W drugiej połowie sierpnia wizytę w Polsce złoży patriarcha antiocheński Jan X. Odbierze doktorat honoris causa Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, będzie przewodniczyć cerkiewnym obchodom Święta Przemienienia Pańskiego na Grabarce.
Wizyta, zorganizowana na zaproszenie zwierzchnika Cerkwi w Polsce metropolity Sawy, odbędzie się w dniach 16-22 sierpnia. Uroczystości na Grabarce (Podlaskie), w najważniejszym w kraju prawosławnym sanktuarium, odbywają się rokrocznie 18-19 sierpnia.
Patriarchat antiocheński zaliczany jest do tzw. patriarchatów apostolskich, znanych z tego, że na ich terenach nauczali apostołowie. Obejmuje kanonicznie terytoria Libanu i Syrii. "Zaproszenie, to wyraz podtrzymania duchowego dla Kościoła antiocheńskiego w jego dzisiejszym położeniu" - podkreśliła w przesłanym PAP oświadczeniu kuria metropolitalna w Warszawie.
Dziewięć prawosławnych patriarchatów jest równych względem siebie, ale jest nieformalna, honorowa struktura ich ważności, np. przy ich wymienianiu w czasie uroczystości religijnych. Za "pierwszego wśród równych" (primus inter pares) uważany jest patriarcha (zwany też ekumenicznym) Konstantynopola Bartłomiej I, który gościł w Polsce kilka razy; m.in. pół roku temu poświęcił w Warszawie kamień węgielny pod budowę cerkwi Hagia Sophia.
Po patriarchacie w Konstantynopolu, kolejne są tzw. patriarchaty apostolskie: aleksandryjski, antiocheński i jerozolimski. Ich kolejność nie odpowiada jednak obecnym wpływom ani wielkości. Dużym autorytetem, głównie ze względu na liczbę wiernych, cieszy się też patriarchat rosyjski. Pozostałe, to patriarchaty: gruziński, serbski, rumuński i bułgarski.
Polska Cerkiew jest Kościołem autokefalicznym, czyli niezależnym i ma własne struktury administracyjne. Nie należy do żadnego patriarchatu.
W ostatnich latach przyjeżdżali do Polski na jej zaproszenie patriarchowie. Oprócz Bartłomieja I, także np. zwierzchnik rosyjskiej Cerkwi patriarcha Cyryl, patriarcha jerozolimski czy aleksandryjski.
Patriarcha Antiochii i całego Wschodu Jan X przyjedzie do Polski po raz pierwszy. Jak informują w najnowszym numerze "Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego", kontakty polskiej Cerkwi z patriarchatem antiocheńskim sięgają II RP.
Współcześnie większość prawosławnych Bliskiego Wschodu mieszka w Libanie i Syrii, czyli na terytorium tego patriarchatu. W Libanie prawosławni stanowią ok. 10 proc. ludności, w Syrii przed wojną, która wybuchła w 2011 roku, prawosławni stanowili ok. 14 proc. obywateli.
Patriarchat składa się nie tylko z metropolii w tych dwóch krajach, ale ma również - podlegające mu - metropolie m.in. w Turcji, Iraku, Ameryce Północnej i Południowej.
Główną świątynią patriarchatu jest sobór Zaśnięcia Matki Bożej i Świętego Krzyża w stolicy Syrii - Damaszku. Siedzibą patriarchy jest też monaster Balamand w Libanie.
Według przywoływanych przez "Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego" źródeł arabskich, do patriarchatu antiocheńskiego należy ok. 12 mln wiernych na całym świecie. (PAP)
rof/ par/
