P. Gliński: zakupujemy pałac Lubomirskich w Lublinie na siedzibę muzeum Kresów RP 

Pałac Lubomirskich w Lublinie był dotychczas własnością Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Minister kultury przekazał Muzeum Lubelskiemu w Lublinie dotację celową w wysokości 10 mln 985 tys. zł z przeznaczeniem na zakup tej nieruchomości.

"To muzeum od dawna oczekiwane – tzw. muzeum Kresów, czyli Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej. Postanowiliśmy, żeby centralne muzeum o tym charakterze powstało w Lublinie z uwagi na związki tego miasta z Kresami. Dzisiaj podpisaliśmy porozumienie w sprawie kupna na potrzeby muzeum Pałacu Lubomirskich w Lublinie, w którym obecnie mieści się Wydział Politologii UMCS" – mówił minister kultury.

Muzeum jest powoływane jako oddział Muzeum Lubelskiego w Lublinie, które jest współprowadzone przez ministerstwo. "A następnie myślę, że od 2019-2020 r. będzie to już instytucja samodzielna. To muzeum od dawna oczekiwane. Uważamy, że to obowiązek państwa polskiego, żeby tego typu instytucję stworzyć. Mamy wiele obowiązków z punktu widzenia tej potrzeby narracji o polskich Kresach (...) Kresy to wielki dorobek polskiej kultury, wielkie nasze dziedzictwo narodowe i ono musi być pokazane, prezentowane, musi być także prowadzona odpowiednia edukacja na ten temat. I to muzeum będzie pełniło taką funkcję" – podkreślił Gliński.

Sekretarz stanu w ministerstwie kultury Jarosław Sellin zaznaczył, że resort otrzymywał wiele oddolnych sygnałów, by tworzyć muzea przypominające polskie dziedzictwo na Kresach Wschodnich. "Uznaliśmy, że warto stworzyć muzeum narodowe poświęcone temu tematowi i że najlepszym miejscem do tego będzie Lublin. To miasto blisko dawnych kresowych granic, silny ośrodek akademicki z silną humanistyką. Była także oddolna inicjatywa tych środowisk akademickich, żeby to zrobić. To również symboliczna chwila, ponieważ za dwa lata przypada 450-lecie Unii Lubelskiej, czyli momentu kiedy polskość jeszcze silniej wlała się na Kresy Wschodnie i funkcjonowała tam przez kilkaset lat" – powiedział.

"W dodatku okazało się, że możemy kupić pałac zbudowany przez rodzinę Lubomirskich, a jego obecny adres to pl. Litewski, więc wszystko się tak symbolicznie ułożyło. Chcemy tam szczególnie intensywnie opowiedzieć o doświadczeniu I Rzeczpospolitej, bo takiej opowieści dzisiaj w Polsce w żadnym muzeum nie mamy. Będziemy zabiegać o istotne, oryginalne artefakty, będziemy je pozyskiwać w ramach depozytów albo zakupów. Ale to powinno być też muzeum nowoczesne, multimedialne, interaktywne, atrakcyjne dla młodzieży, proponujące nie tylko wystawę stałą, ale też intensywne, tematyczne ekspozycje czasowe. A także publikacje książkowe, konferencje, seminaria, edukację, ale też silnie współpracujące z naszymi sąsiadami - Ukrainą, Białorusią, Litwą, czyli państwami, narodami, z którymi tę historię współtworzyliśmy" – opowiadał Sellin.

Zapowiedział także, że od przyszłego roku powołana zostanie sama instytucja muzeum z normalną strukturą, pracownikami, dyrekcją, radą programową, która ma pracować nad koncepcją placówki. "Natomiast samo wejście do gmachu Pałacu Lubomirskich będzie możliwe od 2019 r., ponieważ Wydział Politologii UMCS jeszcze do tego czasu będzie tam pracował. I myślę, że po 2019 r. zacznie się już intensywny remont Pałacu, a potem instalacja wystawy" – wyjaśnił.

Dyrektor Muzeum Lubelskiego Katarzyna Mieczkowska podkreśliła, że dla jej placówki to ogromny zaszczyt, bo Lublin to miasto "będące swoistą bramą na Wschód, więc tym bardziej usytuowanie tam muzeum Kresów jest uzasadnione geopolitycznie, miejscowo".

"Muzeum Lubelskie prowadzi też oddział Wincentego Pola, który jako pierwszy w literaturze przedmiotu użył określenia +Kresy+ i opisał to rozumiejąc je jako coś niezwykłego, sielankowego, pięknego, będącego elementem tworzenia się literatury, kultury i o tym wszystkim chcemy, by ta instytucja opowiadała. Nasza rola jest w tym wszystkim przejściowa. Już w przyszłym roku postaramy się przedstawić plan funkcjonalno-użytkowy dla tego obiektu i wspólnie powołać radę, która będzie właściwym organem doradczym, naukowym do opracowywania szczegółowego programu tej instytucji" – powiedziała.

Rektor UMCS Stanisław Michałowski wyraził radość, że sprzedawany w związku z budową nowego kampusu uniwersyteckiego Pałac Lubomirskich stanie się siedzibą Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej.

Muzeum to ma upamiętniać, badać i popularyzować dorobek pokoleń Polaków zamieszkujących – pośród innych narodów - ziemie wschodnie dawnej RP, ze szczególnym uwzględnieniem historii tych ziem w czasie istnienia I Rzeczypospolitej.

Zabytkowy budynek w centrum Lublina Lubomirscy przejęli w 1683 r. Pałac kilkakrotnie był przebudowywany i zmieniał właścicieli – wygląd współczesny zawdzięcza przebudowie z 1829 r. (PAP)

autor: Anna Kondek-Dyoniziak

akn/ itm/