Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński (2L), sekretarz stanu w ministerstwie kultury Jarosław Sellin (L), członek zarządu Województwa Mazowieckiego Elżbieta Lanc (2P) i zastępca dyrektora Departamentu Kultury, Promocji i Turystyki Agnieszka Kuźmińska (P) podczas podpisania listu intencyjnego między MKiDN i Samorządem Województwa Mazowieckiego w siedzibie MKiDN w Warszawie. Warszawa, 21.07.2017. Fot. PAP/T. Gzell
Utworzenia instytucji kultury "Muzeum – miejsce pamięci po niemieckim obozie zagłady i obozie pracy w Treblince" przewiduje list intencyjny pomiędzy MKiDN a Samorządem Województwa Mazowieckiego. Ma to nastąpić do 28 lutego 2018 r.
"Treblinka jest jednym z najważniejszych miejsc pamięci i wymaga wsparcia bezpośredniego także z budżetu centralnego. (...) Dzięki temu instytucja może realizować nowe programy, może łatwiej swoją ofertę muzealną i ofertę upamiętniania przedstawiać i realizować. Także ma - będąc instytucją współprowadzoną - łatwiejszy dostęp do innego wsparcia z budżetu centralnego" - powiedział minister kultury Piotr Gliński.
Jak dodał, nowa instytucja kultury jaką jest "Muzeum – miejsce pamięci po niemieckim obozie zagłady i obozie pracy w Treblince", będzie "kontynuowała tradycję i dorobek dotychczasowej instytucji samorządowej".
Wiceminister kultury Jarosław Sellin zaznaczył, że akt podpisania listu intencyjnego "wieńczy pewien etap wspólnych z województwem mazowieckim starań i otwiera kolejny rozdział, którego celem jest powołanie do życia nowej placówki muzealnej". "Myślę, że ten list intencyjny, który podpisaliśmy dzisiaj doprowadzi nas do tego, że od początku 2018 r., będzie już nowa instytucja, współprowadzona przez ministra kultury i marszałka woj. mazowieckiego, z nowymi perspektywami i nowymi szansami na działanie" - podkreślił Sellin.
"Treblinka jest jednym z najważniejszych miejsc pamięci i wymaga wsparcia bezpośredniego także z budżetu centralnego. (...) Dzięki temu instytucja może realizować nowe programy, może łatwiej swoją ofertę muzealną i ofertę upamiętniania przedstawiać i realizować. Także ma - będąc instytucją współprowadzoną - łatwiejszy dostęp do innego wsparcia z budżetu centralnego" - powiedział minister kultury Piotr Gliński.
Jak zaznaczył Sellin, podpisanie listu intencyjnego ma miejsce w przededniu rocznicy pierwszego transportu Żydów do obozu zagłady w Treblince. "Żydzi z getta warszawskiego trafili tam 22 lipca 1942 r., a więc jutro mamy 75. rocznicę rozpoczęcia funkcjonowania obozu. (...) Warto przypominać, że Treblinka jest największym polskim cmentarzem ofiar II wojny światowej, dlatego, że zginęli tam przede wszystkim obywatele polscy - szacuje się, że ok. 800 tys." - mówił.
Zdaniem Sellina niezbędna jest zmiana statusu muzeum i zapewnienie mu "opieki rządowej, państwowej, ministerialnej, razem z dotychczasowym opiekunem, czyli marszałkiem woj. mazowieckiego, ponieważ jest to jeden z pomników zagłady wpisanych w naszej ustawie o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady".
Członek zarządu woj. mazowieckiego Elżbieta Lanc podkreśliła, że Muzeum w Treblince to miejsce zagłady, które "jest szczególne i wymaga wypromowania wielu działań w obszarze edukacyjnym i społecznym". "Mam pewność, że środki dodatkowe ze strony ministra kultury, które wzmocnią działania tego muzeum - nowo powstałej placówki - będą służyły nie tylko mieszkańcom Mazowsza, ale całego kraju" - powiedziała Lanc.
Na mocy listu intencyjnego samorząd województwa mazowieckiego deklaruje wolę podziału Muzeum Regionalnego w Siedlcach i wydzielenia z jego struktury dotychczasowego oddziału – Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince i utworzenia samodzielnej instytucji kultury pod nazwą "Muzeum – miejsce pamięci po niemieckim obozie zagłady i obozie pracy w Treblince".
75 lat temu Niemcy rozpoczęli budowę obozu zagłady w Treblince
Obie strony, ministerstwo oraz samorząd, deklarują również wolę zawarcia umowy na prowadzenie muzeum jako wspólnej instytucji kultury obowiązującej od dnia wpisania placówki do rejestru instytucji kultury, dla których organizatorem jest Samorząd Województwa Mazowieckiego. Ma to nastąpić nie później niż do 28 lutego 2018 r.
Pierwszym obozem powstałym w okolicach Treblinki był karny obóz pracy Treblinka I. Istniał od lipca 1941 r. Niemcy początkowo przetrzymywali w nim Polaków, później również Żydów. W obozie panował głód i terror. Do momentu jego likwidacji pod koniec lipca 1944 r. przeszło przez niego ok. 20 tys. więźniów, z czego ok. 10 tys. zmarło lub zostało rozstrzelanych.
1 czerwca 1942 r. w ramach "Akcji Reinhard", której celem była zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, Niemcy rozpoczęli budowę obozu w Treblince. Do czasu jego likwidacji w listopadzie 1943 r. zamordowali w nim blisko 900 tys. Żydów. Ogromna większość z nich, ok. 760 tys., pochodziła z Polski.
(PAP)
masl/ agz/
