Prezydent Andrzej Duda (3P), minister obrony Mariusz Błaszczak (2P), szef BBN Paweł Soloch (4P) oraz szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. broni Rajmund Andrzejczak (P) podczas wizyty na poligonie w Żaganiu. Fot. PAP/L. Muszyński
To wielka radość, że jesteśmy częścią tego największego na świecie sojuszu militarnego, a tym samym i częścią wolnego świata – mówił w poniedziałek w Żaganiu prezydent Andrzej Duda, który wraz z szefem MON Mariuszem Błaszczakiem zainaugurował tam obchody 20-lecia obecności Polski w NATO.
"To jeden z największych profitów tego, co stało się w roku 1989, kiedy rozpoczął się okres przemian ustrojowych, dzięki któremu odzyskaliśmy pełną niepodległość, pełną suwerenność i dzisiaj rzeczywiście jesteśmy częścią demokratycznej Europy i demokratycznego świata. Jesteśmy także jedną z tych armii, które gwarantują światowe bezpieczeństwo" – powiedział Duda.
Dodał, że z radością inauguruje rocznicowe obchody wraz z ministrem obrony narodowej właśnie w Żaganiu.
„Cieszę się tym bardziej, że tutaj w Żaganiu są obecni nasi sojusznicy, jest obecna armia Stanów Zjednoczonych. To jest obecność rotacyjna. Dziś służbę swoją tutaj, w Polsce, realizują żołnierze niezwykle znanej amerykańskiej jednostki tzw. Wielkiej Czerwonej Jedynki, amerykańskiej dywizji piechoty i fakt, że żołnierze armii Stanów Zjednoczonych są na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, tu służą, ale tutaj także i mieszkają, jest dzisiaj już dla całego świata jednoznacznym sygnałem, że my właśnie częścią świata zachodniego jesteśmy. Nie tylko pod względem kulturowym, nie tylko pod względem mentalnościowym, ale także pod względem politycznym” – mówił prezydent.
Zapowiedział, że jeszcze w tym tygodniu, podczas dalszej części obchodów odwiedzi m.in. Orzysz oraz dowództwo Wielonarodowego Korpusu Północny Wschód w Szczecinie.
„Mam nadzieję, że w związku z tym, obecność w tych miejscach i głowy państwa, i ministra obrony narodowej będzie dla wszystkich naszych rodaków, ale przede wszystkim także i dla wszystkich żołnierzy i ich rodzin, takim widocznym znakiem radości z obecności w NATO i widocznym znakiem tego, że tę rocznicę chcemy obchodzić wspólnie” – zaznaczył Andrzej Duda.
Podczas pobytu na poligonie w Żaganiu prezydent spotkał się także z grupą polskich i amerykańskich żołnierzy. Zaznaczył, że ich wspólna służba na terytorium Polski, to "coś, do czego dążyliśmy przez wiele lat" i co "kiedyś było marzeniem prezydenta Lecha Kaczyńskiego".
Przywołał wypowiedź Lecha Kaczyńskiego z 2008 r., skierowaną do jego najbliższych współpracowników, w której stwierdził on, iż moment, w którym w Polsce będą stacjonowały oddziały armii Stanów Zjednoczonych i znajdzie się w niej infrastruktura amerykańska, "będzie dla całego świata ostatecznym momentem pokazania, że tutaj już nie ma rosyjskiej wpływów".
"Nawiązując do tych słów dzisiaj, chcę państwu z całego serca podziękować (...) za tą służbę - za służbę dla waszych ojczyzn, ale także za służbę dla światowego bezpieczeństwa" - powiedział Duda.
Z kolei szef MON podziękował prezydentowi za zaangażowanie w organizację obchodów 20-lecia obecności Polski w NATO. Błaszczak powiedział, że Polska należy obecnie do liderów Sojuszu Północnoatlantyckiego.
„Chociażby z tego względu, że wydajemy 2 proc. naszego PKB na obronność. Bardzo poważnie traktujemy nasze zobowiązania sojusznicze. Stąd też obecność Wojska Polskiego także na Łotwie, w Rumunii, w Afganistanie, czy w innych misjach podejmowanych przez Sojusz Północnoatlantycki” – wskazał Błaszczak.
Ocenił, że współpraca między wojskiem polskim i amerykańskim odbywa się w sposób płynny, a żołnierze polscy i amerykański doskonale się rozumieją.
„Chciałbym też serdecznie podziękować żołnierzom, którzy na co dzień ze sobą ćwiczą – żołnierzom polskim, amerykańskim. Byliśmy świadkami ćwiczeń tutaj na poligonie. Byliśmy świadkami wydarzeń, które potwierdzają znakomite przygotowanie i profesjonalizm zarówno żołnierzy Wojska Polskiego, jak i żołnierzy Stanów Zjednoczonych” – powiedział szef MON.
Podziękował też polskim lekkoatletom za osiągnięcia na Halowych Mistrzostwach Świata w Glasgow. Zaznaczył, że wśród nich jest srebrna medalistka mistrzostw, a zarazem szeregowa Wojska Polskiego i twarz kampanii „Zostań żołnierzem Rzeczypospolitej” – biegaczka Sofia Ennaoui.
Wizyta prezydenta i szefa MON w Żaganiu rozpoczęła się od powitania na Skwerze Czołgisty. Prezydent złożył tam biało-czerwony winiec przed pomnikiem gen. Stanisława Maczka – dowódcy 1. Dywizji Pancernej Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie podczas II wojny światowej. W powitaniu wzięli udział dowódcy wojskowi oraz przedstawiciele władz lokalnych i regionalnych. Były także kompanie honorowe wojska polskiego i amerykańskiego.
Po krótkiej uroczystości na Skwerze Czołgisty prezydent wraz z szefem MON udali się na poligon wojskowy, gdzie obejrzeli wspólne szkolenie polskich i amerykańskich żołnierzy połączone z pokazem wykorzystywanego przez nich sprzętu. W szkoleniu z użyciem kilkudziesięciu pojazdów bojowych i ostrej amunicji, w tym polskich czołgów Leopard i amerykańskich Abramsów wzięło udział około 300 żołnierzy obu armii.
W Polsce żołnierze ABCT stacjonują w Żaganiu, gdzie mają swoje dowództwo oraz w Świętoszowie, Skwierzynie i Bolesławcu. Część pododdziałów brygady jest kierowanych do innych państw, m.in. do Rumunii, Bułgarii i krajów bałtyckich. Wszędzie tam Amerykanie wraz z sojusznikami uczestniczą w wielu ćwiczeniach i szkoleniach.
W lutym br. dyżur rozpoczęła czwarta zmiana ABCT tworzona przez żołnierzy Devil Brigade z 1. Dywizji Piechoty stacjonującej w Fort Riley w stanie Kansas. Podobnie jak w przypadku poprzednich zmian, do Polski i innych państw regionu została skierowana ciężka pancerna brygada licząca ok. 3,5 tys. żołnierzy wyposażonych w ok. 2 tys. pojazdów, w tym ciężkie pojazdy bojowe: czołgi Abrams, opancerzone transportery piechoty Bradley i haubice samobieżne.
Żagań jest nazywany „Pancerna Stolicą Polski”, gdyż znajduje się tam dowództwo 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej – nazywanej „Czarną Dywizją”. To jeden z najważniejszych związków taktycznych polskich wojsk lądowych.
W ramach obchodów 20. rocznicy wstąpienia Polski do NATO Andrzej Duda do 12 marca weźmie udział w kilku innych wydarzeniach związanych z tym jubileuszem.
W środę (6 marca) na poligonie w Orzyszu prezydent spotka się z żołnierzami tworzącymi Wielonarodową Batalionową Grupę Bojową NATO, a następnego dnia (7 marca) w Pałacu Prezydenckim Warszawie weźmie udział w dorocznej odprawie rozliczeniowo-koordynacyjnej kierowniczej kadry Ministerstwa Obrony Narodowej i Sił Zbrojnych RP.
11 marca Duda złoży wizytę w Kwaterze Głównej Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego w Szczecinie, a 12 marca prezydent uda się do Czech, gdzie wraz z prezydentami Czech, Słowacji i Węgier weźmie udział w uroczystościach z okazji 20-lecia rozszerzenia NATO, które odbędą się w Pradze.
Z okazji jubileuszu MON zorganizuje 9 marca br. w 20 jednostkach wojskowych na terenie całego kraju pikniki wojskowe pod hasłem „20 lat Polski w NATO”. Będą one stanowić część oficjalnych obchodów organizowanych z okazji wstąpienia Polski do struktur Sojuszu Północnoatlantyckiego w 1999 r. nazwanych „NATO – Week”.
Na szczycie NATO w Madrycie w lipcu 1997 r. zapadła decyzja o zaproszeniu Polski, Czech i Węgier do rozmów w sprawie członkostwa w Sojuszu. Negocjacje rozpoczęły się we wrześniu 1997 roku. Rozmowy odbywały się w ramach czterech rund i dotyczyły m.in współpracy obronnej oraz kwestii finansowych związanych z polskim członkostwem. Pod koniec roku Rada Północnoatlantycka podpisała protokoły akcesyjne Polski, Czech i Węgier. Na tym etapie przedstawiciele RP zostali włączeni do prac większości organów NATO.
W styczniu 1999 roku sekretarz generalny NATO Javier Solana wystosował oficjalne zaproszenie do członkostwa w Sojuszu. Polska droga do NATO zakończyła się w mieście Independence, 12 marca 1999 r., w amerykańskim stanie Missouri, gdzie ówczesny minister spraw zagranicznych RP Bronisław Geremek przekazał na ręce sekretarza stanu USA akt przystąpienia Polski do Traktatu Północnoatlantyckiego. Z tą chwilą Polska stała się formalnie stroną Traktatu waszyngtońskiego i członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego.
W lipcu 2016 roku w trakcie Szczytu NATO w Warszawie podjęto istotne dla bezpieczeństwa Polski i regionu postanowienia. Jednym z najważniejszych stał się fakt stacjonowania w Polsce wojsk sojuszniczych oraz rozmieszczenia struktur dowódczych NATO i USA na terytorium Polski.
Siły Zbrojne RP wnoszą wymierny wkład w inicjatywy NATO wzmocnionej Wysuniętej Obecności na wschodniej i południowej flance, czyli eFP (ang. enhanced Forward Presence) i dostosowanej Wysuniętej Obecności, czyli tFP (ang. tailored Forward Presence).
W inicjatywie eFP, Polska odgrywa szczególną rolę. Jest jednym z państw gospodarzy, jest również państwem delegującym swoje siły do jednej z grup, a także tworzy na swoim terytorium wielonarodowe dowództwo dywizyjne w Elblągu, które ma zadanie koordynowania działań wszystkich grup eFP. (PAP)
autorzy: Marcin Rynkiewicz, Marceli Sommer
mmd/msom/ mok/
