Romowie oddali hołd przodkom, którzy zginęli w niemieckim obozie Auschwitz II-Birkenau. W czwartek przypadła 72. rocznica utworzenia na jego terenie tzw. cygańskiego obozu rodzinnego. Przed pomnikiem romskich ofiar obozu złożyli kwiaty i zapalili znicze.
„Dla współczesnych Romów, a przede wszystkim dla żyjących ocalonych z Zagłady, ta data przypomina o najtragiczniejszej karcie naszej historii. To symboliczny moment, gdy nasi przodkowie trafili do obozu Auschwitz, w którym ich los się dopełnił” – powiedział PAP prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce Roman Kwiatkowski.
W obozie Auschwitz życie straciło ok. 21 tys. spośród 23 tys. deportowanych do niego Romów i Sinti. Pozostałych przeniesiono do innych obozów.
Cyganie byli szykanowani w Niemczech niemal od początku rządów nazistów. Po wybuchu wojny wielu zostało deportowanych do gett w Generalnym Gubernatorstwie i zamordowanych. Do Auschwitz pierwszych dwóch Romów trafiło latem 1941 r. z Katowic.
Pod koniec 1942 r. zwierzchnik SS Heinrich Himmler rozkazał aresztować Romów i umieścić w obozach koncentracyjnych. Zadecydowano, że trafią do Auschwitz II-Birkenau. 26 lutego 1943 r. z Niemiec dotarła do obozu niewielka grupa deportowanych, złożona z mężczyzn, kobiet i dzieci. Esesmani umieścili ich w niewykończonej części obozu Birkenau, który otrzymał nazwę Zigeunerlager. Do 21 lipca 1944 r. osadzili w nim blisko 21 tys. osób, w tym rodziny z dziećmi. Liczba ta nie uwzględnia ok. 1,7 tys. Romów z Białegostoku, których jako podejrzanych o tyfus Niemcy natychmiast zamordowali.
W nocy z 2 na 3 sierpnia 1944 r. na rozkaz Himmlera obóz cygański został zlikwidowany. Mimo oporu Niemcy w komorze gazowej zgładzili 2897 dzieci, kobiet i mężczyzn. 2 sierpnia obchodzony jest w Polsce jako Dzień Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti.
Cyganie stanowili pod względem liczebności trzecią grupę deportowanych do Auschwitz, po Żydach i Polakach. Transporty przyjechały z czternastu krajów. Szacuje się, że w wyniku prześladowań i terroru III Rzeszy śmierć poniosła połowa populacji cygańskiej zamieszkującej Niemcy i obszary okupowane.
Romowie w Polsce mają status mniejszości etnicznej. Żyje ich tutaj 20-30 tys.
Stowarzyszenie Romów w Polsce jest największą organizacją tej mniejszości w naszym kraju. Jego celem są działania na rzecz tworzenia warunków pełnego uczestnictwa Romów w życiu społeczności polskiej, której - mimo własnej, specyficznej tożsamości - czują się członkami.(PAP)
szf/ mhr/
