 1918 r." - podkreślił dyrektor Muzeum.
Zaznaczył także, że jest to również miejsce uświęcone krwią tych, którzy walczyli o niepodległość Polski. "W X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej byli więzieni wybitni przywódcy polscy Powstania Styczniowego, ruchów niepodległościowych, w tym Józef Piłsudski, Roman Dmowski. To jest bardzo ważne miejsce" - powiedział Kostro.
Zapowiedział, że Cytadela stanie się otwarta dla szerokiej publiczności. "Znajdujemy się blisko centrum Warszawy, we wspaniałej dzielnicy, jaką jest Żoliborz, też historycznej, ważnej dla naszego miasta, dla Polski (...) Te budynki będą elementem parku, który nazywamy roboczo Parkiem Niepodległości. Chcielibyśmy, by ten park, w którym znajdzie się Muzeum Historii Polski, Muzeum Wojska Polskiego i dwa istniejące już muzea, czyli Muzeum Katyńskie i Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, stało się ważnym, ciekawym, atrakcyjnym kompleksem. Do którego będą przychodzili ludzie - warszawiacy, turyści z całej Polski i innych krajów. Cieszymy się, że będziemy tworzyli takie wspaniałe, warte zwiedzenia miejsce" - dodał dyrektor.
Prezes zarządu firmy Budimex S.A. przypomniał, że umowa na budowę muzeum została podpisana "trochę ponad miesiąc temu" (30 maja - PAP). "Przez dwa tygodnie uporaliśmy się z wszystkimi formalnościami, związanymi z przekazaniem placu budowy, uzyskaniem wszystkich zgód, które są niezbędne do wejścia na ten plac budowy, z przygotowaniem tego placu budowy" - dodał.
"Tutaj się muszę zatrzymać i przeprosić pana premiera (wicepremiera Glińskiego - PAP), bo to jest taka uroczystość stricte budowlana, inwestorska, czyli wbicie pierwszej łopaty, a myśmy się niestety tak rozpędzili, że wykopaliśmy już 60 tys. metrów sześciennych ze 180 tys., które mamy wykopać w całości tego budynku, więc bardzo za to przepraszam, ale to chyba pokazuje, że nie czekamy na uroczystości tylko pracujemy" - powiedział Blocher.
Dodał, że "wszystkie pozostałe rzeczy są zgodnie z harmonogramem, zespół mobilizujemy, podwykonawców również". Niekiedy zdarza się, że odkrycia archeologiczne opóźniają budowę. "Mamy trochę szczęścia, niczego nie wykopaliśmy, a tutaj różne plotki chodziły, co by spowolniło naszą pracę, więc wszystko wskazuje na to, że 13 lutego 2021 roku prace, które Budimex ma wykonać, zostaną zakończone" - mówił Blocher.
Muzeum Historii Polski zostało powołane 2 maja 2006 r. Od początku działalności zaczęło prowadzić zarówno prace związane z tworzeniem siedziby i wystawy stałej, jak i bieżącą działalność wystawienniczą, edukacyjną, naukową i związaną z promocją dziedzictwa historycznego za granicą − przedstawiając najważniejsze wątki polskiej historii – państwa i narodu.
Konkurs architektoniczny na projekt przyszłego gmachu muzeum rozstrzygnięto w 2009 r. - zwyciężyła praca zespołu Paczowski & Fritsch z Luksemburga. Zgodnie z projektem budynek muzeum miał stanąć w pobliżu Zamku Ujazdowskiego, nad Trasą Łazienkowską jednak decyzja o finansowaniu budowy została wstrzymana w 2010 r., a MHP zostało usunięte z listy projektów priorytetowych, które miały być realizowane ze środków europejskich.
Wiosną 2015 r. rozpoczęły się rozmowy dotyczące nowej lokalizacji muzeum na terenie Cytadeli Warszawskiej. 29 stycznia 2016 r. w obecności ministra Glińskiego podpisano umowę ws. wykonania projektu siedziby Muzeum Historii Polski w Warszawie. Jej sygnatariuszami byli dyrektor MHP Robert Kostro oraz prezes pracowni architektonicznej WXCA Szczepan Wroński. Niecały rok później zaprezentowano wizualizacje przyszłej stałej siedziby Muzeum Historii Polski. 6 października 2017 r. ogłoszono przetarg na wykonanie robót budowlanych, został on rozstrzygnięty 15 maja 2018 r., wybrana została firma Budimex S.A. 30 maja 2018 r. w Pałacu Rzeczypospolitej w Warszawie została podpisana umowa pomiędzy Budimex S.A. a Muzeum Historii Polski na budowę stałej siedziby MHP.
Gmach MHP będzie mieścić się na terenie Cytadeli Warszawskiej (tzw. Park Niepodległości). Znajdą się tam też istniejące już Muzeum X Pawilonu i Muzeum Katyńskie oraz jest budowana nowa siedziba Muzeum Wojska Polskiego. (PAP)
autorzy: Katarzyna Krzykowska, Anna Kondek-Dyoniziak
ksi/ akn/aszw/