Szczątki ponad 400 osób, wydobyte podczas prac archeologicznych przy rewitalizacji Placu Litewskiego w centrum Lublina, zostały złożone we wspólnym grobie na cmentarzu komunalnym. Byli to głównie zmarli ze szpitala bonifratrów z XVII i XVIII w.
„Naszą tożsamość budujemy na pamięci. Pamiętamy o tych mieszkańcach, którzy to miasto tworzyli i tu w Lublinie zmarli. Nie wiemy dokładnie, kim byli, prawdopodobnie byli to żołnierze i mieszczanie, którzy zmarli w szpitalu bonifratrów. Oddajemy dziś cześć byłym mieszkańcom” – powiedział prezydent Lublina Krzysztof Żuk, który uczestniczył we wtorek we mszy świętej w intencji zmarłych. Potem na cmentarzu komunalnym odbyła się uroczystość poświęcenia grobowca, gdzie złożone zostały szczątki, a na grobie położono wieńce i kwiaty.
Archeolodzy prowadzący prace na rewitalizowanym obecnie Placu Litewskim w centrum Lublina odkryli w ubiegłym roku ponad 400 pochówków, ułożonych w kilku warstwach, a także pojedyncze kości. Tylko nieliczne pochówki były w trumnach.
Miejski konserwator zabytków Hubert Mącik powiedział dziennikarzom, że są to szczątki ludzi pochowanych na cmentarzu przy dawnym kościele ojców bonifratrów, którzy prowadzili tu szpital. „Bonifratrzy zajmowali się opieką nad chorymi, nad rannymi w różnych działaniach wojennych, stąd specyficzny charakter cmentarza, który był przy tym kościele” - powiedział Mącik.
Przeprowadzone badania antropologiczne wydobytych szczątków wykazały, że ponad trzy czwarte pochowanych tu osób to mężczyźni, głównie w wieku 20-30 lat. W wielu przypadkach na zachowanych kościach widoczne są ślady po urazach np. na czaszkach, kościach klatki piersiowej czy kończyn. Część tych obrażeń to prawdopodobnie rany odniesione podczas walk, takie jak złamania, postrzały, urazy zadane ostrymi narzędziami. W wielu szkieletach badacze zauważyli też zmiany będące wynikiem długotrwałych chorób. Na niektórych są ślady gojenia, co może świadczyć o skuteczności zabiegów medycznych stosowanych przez bonifratrów.
Zakon Szpitalny Św. Jana Bożego – popularnie zwany bonifratrami – został wprowadzony do kościoła i klasztoru w Lublinie w 1654 r. Mieścił się początkowo w zabudowaniach drewnianych, ale w latach 30. XVIII w. powstał tu kościół i klasztor murowany. W latach 1818-19 zabudowania bonifratrów zburzono, a na tym miejscu powstał Plac Musztry. Zakonników przeniesiono do zespołu klasztornego pozostawionego przez karmelitów trzewiczkowych, gdzie nadal prowadzili szpital. Obecnie mieści się tam szpital im. Jana Bożego.
Rewitalizowany obecnie Plac Litewski, o powierzchni około 35 tys. metrów kwadratowych, jest wpisany do rejestru zabytków. W przeszłości teren ten należał do różnych właścicieli - m.in. do rodzin Radziwiłłów, Lubomirskich, Sanguszków – i wielokrotnie zmieniał swój wygląd i przeznaczenie.
Obecna nazwa placu - Litewski - stała się popularna w latach 20. XIX w. Według tradycji, w tym miejscu obozowali posłowie litewscy, uczestniczący w obradach Sejmu, który zakończył się podpisaniem aktu Unii Lubelskiej w 1569 r.
Po przebudowie na Placu Litewskim powstanie nowa, "tańcząca" fontanna i drewniany podest na koncerty. Będzie nowy układ ścieżek i alejek, ustawione zostaną nowe ławki i wieloosobowe siedziska-leżaki; odnowione będą tereny zielone, a nawierzchnia placu wymieniona. Oddanie do użytku odnowionego placu jest planowane w czerwcu. (PAP)
ren/ kop/ itm/
