W Instytucie Polskim w Bratysławie odbyło się w piątek 22. posiedzenie polsko-słowackiej Komisji Nauk Humanistycznych. Zorganizowano też konferencję poświęconą polsko-słowackim kontaktom z przełomu lat 80. i 90.
Podczas konferencji, którą otworzyli m.in. ambasador Polski na Słowacji Krzysztof Strzałka i ambasador Słowacji w Polsce Duszan Krisztofik, omówiono różne aspekty tych kontaktów oraz ich roli w kształtowaniu przemian demokratycznych i współpracy w Europie Środkowej. Przewodniczący Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia, dr Łukasz Kamiński z Uniwersytetu Wrocławskiego, mówił o roli Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej w 1989 roku.
Wicedyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia, dr Mateusz Gniazdowski, mówił o podejściu Polski do Słowacji w latach 1989-1992, ze szczególnym uwzględnieniem roli dyplomatów w Pradze, w tym prof. Jacka Balucha – pierwszego ambasadora demokratycznej Polski w Czechosłowacji po przemianach 1989 roku. Baluch, który zmarł 3 lipca br., był długoletnim współprzewodniczącym Polsko-Słowackiej Komisji Nauk Humanistycznych.
Zmarł prof. Jacek Baluch, tłumacz literatury czeskiej, poeta
Rolę Balucha w rozwoju polsko-słowackich kontaktów naukowych, wspominały: wiceprzewodnicząca Komisji prof. Joanna Goszczyńska z Polskiej Akademii Nauk oraz sekretarz polskiej części Komisji prof. Maria Papierz z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pamięć naukowca i dyplomaty uczczono minutą ciszy.
Do uczestników konferencji skierował list były dysydent z kręgu Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej, późniejszy premier Słowacji Jan Czarnogurski, zwracając uwagę na rolę przyjaznych relacji polsko-słowackich w kształtowaniu stosunków polsko-czechosłowackich i polsko-słowackich po przełomie 1989 roku.
Specjalną sesję konferencji poświęcono studenckiemu ruchowi protestu w Bratysławie jesienią 1989 roku., a także jego polskim inspiracjom. Przygotowali ją byli studenci Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Komenskiego, dziś pracownicy naukowi, prof. Martin Homza i dr David Sztevik, a także były dyrektor Instytutu Słowackiego w Warszawie Milan Novotny. Przedstawili oni genezę i przebieg nielegalnej demonstracji studenckiej w Bratysławie 16 listopada, która zapoczątkowała na słowackich uczelniach aksamitną rewolucję, jeszcze przed demonstracjami w Pradze z 17 listopada 1989 roku, a ostatecznie doprowadziły do upadku komunizmu w Czechosłowacji.
Podczas obrad Polsko-Słowackiej Komisji Nauk Humanistycznych omówiono m.in. dalsze działania w ramach projektu Historia Spiszu, współfinansowanego przez polskie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz przez słowackie Ministerstwo Szkolnictwa, Nauki, Badań i Sportu. Komisja przyjęła też jednogłośnie uchwałę o potrzebie opracowania słownika polsko-słowackiego w wersji książkowej i elektronicznej.
Piotr Górecki (PAP)
ptg/ fit/ kar/
