Krzyż Wolności i Solidarności. Fot. PAP/T. Żmijewski
Krzyże Wolności i Solidarności otrzymali w piątek w Warszawie działacze opozycji, którzy w latach PRL przeciwstawiali się totalitarnemu państwu. Odznaczenia, które przyznał prezydent Andrzej Duda, wręczył opozycjonistom prezes IPN Jarosław Szarek.
"To była ta sama walka, o tę samą sprawę, o którą nasi przodkowie walczyli przed stu laty i dużo wcześniej – przeciwstawiali się niewoli, zaborcom i okupantom, walcząc o niepodległość" – mówił prezes IPN Jarosław Szarek do odznaczonych działaczy opozycji w PRL. Jak podkreślił, są oni kontynuatorami dzieła walki o wolność i suwerenność. "W czasach próby stanęli państwo po dobrej stronie, po stronie niepodległej Polski" – podkreślił Szarek.
Odwołując się do XX-wiecznej drogi Polaków do odzyskania niepodległości prezes IPN zwrócił uwagę na rolę oporu antykomunistycznego podziemia zbrojnego z lat 1944–63, która została przypomniana niedawno podczas obchodzonego w całym kraju Narodowego Dnia Pamięci o Żołnierzach Wyklętych.
"To było pokolenie żołnierzy AK i NSZ, dla których po II wojnie światowej nie było defilady – byli +zaplutymi karłami reakcji+, musieli wracać do lasu. Przecież oni chcieli normalnie żyć... Pozostali wierni honorowi, wierni wolnej i niepodległej Rzeczpospolitej. Zapłacili za to tak dużą cenę, że przez następne kilkadziesiąt lat słowo +niepodległość+ zniknęło z naszych marzeń. Ta niepodległość wydawała się tak odległa, bo byliśmy poddani sowieckiemu imperium (...). Tak Państwo zostali wychowani – niepodległej Polski nie było, ale trzeba było o niej marzyć" - mówił Szarek.
Prezes IPN zapewnił też, że kierowany przez niego Instytut zrobi wszystko, żeby "historia walki z końca lat 70. i czasów Solidarności zawładnęła pamięcią i sercami młodego pokolenia – tak jak czynią to niezłomni Żołnierze Wyklęci". "Będziemy o tej historii pamiętać i pamiętamy" – zaznaczył.
Krzyże Wolności i Solidarności, na mocy postanowienia prezydenta Andrzeja Dudy, otrzymali: Maciej Gawlikowski, Marco Milnikel, Jan Kazimierz Stefański, Tomasz Szczepański, Krzysztof Bogdan Walta, Jarosław Wartak, Jerzy Marek Wawrowski, Melania Julia Wielechowska, Kazimierz Czesław Wilk, Agnieszka Wojciechowska van Heukelom, Andrzej Tomasz Zapałowski. Pośmiertnie odznaczeni zostali: Wiesław Stanisław Gęsicki, Jadwiga Goryszewska, Stanisław Jan Mazurkiewicz, Aleksandra Barbara Milnikel, Elżbieta Helena Pacuła i Ryszard Feliks Wojciechowski.
Wszyscy odznaczeni byli w okresie PRL działaczami opozycji - w tym Konfederacji Polski Niepodległej i Solidarności Walczącej - stawiającymi sobie za cel odzyskanie przez Polskę niepodległości, a także respektowanie praw człowieka.
W uroczystości wzięli udział przedstawiciele Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, w tym p.o. szefa urzędu Jan Józef Kasprzyk.
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm w 2010 r. dla uhonorowania osób, które w latach 1956-89 "mimo zagrożenia bezpośrednimi represjami, zasłużyły się czynnie dla odzyskania przez Polskę pełnej niepodległości i suwerenności oraz dla obrony praw człowieka i obywatela w PRL". Z wnioskiem o odznaczenie Krzyżem Wolności i Solidarności występuje do prezydenta RP prezes IPN z inicjatywy własnej lub organizacji społecznych i zawodowych. (PAP)
nno/ pat/
