Premier Węgier Viktor Orban złożył w niedzielę kwiaty na grobie byłego premiera z okresu rewolucji węgierskiej 1956 r. Imre Nagya, straconego 61 lat temu po klęsce tego zrywu.
Film pokazujący, jak Orban i jego małżonka Aniko Levai trzymając się za ręce podchodzą do grobu Nagya i składają na nim kwiaty, zamieszczono na stronie premiera na Faceboku z napisem „Gloria victis”. Premier i małżonka złożyli też kwiaty na znajdującym się obok symbolicznym grobie bezimiennych ofiar i poległych z 1956 r.
Ponowny pogrzeb Nagya 30 lat temu zgromadził setki tysięcy Węgrów i był jednym z najważniejszych wydarzeń symbolizujących przemiany ustrojowe na Węgrzech. Tuż przed pogrzebem rozpoczęły się obrady węgierskiego Okrągłego Stołu, które doprowadziły do wolnych wyborów na wiosnę 1990 r.
W niedzielę wieczorem z okazji 30. rocznicy przemian ustrojowych odbędzie wielki koncert na pl. Bohaterów w Budapeszcie pod nazwą „Koncert wolności”. Otworzy on obchody rocznicy transformacji ustrojowej, które potrwają do 2021 r.
Powstanie węgierskie, nazywane również rewolucją węgierską, wybuchło 23 października 1956 roku. Jego uczestnicy domagali się przywrócenia wolności słowa i innych swobód obywatelskich oraz pełnej niezależności od ZSRR. Nagy został premierem dzień po wybuchu powstania. W jego trakcie ogłosił m.in. wystąpienie Węgier z Układu Warszawskiego i anulował system jednopartyjny. Rozpoczęta 4 listopada interwencja wojsk sowieckich w ciągu kilku tygodni krwawo stłumiła powstanie. Władzę na Węgrzech przejął wówczas marionetkowy rząd Janosa Kadara.
Nagy oraz b. minister obrony Pal Maleter, a także pisarz i organizator strajków przeciwko rządowi Kadara, Miklos Gimes, zostali skazani na karę śmierci 15 czerwca 1958 r. Wszystkich trzech stracono dzień później. W październiku 2016 r. węgierski sąd najwyższy, Kuria, poświadczył nieważność wyroków, jakie przeciwko nim zapadły.
Z Budapesztu Małgorzata Wyrzykowska (PAP)
mw/ bjn/
